ශරීර භාෂාව (Body Language)
ශරීර භාෂාව (Body Language) යනු වචන වලට පටහැනිව භෞතික හැසිරීම්, තොරතුරු ප්රකාශ කිරීමට හෝ ගෙනයාමට භාවිතා කරන වාචික නොවන සන්නිවේදනයකි. එවැනි හැසිරීම් වලට මුහුණේ ඉරියව් , ශරීර ඉරියව්, අභිනයන් , අක්ෂි චලනය, ස්පර්ශය සහ අවකාශය භාවිතා කිරීම ඇතුළත් වේ. සතුන් සහ මිනිසුන් යන දෙකොටසටම ශරීර භාෂාව පොදුව පවතී. මෙම ලිපිය මිනිස් ශරීර භාෂාවේ අර්ථ නිරූපණයන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි. එය කිනිසික්ස් (kinesics) ලෙසද හැඳින්වේ. කිනිසික්ස් යනු සමස්ත ශරීරය හෝ ශරීරයේ ඕනෑම කොටසක චලනය හා සම්බන්ධ සන්නිවේදනය අධ්යයනය කිරීම සහ අර්ථ නිරූපණය කිරීමය. එනම් එය ශරීර භාෂාව අධ්යයනය කිරීමයි. කෙසේ වෙතත්, මෙම අධ්යයන ක්ෂේත්රයේ නිර්මාතෘවරයා ලෙස සැලකෙන රේ බර්ඩ්විස්ටෙල් (Ray Birdwhistell-Sep 29, 1918 – Oct 19, 1994) කිසි විටෙකත් ශරීර භාෂාව යන යෙදුම භාවිතා නොකළ අතර එය සුදුසු යැයි නොසිතයි. ඔහු තර්ක කළේ ශරීරය සමඟ සම්ප්රේෂණය කළ හැකි දේ භාෂාව පිළිබඳ වාග් විද්වතුන්ගේ නිර්වචනය සපුරාලන්නේ නැති බවයි. බර්ඩ්විස්ටෙල් පෙන්වා දුන්නේ, මිනිස් අභිනයන් අනෙක් සතුන්ගේ බහු අවයවිකතාවන්ට වඩා වෙනස් වන අතර, ඒවා නිපදවන සන්නිවේදන සන්දර්භය මත පදනම්ව විවිධ අර්ථයන් ඇති බව අර්ථ නිරූපණය කළ හැකිය. තවද, ඔහු ශරීර භාෂාව කිසියම් නිරපේක්ෂ ආකාරයකින් තේරුම් ගත හැකිය යන අදහසට විරුද්ධ විය. සෑම ශරීර චලනයක්ම පුළුල් ලෙස හා සන්නිවේදනයේ අනෙක් සෑම අංගයක් සමඟම ඒකාබද්ධව අර්ථ නිරූපණය කළ යුතුය යනුවෙන් ඔහු පෙන්වා දුන්නේය.(kinesics, meaning "facial expression, gestures, posture and gait, and visible arm and body movements" REF: Danesi, M (2006). "Kinesics". Encyclopedia of Language & Linguistics) එසේ තිබියදීත් ශරීර භාෂාව තවමත් බහුලව භාවිතා වේ . ආචාර්ය මැසියර් මිර් (Dr. Maziar Mir in his book Body Language of Iran)ශරීර භාෂාව පහත පරිදි අර්ථ දක්වා ඇත. සියලු අභිනයන්, ඉරියව්, චලනයන්, මිනිස් හැසිරීම්, ශරීර අභිනයන්, සහ කථා කිරීමේ ආදර්ශය සහ අභිනය හෝ ශබ්ද නගා සිටීමේ සියලු ඉරියව් මිනිසාගේ වයස, ස්ත්රී පුරුෂ භාවය, උස, බර සහ සමාජීය හෝ භූගෝලීය තත්ත්වය මත පදනම් වූ ශබ්දය ශරීර භාෂාව හෝ වාචික නොවන සන්නිවේදනය ලෙස හැඳින්වේ. ශරීර භාෂාව සන්නිවේදනයේ වැදගත් අංගයක් වුවද, බොහෝ ඒවා සිදුවන්නේ සවිඥාණික දැනුමක් නොමැතිව ය. නිදසුනක් වශයෙන් මීට පෙර හමු නොවූ පුද්ගලයකු මුල් අවස්ථාවක හමු වූ විට, ඔබ නොදැනුවත්වම ඔබේ පාදය නොසන්සුන් ලෙස තට්ටු කිරීමට පටන් ගත හැකිය. වාසනාවකට මෙන්, මෙම මාතෘකාව පිළිබඳ වැඩිදුර ඉගෙන ගැනීමෙන් අපට අනෙක් අයගේ ඉරියව් තේරුම් ගැනීමට දක්ෂ විය හැකිය. ශරීර භාෂාවට ව්යාකරණ පද්ධතියක් නොමැති අතර, යම් චලනයකට අනුරූප නිරපේක්ෂ අර්ථයක් වෙනුවට පුළුල් ලෙස අර්ථ දැක්විය යුතුය. ජනප්රිය සංස්කෘතිය නිසා එය භාෂාවක් ලෙස සරලව හැඳින්වේ. සමාජයක, විශේෂිත හැසිරීම් පිළිබඳ එකඟ වූ අර්ථකථන තිබේ. අර්ථ නිරූපණයන් රටින් රටට හෝ සංස්කෘතියට සංස්කෘතියට වෙනස් විය හැකිය.ශරීර භාෂාව විශ්වීයද යන්න පිළිබඳව මතභේද පවතී. වාචික සන්නිවේදනයේ උප කුලකයක් වන ශරීර භාෂාව, සමාජ අන්තර්ක්රියා වලදී වාචික සන්නිවේදනය සම්පූර්ණ කරයි. ඇත්ත වශයෙන්ම සමහර පර්යේෂකයන්ගේ නිගමනය වන්නේ අන්තර් පුද්ගල අන්තර්ක්රියා වලදී සම්ප්රේෂණය වන තොරතුරු වලින් බහුතරයක් අශුභ සන්නිවේදනය බවයි. එය පුද්ගලයන් දෙදෙනෙකු අතර සම්බන්ධතාවය ස්ථාපිත කිරීමට උපකාරී වන අතර අන්තර්ක්රියා නියාමනය කරයි. නමුත් අපැහැදිලි විය හැකිය. ශරීර භාෂාව යන යෙදුම සන්නිවේදනය සඳහා ආධාරකයක් ලෙස පුද්ගලයෙකුගේ මුහුණ හෝ ශරීරය දක්වන අභිනයන් අදහස් කරයි. මෙම හෝඩුවාවන් හිතාමතා හෝ නොදැනුවත්ව ධනාත්මක හෝ සෘණාත්මක විය හැකිය. ශරීර භාෂාව සැබවින්ම තමන්ගේම භාෂාවක්. අප සැමටම ආවේණික වූ පුරුදු ඇත. ඔබේ ශරීර භාෂාව ඔබ ගැන පවසන්නේ කුමක්ද? ඔයා බොරු කියනවාද? සමහර ශරීර ඉරියව් වල තේරුම කුමක්දැයි දැන ගැනීමෙන් ඔබට අන් අය ගැන ඉගෙන ගත හැක්කේ කුමක්ද?
පුද්ගලයෙකු සමඟ කතා කරන විට අපට ලැබෙන තොරතුරු පහත පරිදි බෙදා ගැනීමෙන් නිරවද්යතාවය මැන ගත හැක.
1. පවසන වචන වලින් 10% ක්2. කටහඩහි ස්වරයෙන් හා වේගයෙන් 40% ක්
3. ශරීර භාෂාවෙන් 50%
අධ්යයනවලින් පෙනී යන්නේ මිනිසුන් පවසන දෙයට වඩා ඔවුන් ශරීර භාෂාවෙන් පවසන දෙයින් වැඩි බලපෑමක් කරන බවයි. නිදසුනක් වශයෙන්, යමෙකු මිත්රශීලී යමක් පැවසුවද, උසස් වාතාවරණයක් සහිතව සිනහ නොවී, හිස ඔසවා, හයියෙන් හා කටහඩින් ආධිපත්යය දරයි නම් එය සදාකාලික බලපෑමක් ඇති කරන උසස්කමේ ආකල්පයකි. යමෙකු පළමු තත්පර 90 තුළ යමෙකු පිළිබඳ ඔවුන්ගේ මතයෙන් 90% ක් සාදයි.සංවාදයකදී, කථිකයා ඔහුගේ / ඇයගේ මැදිහත්කරු දෙස 40% ක් පමණ බැලිය යුතු අතර සවන්දෙන්නන් 65% නොසිතිය යුතුය. සෘජු එකින් එක අක්ෂි ස්පර්ශය තත්පර එකහමාරක් පැවතිය යුතුය.මවුවරුන් පුතුන්ට වඩා තම පුතුන් සමඟ අත් අල්ලාගෙන සිටිති. පියවරුන් තම පුතුන්ට අත තබනවාට වඩා තම දියණියන්ට අත තබති. මිනිසුන් එකිනෙකා ස්පර්ශ කරන වාර ගණන රඳා පවතින්නේ ඔවුන් සිටින ස්ථානය මත ය. මිනිසුන් තම ශරීර භාෂාවෙන් යවන සංඥා නොසලකා හැරීම ඉතා ප්රයෝජනවත් සමාජ කුසලතාවකි. අපෙන් සමහරු එය ස්වභාවිකව කියවන අතර අපගෙන් සමහරු එය විහිළුවක් ලෙස නොසලකා හරිති. වාසනාවකට මෙන්, තව ටිකක් අවධානයෙන් ඔබට ශරීර භාෂාව කියවීමට ඉගෙන ගත හැකි අතර ප්රමාණවත් පුහුණුවකින් එය දෙවන ස්වභාවය බවට පත්විය හැකිය. පුද්ගලික හා වෘත්තීය සම්බන්ධතාවල සාර්ථකත්වයේ රහස පවතින්නේ හොඳින් සන්නිවේදනය කිරීමට ඔබට ඇති හැකියාව, ශාරීරික හැසිරීම්, ප්රකාශන සහ වාචිකව නොවන සන්නිවේදනය සඳහා භාවිතා කරන ආකාරය බොහෝ විට දැනුවත්ව නොව සහජයෙන්ම සිදු කරයි. ඔබ ඒ ගැන දැනුවත්ව සිටියත් නැතත්, ඔබ අන් අය සමඟ කටයුතු කරන විට, ඔබ නොකඩවා වචන රහිත සංඥා ලබා ගනී. ඔබගේ සියලු වාචික නොවන හැසිරීම්, ඔබ කරන අභිනයන්, ඔබේ ඉරියව්ව, ඔබේ කටහඩහි ස්වරය, ඔබ කෙතරම් ඇස යොමු කරනවාද යන්න ශක්තිමත් පණිවිඩ යවයි. ඔවුනට මිනිසුන්ව සැහැල්ලුවෙන් තැබිය හැකිය. විශ්වාසය ගොඩනඟා ගත හැකිය, සහ අන් අය ඔබ දෙසට ඇදී යා හැකිය. නැතහොත් ඔබ ප්රකාශ කිරීමට උත්සාහ කරන දේට අමනාප විය හැකිය, ව්යාකූල කළ හැකිය. ඔබ කතා කිරීම නැවැත්වූ විට මෙම පණිවිඩ නතර නොවේ. ඔබ නිශ්ශබ්දව සිටියද, ඔබ තවමත් සන්නිවේදනය කරයි. සමහර අවස්ථා වලදී, ඔබේ මුඛයෙන් පිටවන දේ සහ ඔබේ ශරීර භාෂාව හරහා ඔබ සන්නිවේදනය කරන දෙය මුළුමනින්ම වෙනස් කරුණු දෙකක් විය හැකිය. ඔබ එක් දෙයක් පැවසුවද, ඔබේ ශරීර භාෂාව වෙනත් දෙයක් පැවසුවහොත්, ඔබ වංක කෙනෙකු බව ඔබේ සවන්දෙන්නන්ට හැඟෙනු ඇත. උදාහරණයක් ලෙස ඔබේ හිස සොලවන අතරතුර “ඔව්” යැයි ඔබ කියන්නේ නම්, එවැනි මිශ්ර සංඥා වලට මුහුණ දෙන විට, සවන්දෙන්නන්ට ඔබේ පණිවිඩය විශ්වාස කළ යුතුද යන්න තෝරා ගත යුතුය. ශරීර භාෂාව යනු ඔබේ සැබෑ හැඟීම් සහ අභිප්රායන් විකාශනය කරන ස්වභාවික, අවිඥාණික භාෂාවක් බැවින්, ඔවුන් බොහෝ විට අශුභ පණිවිඩය තෝරා ගනු ඇත. කෙසේ වෙතත්, ඔබ අශුභ සන්නිවේදනය තේරුම් ගන්නා ආකාරය සහ භාවිතා කරන ආකාරය වැඩිදියුණු කිරීමෙන්, ඔබ සැබවින්ම අදහස් කරන දේ ප්රකාශ කිරීමට, අන් අය සමඟ වඩා හොඳින් සම්බන්ධ වීමට සහ වඩා ශක්තිමත්, වඩා ඵලදායි සබඳතා ගොඩනඟා ගත හැකිය.
ශරීර භාෂාවේ වැදගත්කම ඔබේ ශරීර භාෂාවේ සංඥා ඔබ සවන් දෙන ආකාරය, පෙනුම, චලනය හා ප්රතික්රියා කරන ආකාරය ඔබ සන්නිවේදනය කරන පුද්ගලයාට ඔබ සැලකිලිමත්ද නැද්ද යන්න, ඔබ සත්යවාදී නම් සහ ඔබ හොඳින් සවන් දෙන ආකාරය පවසන්න. ඔබේ වාචික නොවන සංඥා ඔබ පවසන වචන සමඟ ගැලපෙන විට, ඒවා විශ්වාසය, පැහැදිලිකම සහ සහයෝගය වැඩි කරයි. ඔවුන් එසේ නොකරන විට, ඔවුන්ට ආතතිය, අවිශ්වාසය සහ ව්යාකූලත්වය ඇති කළ හැකිය. ඔබට වඩා හොඳ සන්නිවේදකයෙකු වීමට අවශ්ය නම්, ශරීර භාෂාව සහ අන් අයගේ වාචික නොවන සංඥා වලට පමණක් නොව ඔබේම දෑ වලටද වඩා සංවේදී වීම වැදගත්ය.
ශරීර භාෂාවට භූමිකාවන් පහක් ඉටු කළ හැකිය:
පුනරාවර්තනය (Repetition):පරස්පර විරෝධය (Contradiction):
ආදේශනය (Substitution):
අනුපූරක කිරීම (Complementing):
උච්චාරණය (Accenting):
(REF: The Importance of Effective Communication, Edward G. Wertheim, PhD.)
ශරීර භාෂාව කියවන්නේ කෙසේද?
ශරීර භාෂාවට ඇතුළත් වන්නේ මොනවාද?
ස්පර්ශය හරහා අපි බොහෝ දේ සන්නිවේදනය කරමු. නිදසුනක් ලෙස, දුර්වල අතට අත දීමක්, උණුසුම් වැළඳ ගැනීම හෝ අතෙහි පාලක ග්රහණයක් ලබා දෙන වෙනස් පණිවිඩ ගැන සිතන්න.අනෙක් පුද්ගලයා ඕනෑවට වඩා සමීපව සිට ඔබේ අවකාශය ආක්රමණය කර ඇති නිසා සංවාදයකදී ඔබට කවදා හෝ අපහසුතාවයක් දැනී තිබේද? සංස්කෘතිය, තත්වය සහ සම්බන්ධතාවයේ
සමීපභාවය අනුව එම අවශ්යතාවය වෙනස් වුවද භෞතික අවකාශය සඳහා අප සැමට අවශ්යතාවයක් ඇත. සමීපභාවය හා සෙනෙහස, ආක්රමණශීලී බව හෝ ආධිපත්යය වැනි සංඥා ඇතුළු විවිධ වාචික නොවන පණිවිඩ සන්නිවේදනය කිරීමට ඔබට භෞතික අවකාශය භාවිතා කළ හැකිය.

























