Showing posts with label ගෝඨාභය රාජපක්ෂ. Show all posts
Showing posts with label ගෝඨාභය රාජපක්ෂ. Show all posts

Wednesday, November 11, 2020

Signs that you may have a colonial mentality ඔබට යටත් විජිත වහල් මානසිකත්වය තිබිය හැකි බවට ලක්ෂණ

 ඔබට යටත් විජිත වහල් මානසිකත්වය තිබිය හැකි බවට ලක්ෂණ


සිංහල පරිවර්තනයද ඇතුලත්ය
Sinhala translation is also included
1. Hating the color of your skin, especially if you are dark-skinned.
2. Using whitening products to lighten your skin. Glutathione injections, 
bleaching soaps, whitening lotion, etc. Did you know these can be really harmful and can increase the chances of you getting skin cancer? Don’t sacrifice your health just so you can look like your colonizers!
3. Being seriously worried about getting a tan. You avoid the sun. The only times 
you ever considered getting tanner or finally loving your natural morena skin was 
when your favorite celebrities started promoting tan skin.
4. Making fun of others and looking down on them for their dark skin.
5. Laughing at/making fun of/discriminating against indigenous people. If you think native Sri Lankans are disgusting, lower class, thieves, or in any way inferior to you – please check yourself. Yes, making jokes about their culture and physical appearance counts. 
6. Not liking or consuming literally any Local Media. Seriously, you don’t like ONE 
Local song or band? 
7. Talking rudely towards people who you don’t think is acting like a ”True Sri 
Lankan” or badmouthing anybody who says something about Sri Lankans you 
don’t agree with, even when it comes from a constructive place. If you harass or 
gang up on someone online or tell someone they deserve to die or get raped, 
your nationalism is misguided.
8. When you think the Sri Lankan accent is badly (not trendy) or lousy, but think 
any other accent (especially Western accents like French, American, British, 
Australian, Spanish, or Swedish) sounds nice or beautiful. The same goes if you criticize someone for not speaking/writing good English.
9. You judge someone based on how fluent they are in English.
10. You value English more than your own language.
11. Thinking Sinhalese who date/marry non-Sinhalese are traitors and not real 
Sinhalese.
12. Thinking Sri Lankan who date/marry especially Whites are super lucky and 
have won the lottery.
13. Saying you don’t want to date Sri Lankan, Asians, or other minority races 
because you like white people and it’s “just a preference.”
14. Saying you don’t want to date fellow Sri Lankan because you believe in Sri 
Lankan stereotypes that they are overly jealous, possessive, immature, sluggish, 
uneducated, and unfaithful. You claim you ”won’t have a progressive future” if you just marry a Sri Lankan.
15. If you are married to/dating a foreign person, you immediately follow the principles and opinions of your partner and his family without hesitation. (e.g. If 
you are married to a Trump supporter, you 100% support Trump even though you 
just migrated from Sri Lanka and have not followed US politics)
16. If you live abroad and are mostly surrounded by foreign colleagues/friends, 
you often find yourself thinking, ”Do I belong here? I feel so different from them, 
maybe I’m not good enough. They seem so much better than me.”
17. If you live abroad, you’re afraid of coming off to your foreign peers as threatening and too political when it comes to topics such as racism and colonialism. You don’t want to voice out your discomfort if they say something you feel is racist, because maybe they’ll think you’re too sensitive and cast you out of the social group. You don’t want to potentially alienate your foreign friends, 
so you rarely want to discuss serious topics such as race, gender, or religion.
18. You consider European features to be the standard for beauty – long and 
straight nose, almond-shaped eyes, blue/grey/green eyes, light skin, and hair. 
Meanwhile, you believe local features are ugly or boring – flat and wide nose, 
black/brown eyes, dark skin, curly hair.
19. You are under the impression that American, French, Japanese, Korean, etc. 
food, clothes, brands, and other products to be far superior to locals.
20. Favoring First World countries’ superstitions, literature, art, and mythology 
because you assert they’re better than your home country
21. Unconsciously (or consciously?) considering native artists mainly important for what they can give you. If you reacted like ”Why is she sick?! I want to get my 
tattoo from her!” when you heard she was sick, you might want to consider your priorities.
22. Local poor people, and activists “annoying” and “lazy, worthless people who 
don’t know how to work hard like me.”
23. Not wanting to interact with other Sri Lankans if you live in a foreign country 
because you assume they’re just interested in drama and rumors (gossip) and 
you “don’t want any part of that”.
24. You rarely question what you are fed with – whether by the Church, media, celebrities, or politicians.
25. You’d rather own a pedigreed house pet (Golden Retriever, Chihuahua, German Shepherd, Siamese Cat, British Short Hair, etc.) than adopt a dog/cat from the street or the animal shelter.
26. You think if you befriend enough foreigners and act like them, you will be superior to other people in your own race.
27. Bending over backward to accommodate foreign people even when they act rude or take advantage of you/other locals, yet never extending the same amount of courtesy towards your co-citizens. In fact, you do not mind berating or physically assaulting your maids or any house-help because you believe they are of a lower status and are working for you, so you have the right to be abusive towards them.
28. You like to copy Hollywood or Western fashion, especially promiscuous fashion like Kylie Jenner, BUT simultaneously think indigenous people wearing local clothes or being topless are indecent, antiquated, and backward.
29. Believing local clothes are boring or ugly, especially the tribal and traditional styles, and would never be caught dead wearing one. You prefer glamorous suits and gowns.
30. When you’re shopping, you think anything local-made is cheap and trashy, especially items made out of materials and import fabric 
31. Claiming Sri Lankan names are unsophisticated and making fun of those who possess those names. You would rather name your future baby something like foreign names
32. You look down on others who are not able to afford (or prefer not to buy) Western-branded products. 
33. You make fun of the “ugly, monkey-looking” black guy/girl in Hollywood movies and you will never ever consider marrying a black person.
34. You think negro/Negra is a negative word when someone says it to you. You also think it’s a valid way to insult others.
35. You have at least once said to someone, “You’re really pretty/handsome even though you have brown/dark skin. Imagine how beautiful and attractive you would be if only your skin was lighter!”
37. You think people from other dark-skinned races like African, African American, Indian, Sri Lankan, etc. are unattractive.
38. Having no doubt a Sri Lankan baby will grow up to be attractive if it has at least half foreign genes. (Except, maybe, if the other parent is black).
40. You’ve never found it problematic that bookstores only sell very, very few Sri Lankan books, novels, or comics.
41. Colonial mentality is not limited to loving White People. If you like other countries’ cultures more than your own (for example American, Japanese culture), then you may have to check yourself.
42. You’re embarrassed by your parents when they speak broken English with a heavy Sri Lankan accent.
43. You get annoyed at them for not knowing how to operate technology by themselves. You hate teaching them how to use their iPads, cellphones, computers. You are astonished they still can’t figure out how to navigate the internet.
44. You’re hyper-partisan. You firmly trust that one certain political party is the answer to all the country’s many problems, and you get defensive and upset if someone else questions the motives or capabilities of the politicians you support.
45. You are very easily offended by any criticism about the Sinhala, regardless of how valid or harmless.
46. You don’t care at all if people, especially foreigners, say racist jokes or unfair commentary towards the Sri Lankans. You laugh with them and agree by saying how Sri Lankans are stupid, gullible, etc.
47. You teach children/young Sri Lankans that “hospitality” means being accommodating and welcoming, most especially towards foreigners. You can not see your definition of hospitality is in fact synonymous with modern colonial mentality.
48. You are prejudiced towards Buddhists or anyone who is not Buddhists. 
49. You blame the poor for many things. You even blame them for being born poor and remaining poor! You believe it is the homeless and poor people who are the root of the country’s economic problems, especially poor families who raise 5+ children. You also become sad
50. You believe the only way to “save Sri Lanka” from its current impoverished and corrupt state is if the USA or some other “big” country swoops in to help.

1. ඔබේ සමේ වර්ණයට වෛර කිරීම, විශේෂයෙන් ඔබ අඳුරු සමක් ඇත්නම්.
2. ඔබේ සම සැහැල්ලු කර ගැනීම සඳහා සුදු කිරීමේ නිෂ්පාදන භාවිතා කිරීම. ග්ලූටතයෝන් එන්නත්, 
විරංජක සබන්, සුදුමැලි දියර ආදිය මේවා සැබවින්ම හානිකර විය හැකි බවත් සමේ පිළිකා වැළඳීමේ 
අවදානම වැඩි කළ හැකි බවත් ඔබ දැන සිටියාද? ඔබේ සෞඛ්‍යය පරිත්‍යාග නොකරන්න, එවිට ඔබට 
ඔබේ ජනපදිකයන් මෙන් පෙනෙනු ඇත!
3. ටැන් එකක් ලබා ගැනීම ගැන බරපතල ලෙස කනස්සල්ලට පත්වීම. ඔබ හිරුගෙන් වළකින්න. සම් 
පදම් කිරීම හෝ ඔබේ ස්වාභාවික මෝර්නා සමට ආදරය කිරීම ගැන ඔබ කවදා හෝ සලකා බැලූ එකම 
අවස්ථාව ඔබේ ප්‍රියතම කීර්තිමත් පුද්ගලයින් ටැන් සම ප්‍රවර්ධනය කිරීමට පටන් ගත් අවස්ථාවයි.
4. අන් අයට විහිළු කිරීම සහ ඔවුන්ගේ අඳුරු සම ගැන පහත් කොට බැලීම.
5. ආදිවාසීන්ට සිනාසීම / විහිළු කිරීම / වෙනස් කොට සැලකීම. ස්වදේශික ශ්‍රී ලාංකිකයන් පිළිකුල් 
සහගත, පහළ පංතියේ, සොරුන් හෝ ඔබට වඩා පහත් යැයි ඔබ සිතන්නේ නම් - කරුණාකර ඔබම 
පරීක්ෂා කර බලන්න. ඔව්, ඔවුන්ගේ සංස්කෘතිය හා ශාරීරික පෙනුම ගැන විහිළු කිරීම.
6. කිසිදු දේශීය මාධ්‍යයකට වචනාර්ථයෙන් කැමති හෝ පරිභෝජනය නොකිරීම. බරපතල ලෙස, ඔබ 
එක් දේශීය ගීතයකට හෝ සංගීත කණ්ඩායමකට කැමති නැද්ද?
7. “සැබෑ ශ්‍රී ලාංකිකයෙකු” ලෙස ක්‍රියා කිරීම යැයි ඔබ නොසිතන අය සමඟ රළු ලෙස කතා කිරීම හෝ 
ruck ලදායී ස්ථානයක සිට පැමිණි විට පවා ඔබ එකඟ නොවන ශ්‍රී ලාංකිකයන් ගැන යමක් පවසන 
ඕනෑම කෙනෙකුට නරක ලෙස කතා කිරීම. ඔබ අන්තර්ජාලය හරහා යමෙකුට හිරිහැර කිරීම හෝ 
කල්ලියක් ගැසීම හෝ ඔවුන් මියයෑමට හෝ දූෂණයට ලක්වීමට සුදුසු කෙනෙකුට පැවසුවහොත්, ඔබේ 
ජාතිකවාදය නොමඟ යවනු ලැබේ.
8. ශ්‍රී ලාංකික උච්චාරණය නරක යැයි (ප්‍රවණතාවක් නොවේ) හෝ පිළිකුල් සහගත යැයි ඔබ සිතන විට, 
නමුත් වෙනත් ඕනෑම උච්චාරණයක් (විශේෂයෙන් ප්‍රංශ, ඇමරිකානු, බ්‍රිතාන්‍ය, ඕස්ට්‍රේලියානු, ඉතාලි, හෝ ස්වීඩන් වැනි බටහිර උච්චාරණ) ලස්සන හෝ ලස්සන යැයි සිතන්න. හොඳ ඉංග්‍රීසි 
කතා නොකිරීම / ලිවීම ගැන ඔබ යමෙකු විවේචනය කළහොත් එය එසේම වේ.
9. ඔබ යමෙකු විනිශ්චය කරන්නේ ඔවුන් ඉංග්‍රීසියෙන් කෙතරම් චතුර ලෙස ද යන්න මත ය.
10. ඔබ ඔබේ භාෂාවට වඩා ඉංග්‍රීසි අගය කරයි.
11. සිංහල නොවන අය සමඟ විවාහ වන / විවාහ වන සිංහලයන් ද්‍රෝහීන් මිස සැබෑ සිංහලයන් නොවේ.
12. විශේෂයෙන් සුදු ජාතිකයින් සමඟ විවාහ වන / විවාහ වන ශ්‍රී ලාංකිකයන් සුපිරි වාසනාවන්තයින් වන 
අතර ලොතරැයිය දිනා ඇත.
13. ඔබ සුදු ජාතිකයින්ට කැමති නිසාත්, එය “මනාපයක්” නිසාත්, ශ්‍රී ලංකාව, ආසියානුවන් හෝ වෙනත් 
සුළු ජාතීන් සමඟ ආශ්‍රය කිරීමට ඔබට අවශ්‍ය නැති බව පැවසීම.
14. ශ්‍රී ලාංකිකයන් සමඟ අනියම් සම්බන්ධයක් පැවැත්වීමට ඔබට අවශ්‍ය නැති බව පැවසීම, ඔවුන් අධික 
ලෙස ඊර්ෂ්‍යා කරන, සන්තකයේ, නොමේරූ, අලස, නූගත්, ද්‍රෝහී බව ශ්‍රී ලාංකික ඒකාකෘති විශ්වාස කරන 
බැවිනි. ඔබ ශ්‍රී ලාංකිකයෙකු හා විවාහ වුවහොත් ඔබට “ප්‍රගතිශීලී අනාගතයක් නැත” යැයි ඔබ කියනු 
ඇත.
15. ඔබ විදේශීය පුද්ගලයෙකු සමඟ විවාහ වී / ආලය කර ඇත්නම්, ඔබ වහාම ඔබේ සහකරුගේ සහ 
ඔහුගේ පවුලේ අයගේ ප්‍රතිපත්ති සහ මතයන් පැකිලීමකින් තොරව අනුගමනය කරයි. (උදා: ඔබ ට්‍රම්ප්ගේ 
ආධාරකරුවෙකු සමඟ විවාහ වී සිටින්නේ නම්, ඔබ ශ්‍රී ලංකාවෙන් සංක්‍රමණය වී එක්සත් ජනපද 
දේශපාලනය අනුගමනය නොකළද ඔබ 100% ට්‍රම්ප්ට සහාය දක්වයි)
16. ඔබ විදේශයක ජීවත් වන අතර බොහෝ දුරට විදේශීය සගයන් / මිතුරන්ගෙන් වට වී සිටී නම්, ඔබ 
බොහෝ විට සිතන්නේ, ”මම මෙහි අයිතිද? මට ඔවුන්ගෙන් බොහෝ වෙනස් යැයි හැඟේ, සමහර විට මම 
ප්‍රමාණවත් නොවේ. ඔවුන් මට වඩා බොහෝ හොඳ බව පෙනේ. ”
17. ඔබ විදේශයක ජීවත් වන්නේ නම්, ජාතිවාදය සහ යටත් විජිතවාදය වැනි මාතෘකා සම්බන්ධයෙන් 
ඔබේ විදේශීය සම වයසේ මිතුරන් වෙත තර්ජනාත්මක හා දේශපාලනික යැයි සිතීමට ඔබ බිය වේ. ඔවුන් 
ජාතිවාදී යැයි ඔබට හැඟෙන දෙයක් පැවසුවහොත් ඔබේ අසහනය ප්‍රකාශ කිරීමට ඔබට අවශ්‍ය නැත, මන්ද 
ඔවුන් ඔබ ඉතා සංවේදී යැයි සිතමින් ඔබව සමාජ කණ්ඩායමෙන් නෙරපා හරිනු ඇත. ඔබේ විදේශීය 
මිතුරන් en ත් කිරීමට ඔබට අවශ්‍ය නැත, එබැවින් ඔබට ජාතිය, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය හෝ ආගම වැනි 
බැරෑරුම් මාතෘකා සාකච්ඡා කිරීමට අවශ්‍ය වන්නේ කලාතුරකිනි.
18. යුරෝපීය ලක්ෂණ අලංකාරය සඳහා ප්‍රමිතිය ලෙස ඔබ සලකයි - දිගු හා සෘජු නාසය, ආමන්ඩ් හැඩැති 
ඇස්, නිල් / අළු / කොළ ඇස්, සැහැල්ලු සම සහ හිසකෙස්. මේ අතර, දේශීය ලක්ෂණ කැත හෝ නීරස 
බව ඔබ විශ්වාස කරයි - පැතලි හා පුළුල් නාසය, කළු / දුඹුරු ඇස්, අඳුරු සම, රැලි සහිත හිසකෙස්.
19. ඇමරිකානු, ප්‍රංශ, ජපන්, කොරියානු ආදිය ආහාර, ඇඳුම් පැළඳුම්, වෙළඳ නාම සහ වෙනත් නිෂ්පාදන 
දේශීය ඒවාට වඩා බෙහෙවින් උසස් යැයි ඔබට හැඟේ.
20. පළමු ලෝක රටවල මිථ්‍යා විශ්වාස, සාහිත්‍ය, කලාව සහ මිථ්‍යා කථා වලට අනුග්‍රහය දැක්වීම ඔවුන් 
ඔබේ මව් රටට වඩා හොඳ යැයි ඔබ පවසන නිසා
21. දේශීය කලාකරුවන් ඔබට ලබා දිය හැකි දේ සඳහා ප්‍රධාන වශයෙන් වැදගත් යැයි නොදැන (හෝ 
දැනුවත්ව?). ”ඇය අසනීප වන්නේ ඇයි? මට මගේ පච්චය ඇයගෙන් ලබා ගැනීමට අවශ්‍යයි! ” ඇය 
අසනීපයෙන් සිටින බව ඔබ ඇසූ විට, ඔබේ ප්‍රමුඛතා සලකා බැලීමට ඔබට අවශ්‍ය විය හැකිය.
22. දේශීය දුප්පතුන්, සහ ක්‍රියාකාරීන් “කරදරකාරී” සහ “කම්මැලි, මා වැනි වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ 
කිරීමට නොදන්නා කම්මැලි මිනිසුන්.”
23. ඔබ විදේශ රටක ජීවත් වන්නේ නම් වෙනත් ශ්‍රී ලාංකිකයන් සමඟ සම්බන්ධ වීමට අවශ්‍ය 
නොවන්නේ ඔවුන් නාට්‍ය හා කටකතා (ඕපාදූප) ගැන පමණක් උනන්දු වන නිසා සහ “ඔබට එහි කිසිදු 
කොටසක් අවශ්‍ය නැත” යනුවෙනි.
24. පල්ලිය, මාධ්‍ය, ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයින් හෝ දේශපාලන .යන් විසින් ඔබට පෝෂණය වන්නේ කුමක් දැයි ඔබ ප්‍රශ්න කරන්නේ කලාතුරකිනි.
25. වීථියේ හෝ සත්ව නවාතැන්පලක බල්ලෙකු / බළලෙකු හදා වඩා ගන්නවාට වඩා ඔබට පෙඩ්‍රිජ් ගෘහ සුරතල් සතෙකු (ගෝල්ඩන් රිට්‍රීවර්, චිහුවා, ජර්මානු ෂෙපර්ඩ්, සියම්ස් කැට්, බ්‍රිතාන්‍ය කෙටි කෙස් ආදිය) තිබේ.
26. ඔබ සිතන්නේ ඔබ ප්‍රමාණවත් තරම් විදේශිකයන් සමඟ මිත්‍ර වී ඔවුන් මෙන් ක්‍රියා කළහොත් ඔබ ඔබේම ජාතියේ අනෙක් පුද්ගලයින්ට වඩා උසස් වනු ඇති බවයි.
27. විදේශීය පුද්ගලයින් නපුරු ලෙස හැසිරෙන විට හෝ ඔබ / වෙනත් දේශීයයන්ගෙන් වාසි ලබා ගන්නා විට පවා ඔවුන්ට නවාතැන් දීම සඳහා පසුපසට නැමීම, එහෙත් කිසි විටෙකත් ඔබේ සම-පුරවැසියන් කෙරෙහි සමාන ආචාරශීලීත්වයක් නොපෙන්වයි. ඇත්ත වශයෙන්ම, ඔබේ සේවිකාවන්ට හෝ ගෘහ සේවිකාවන්ට පහර දීමට හෝ ශාරීරිකව පහර දීමට ඔබට අවශ්‍ය නැත, මන්ද ඔවුන් පහත් තත්වයේ සිටින බවත් ඔබ වෙනුවෙන් වැඩ කරන බවත් ඔබ විශ්වාස කරන නිසා ඔවුන් කෙරෙහි අතවර කිරීමට ඔබට අයිතියක් ඇත.
28. ඔබ හොලිවුඩ් හෝ බටහිර විලාසිතා පිටපත් කිරීමට කැමතියි, විශේෂයෙන් කයිලි ජෙනර් වැනි අනර් fashion විලාසිතා, නමුත් එකවරම ආදිවාසීන් දේශීය ඇඳුම් ඇඳීම හෝ අසරණ වීම අශෝභන, පෞරාණික හා පසුගාමී අය යැයි සිතති.
29. දේශීය ඇඳුම් විශ්වාස කිරීම නීරස හෝ කැතයි, විශේෂයෙන් ගෝත්‍රික හා සාම්ප්‍රදායික විලාසිතාවන් වන අතර ඒවා කිසි විටෙකත් ඇඳගෙන මිය යන්නේ නැත. ඔබ කැමති ආකර්ෂණීය ඇඳුම් කට්ටල සහ ගවුම්.
30. ඔබ සාප්පු සවාරියේ යෙදෙන විට, ඔබ සිතන්නේ දේශීයව සාදන ඕනෑම දෙයක් ලාභ හා කුණු කසළ, විශේෂයෙන් ද්‍රව්‍ය වලින් සාදන ලද භාණ්ඩ සහ ආනයන රෙදි
31. ශ්‍රී ලංකාවේ නම් ඉල්ලා සිටීම නවීන නොවන අතර එම නම් ඇති අයට විහිළු කරයි. ඔබ ඔබේ අනාගත දරුවාට විදේශීය නම් වැනි දෙයක් නම් කිරීමට කැමතියි
32. බටහිර වෙළඳනාම සහිත නිෂ්පාදන මිල දී ගැනීමට (හෝ මිලදී ගැනීමට අකමැති) අන් අය දෙස ඔබ පහත් කොට සලකයි.
33. හොලිවුඩ් චිත්‍රපටවල “කැත, වඳුරු පෙනුමැති” කළු පිරිමි ළමයෙකුට / ගැහැණු ළමයෙකුට ඔබ විහිළු කරන අතර ඔබ කිසි විටෙකත් කළු ජාතිකයෙකු හා විවාහ වීම ගැන නොසිතනු ඇත.
34. ඔබ සිතන්නේ නීග්‍රෝ / නෙග්‍රා යමෙකු ඔබට පැවසූ විට එය negative ණාත්මක වචනයක් බවයි. ඔබ සිතන්නේ එය අන් අයට අපහාස කිරීම සඳහා වලංගු ක්‍රමයක් බවයි.
35. ඔබ අවම වශයෙන් වරක් යමෙකුට පවසා ඇත්තේ, “ඔබ දුඹුරු / තද සමක් තිබුණත් ඔබ සැබවින්ම ලස්සන / කඩවසම් ය. ඔබේ සම සැහැල්ලු නම් පමණක් ඔබ කෙතරම් ලස්සන හා ආකර්ශනීය වනු ඇත්දැයි සිතා බලන්න! ”
37. ඔබ සිතන්නේ අප්‍රිකානු, අප්‍රිකානු ඇමරිකානු, ඉන්දියානු, ශ්‍රී ලංකාව වැනි අඳුරු සමක් ඇති ජාතීන් ආකර්ශනීය නොවන බවයි.
38. ශ්‍රී ලාංකික ළදරුවකුට අවම වශයෙන් විදේශීය ජාන අඩක්වත් තිබේ නම් එය ආකර්ශනීය වනු ඇත. (අනෙක් දෙමව්පියන් කළු නම් හැර).
40. ශ්‍රී ලංකා පොත්, නවකතා හෝ විකට පොත් අලෙවිසැල් ඉතා සුළු ප්‍රමාණයක් පමණක් විකිණීම ඔබට කිසි විටෙකත් ගැටලුවක් වී නැත.
41. යටත් විජිත මානසිකත්වය සුදු ජාතිකයන්ට ආදරය කිරීම පමණක් සීමා නොවේ. ඔබ ඔබේ රටවලට වඩා වෙනත් රටවල සංස්කෘතීන්ට කැමති නම් (උදාහරණයක් ලෙස ඇමරිකානු, ජපන් සංස්කෘතිය), එවිට ඔබට ඔබම පරීක්ෂා කර බැලිය යුතුය.
42. ඔබේ දෙමව්පියන් දැඩි ශ්‍රී ලාංකික උච්චාරණයකින් බිඳුණු ඉංග්‍රීසි කතා කරන විට ඔබ ලැජ්ජාවට පත්වේ.
43. තාක්‍ෂණය තනිවම ක්‍රියාත්මක කරන්නේ කෙසේදැයි නොදැන ඔබ ඔවුන් කෙරෙහි කෝපයට පත් වේ. ඔවුන්ගේ අයිපෑඩ්, ජංගම දුරකථන, පරිගණක භාවිතා කරන්නේ කෙසේදැයි ඉගැන්වීමට ඔබ අකමැතියි. ඔබ පුදුමයට පත් වී ඇති අතර ඔවුන්ට තවමත් අන්තර්ජාලය සැරිසරන්නේ කෙසේදැයි සිතාගත නොහැක.
44. ඔබ අතිශයින්ම පක්ෂග්‍රාහී ය. එක්තරා දේශපාලන පක්ෂයක් රටේ සියලු ගැටලුවලට පිළිතුරක් බව ඔබ තරයේ විශ්වාස කරන අතර, ඔබ සහාය දෙන දේශපාලන politicians යන්ගේ අභිප්‍රායයන් හෝ හැකියාවන් වෙනත් අයෙකු ප්‍රශ්න කළහොත් ඔබ ආරක්ෂා සහ කලබලයට පත්වේ.
45. කෙතරම් වලංගු හෝ හානිකර වුවත්, සිංහල පිළිබඳ ඕනෑම විවේචනයකින් ඔබ ඉතා පහසුවෙන් කෝපයට පත් වේ.
46. ​​මිනිසුන්, විශේෂයෙන් විදේශිකයන්, ජාතිවාදී විහිළු හෝ ශ්‍රී ලාංකිකයන් ගැන අසාධාරණ ලෙස අදහස් දැක්වීම ගැන ඔබ කිසිසේත් තැකීමක් නොකරයි. ඔබ ඔවුන් සමඟ සිනාසෙන අතර ශ්‍රී ලාංකිකයන් මෝඩ, රැවටිලිකාර යනාදිය කෙසේ දැයි පවසමින් එකඟ වන්න.
47. “ආගන්තුක සත්කාරය” යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ නවාතැන් හා පිළිගැනීම, විශේෂයෙන් විදේශිකයන් වෙත බව ඔබ දරුවන්ට / තරුණ ශ්‍රී ලාංකිකයන්ට උගන්වයි. ආගන්තුක සත්කාරය පිළිබඳ ඔබේ අර්ථ දැක්වීම ඇත්ත වශයෙන්ම නූතන යටත් විජිත මානසිකත්වයට සමාන බව ඔබට නොපෙනේ.
48. ඔබ බෞද්ධයන් හෝ බෞද්ධයන් නොවන ඕනෑම කෙනෙකුට අගතියක් දක්වයි.
49. ඔබ බොහෝ දේ සඳහා දුප්පතුන්ට දොස් පවරයි. දුප්පතුන් ලෙස ඉපදීම සහ දුප්පතුන් ලෙස සිටීම ගැන ඔබ ඔවුන්ට දොස් පවරයි! රටේ ආර්ථික ගැටලුවල මුල, විශේෂයෙන්ම 5+ දරුවන් ඇති දැඩි කරන දුප්පත් පවුල් යනු නිවාස නොමැති සහ දුප්පතුන් බව ඔබ විශ්වාස කරයි. ඔබත් දුක් වෙනවා
50. ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය හෝ වෙනත් “විශාල” රටක් උදව් කිරීමට ඉක්මන් වුවහොත් “ශ්‍රී ලංකාව වර්තමාන දරිද්‍රතාවයෙන් හා දූෂිත රාජ්‍යයෙන් බේරා ගැනීමට ඇති එකම ක්‍රමය ඔබ විශ්වාස කරයි.

පිටපත :සුමේධ  රත්නසේකර ශ්‍රී ලංකාවේ සිට

Wednesday, November 4, 2020

රතන සුත්‍රයෙන් සුවකල හැකි කොවිඩ් 19

අප ජාතියක් වශයෙන් සහ බෞද්ධාගමික වශයෙන් විශාල මුලාවකට හසුවී සිටි. නැතිනම් කවුරුන් විසින් හො දැනුවත්වම මුලාවකට තල්ලු කරමින් සිටී. දැනටමත් අප රටෙහි බහුතරය පුහු අන්ධ විශ්වාසයන් පසු පස හඹා යන තත්වයට පත් කරමින් සිටි. ආගමක් තුලින් සිදුවන්නේ වානරයා සහ මිනිසා අතර ඇති වෙනස වටහා ගනිමින් තමා විසින්ම සිත දමනය කරගනිමින් අන් අයට හානියක් නොවන අයුරින් ජීවත් වීමට උගැන්වීමයි. බෞද්ධ ක්‍රිස්තියානි හො මුස්ලිම් හො සෑම ආගමක උගන්වන්නේ මෙම දහමයි. මෙයිනුත් බෞද්ධාගම ආගමකට වඩා දර්ශනයක් යැයි බොහො උගතුන්ගේ අදහසයි. රටක ජනතාව කුමන ආගමක් පිලිගත්තද එය ජනතාවගේ අවශ්‍යතාවකි. අද ලෝකයේ දියුණු යැයි සම්මත රටවල ජනතාව තමුන්ට රිසි ආගමක් අදහති. ආගමක් අදහන්නේ නැතිව හො සිටිය හැකිය. නමුත් සැමට සමානවු නිති පද්ධතියක් ඒ රටවල ක්‍රියාත්මක වෙයි. ආගම්වාදීව කටයුතු කිරීම ඒ රටවල ආණ්ඩුවලට අයත් කරුණක් නොවේ. ප්‍රාන්ත රාජ්‍ය 5ක් තිබෙන ඕස්ට්‍රේලියාවෙ ජාතින් 200ක් පමණ ජීවත් වෙයි. ආගම් 300ක් පමණ ඇත. නමුත් රාජ්‍ය පාලනය කරන්නේ ආගම්වදීව නොවේ. බෞද්ධ රටක් වශයෙන් ප්‍රසිද්ධ අපේ රටෙ තත්වය කුමක්ද? බෞද්ධ ආගම ඉස්සරහට දාගෙන රජයන් කරන්නේ මොනවාද? ආගමකට වඩා දර්ශනයක් යැයි බොහො උගතුන් කතා කරන බෞද්ධ දර්ශනය විකෘති කරමින් මිනිසුන් අන්ධ විශ්වාශයන් වලට ඇදගෙන යාම නොවේද? ඒ සදහා ජනමාධ්‍යයන් යොදාගන්නේ ඉතා නිර්ලජ්ජිතවය. ඔවුනටද කිසිම හිරිකිතියක් නැත. එසේ දැනුනොත් ආණ්ඩුවේ ඇඩ්ස් ටික නොලැබේ. එසේ උනොත් ආයතනය වහන්නට සිදුවෙයි. සෑම උදැසනකම ජනමාධ්‍යයන් පන්සල් වැනිය. ජෞතිෂ්‍යකරුවො සිතූපැතූ සියල්ල සකස් කර දෙන්නේ පාන්දර 5ටය. මේ සියල්ල ඉතාමත් මැනවින් සිදුකරන්නේ රටේ දරු දැරියන්ගේ ඥාණය මොට කරමින් තමුනට අවශ්‍ය මොට්ට තරුණ පිරිසක් බිහිකිරීමට බව වැඩිහිටියන් වන අප තෙරුම් ගන්නේ කවදාද? බහුතර චීවර දාරින්ද මේ සදහා වගකිවයුතුවේ. ජනතාවට නොතේරෙන මගුල් කියමින් ජනතාව ගොනාට අන්දන චීවර දාරින් දසරාජ ධර්මයට අනුකූලව රටපාලනය කරන ලෙස රජයට බලනොකරන්නේ ඇයි? මෙම මුලාවෙන් ගොඩ ඒමට නම් මම හොද ගෙයක් කාර් එකක් ආදි වශයෙන් සිතන්නට පටන් ගෙන මගේ ලමයාට විතරක් හොදට උගන්න ගත්තොත් ඇති කියන සංකල්පයන්ගෙන් අප මිදිය යුතුයි. රතන සුතුර උදේ හවස වරකට  දෙක බැගින් තුන්වරක් දේශනා කිරීමෙන් කොරොනා සුව කල නොහැකි බව වටහා නොගන්නේ ඇයි? අප ඒ තරමටම මුලා වෙලාද? අපව මොනතරම් ගොනාට අන්දවා තිබේදැයි සිතන්නට මෙම දෙවන උදාහරනය ගන්න.

අනිච්චා වත සංඛාරා
උප්පාදවයධම්මිනෝ
උප්පජ්ජිත්වා නිරුජ්ජන්ති
තෙසං වූපසමෝ සුඛෝ

මොකද හිතෙන්නෙ? මේ ගාථාව අසන්නට ලැබෙන්නෙ මළ ගෙවල්වල පාංශකූලය දෙන විටයි. හැම මලගෙදරකම පාංසකූලෙ දෙනකොට මේ ගාථාව කියනව. ඒත් මෙහි ඇත්තේ අමරනීය වීමේ සුවය පිලිබඳවයි. අද ඉන්න ස්වාමින් වහන්සේලා මළ ගෙවල් වලට තල්ලු කරල තියන මේ ගාථාව බුදු දහමේ සාරයයි මට සිතේ. මැරුණ කෙනෙකුට කිසිම අදාලත්වයක් නැහැ. කොහොමටත් බුදු දහමේ නියම දර්ශනය මතු කරන්නෙ අද ඉන්න ඉතාම අතලොස්සක් පමනයි. නාලන්දාවේ අටවෙනි ශ්‍රේණියේ අධ්‍යාපනය ලබන කාලයේ ධම්මාරාම හිමියන්  ඉගැන්වුවා මතකයි. එකල පැහැදිලි වු ගාථාවේ කෙටි තේරුම මෙසේ විය. නමුත් මෙහි අර්ථය එවකට පැහැදිලි වුයේ නැත.

අනිච්චාවත සංඛාරා - හේතුවක් නිසා හටගත් සියළු දේ වෙනස්වන සුළුය.
උප්පාද වය ධම්මිනෝ - ඒ සියල්ල ඉපදෙන මියයන සුළුය.
උප්පජ්ජිත්වා නිරුජ්ජන්ති - ඉපදුන සියල්ල නැසීයයි.
තේසං වූපසමෝ සුඛෝ -  උපදින වෙනස්වන මියයන ස්වභාවය සංසිදී යාම සුවයකි.
දීඝනිකායෙ මහා වග්ගයෙ මහා පරිනිබ්බාන සූත්රය 246 පිටුවෙහි ඇති මෙම ගාථාව බුදුරජානන් වහන්සේ පිරිනිවන් පෑ අවස්ථාවේ ශක්‍ර දෙවිදුන් විසින් එසේ කෙලෙස් වලින් තොරව සැබෑ සැපයෙන් යුක්තව නිර්වාණ සැපය සාක්ෂාත් කර පිරිනිවන් පෑ  උතුම්වූ බුදුරජානන්වහන්සේ වෙනුවෙන් කී උපහාර ගාථාවකි. ඉතින් ඒ උතුම්වූ බුදුරජානන්වහන්සේ ගේ පර්නිර්වාණය නිමිතිකොට බුදුරජානන්වහන්සේ වෙනුවෙන් කී මෙම උපහාර ගාථාව මේ නොයෙකුත් ආකාරයෙ පෘතක්ජන මිනිස්සු මැරුණ වෙලාවට කියන එක හරිද? 

වත සංඛාරා
ජීවත්වන සැමගෙ සංඛාර ජාති තුනක්  ඇතිවෙ එනම් 
කාය සංඛාර 
වචී සංඛාර 
මනෝ සංඛාර 
කාය කියන්නෙ කයට නෙවෙයි  කාය සංඛාර කියන්නෙ 
ඇසින් හැදෙන සංඛාර
කණින් හැදෙන සංඛාර 
නාසයෙන් හැදෙන සංඛාර ආදී වශයෙන් හය ආකාර සංඛාරයන්ටයි  පෘතක්ජන අයගෙ ඒ සංඛාර හැදිල නවතින්නෙ නැහැ සංඛාර පච්චයා විඤ්ඤාණං ,විඤ්ඤාණ පච්චයා නාමරූපං නාමරූප පච්චයා සලායතන ආදී වශයෙන් වතක යනව නොහොත් චක්රයක යනව නොහොත් භව චක්රයෙ යනව භව පච්චයා ජාති වෙනව එතකොට ඉතින් ජරා මරණ ශෝක පරිදේව ලෙස දුක්රැස ඇතිවෙනව  

(සංඛාරා එනම් සංස්කාර යන වචනය විවිධ තැන්වල විවිධ තේරුම් ලබාගැනීම උදෙසා භාවිත කරයි අවිද්‍යාව නිසා ඇතිවන සංස්කාර යනු කුසල් අකුසල් හා ධාන්‍ය ලබාගැනීමට අදාළ ක්‍රියාවලි වලට අදාළ සංස්කාරයි, ඊට අමතරව “සබ්බේ සංඛාරා අනිච්චා ” සියලු සංස්කාරයන් අනිත්‍යයයි පවසන ප්‍රකාශයේදී සංස්කාර ලෙස විග්‍රහ කෙරෙනුයේ හේතු ප්‍රත්‍යයෙන් හටගත් සියල්ල සංඛත හෙවත් සංස්කාර යන අදහසයි, තවද පංච උපාදානස්කන්ධ විග්‍රහයේදී රූප, වේදනා, සංඥඥා , සංඛාර යනුවෙන් හැඳින්වීමේදී මෙහි සංඛාර යනුවෙන් හඳුන්වන්නේ සංස්කාර ස්කන්ධය හෙවත් කාය, වචී , චිත්ත සන්ස්කාරයන්ය, එනම් චේතනාව මුලික වී සිදුවන ක්‍රියාවන් වේ)

අනිච්චා - ඉච්ච කියන්නෙ කැමැත්ත එහෙම නම් අනිච්ච කියන්නෙ කැමත්ත ඉටු නොවන කියන එක

අනිච්චා වත සංඛාරා කියන්නෙ ඉපදුන කිසිකෙනෙක් ඇතිකරගන්නා ඉටුකරගන්නා අයිතිකරගන්නා කිසිම දෙයකින් කිසිම සංඛාරයකින් කිසිම සංඛතයකින් කැමැත්ත ඉටුවන්නේ නැත කියන අර්ථයයි. ඒවා අපි කැමැත්තෙන් හදාගෙන අල්ලගෙන සිටියට ඒවායේ අපේ කැමැත්තට හෝ අකමැත්තට අනුව කැමතිසේ, මනාපසේ, නිච්චසේ, සුඛසේ, සුභසේ  අත්ථසේ පවතින ධර්මතාවයක් නොවන බවයි.

උප්පාද  වය ධම්මිනෝ කියන්නෙ ඇතිවන උප්පාදවන සංඛාරයන් නැතිවයන වය වන  ධර්මතාවයෙන් යුක්තය කියන අර්ථයයි. නැත්නම් එම සංඛාරයන් ඒවා ඇතිවීමට හේතු ඇතිවිට ඇතිවී ඒ හේතු නැතිවූවිට නැතිවයන ධර්මතාවයෙන් යුක්තය කියන අර්ථයයි.

උප්පජ්ජිත්වා නිරුජ්ඣන්ති කියන්නෙ හේතු ඇතිවිට ඇතිවී ඒ හේතු නැතිවූවිට නැතිවයන තමන් ආශා කරන ඇලීම් ගැටීම් කර සාදාගන්නා එම සංඛාරයන් එම සංඛතයන්   කිසියම් කෙනෙකුට හෝ දිගින් දිගටම නොනවත්වාම පවත්වාගෙන යන්නට හෝ ඒවා ඇතිවී නැතිවීයාම නවත්වන්නට නොහැකි බව  ඒවා ඇතිවන්නට හේතු ඇතිවුනහම ඇතිවෙලා  ඉන්පසුව ගෙවිලා,වැහැරිලා, විනාශවෙලා  නිරුද්ධවෙලා යන ධර්මතාවයෙන් යුක්ත ඒවා බව කියන එකනෙ.

තෙසං වුපසමො සුඛො කියල කියන්නෙ මේ ලෝකයේ ඇති සියලුම දේ වලට අදාල ඉහත ධර්මතාවයන් තුන ධර්මයට අනුව ප්රඥ්ඥාවෙන් දැක අවිද්‍යාව සම්පූර්ණයෙන් ප්‍රහාණය කර ඒ අනුව ලෝකයේ ඇති ආශ්වාදයන්ගේ නිස්සාරබව දැක මේ ලෝකයේ විවිධ දේවල් සමග රාග ද්වේශ මෝහ බවින්  ඇලෙන,ගැටෙන,මුලාවන ගති  නවතා සං වීමෙන් හෙවත් බැඳීමෙන්  මිදී සිටින තැනැත්තේ  සුඛ විහරනයෙන් යුතුව වාසය කරන්නේය කියන අර්ථයයි.

දැන් තේරෙනව නේද මේ ගාථාව කොතරම් ගැඹුරු අර්ථයෙන් යුත් ගාථාවක්ද කියන එක. කොතනද මේ ගාථාවෙ මැරිච්ච මිනිහෙක් ගැන තියෙන්නෙ කොහෙවත් නෑනෙ.

සිත තුල නිරන්තරයෙන්ම සිතුවිලි ගග ගලන්නේ සංඛාර නිසාය. මේ සංඛාර රැස් කලේ අවිද්‍යාව හේතුවෙන් ආයතන හය මගිනි. කෙලෙස් කියන්නේත් ආශ්‍රව කියන්නේත් මේ සංඛාර වලටමයි. සංඛාර යන වචනයේ තේරුම කුණු කසල යන්නයි. ඇත්තෙන්ම මේවා කසලය.කිලුටුය. ප්‍රභාෂ්වර වු මුල් සිත කිලුටු කරන්නෙ මේ සංඛාර මගිනි. සසර ගමනට මුලිකම හේතුව රැස්කලාවු මේ සංඛාරයි. පංච උපාදානස්කණ්ධයේ එක ස්කන්ධයක් ලෙස හැදින්වුවද, පංච උපාදානස්කණ්ධයම සකස් කරන්නේ සංඛාර විසිනි. කර්මය කියන්නේද මෙම සංඛාර වලටමයි. සැබවින්ම සංඛාර ඇතිව නැතිව යන්නකි. අවිද්යාව නිසා ක්‍රියාව, කර්මයක් කරගෙන කර්ම හෙවත් සංඛාර රැස් වන්නේ මේ සිතෙන්ම නිපදවු කෙනා පුද්ගලයා හෙවත් මම සිටින තුරු පමණකි. සංඛාර වල නියමම ස්වභාවය වන අනිත්ය දැකීමෙන්මයි සංඛාර සිතෙන් නිරුද්ධ වන්නෙ.

අදවන විට කොරොනා පාලනය කරන්නට යන්නේ පැය 24 ම රතනසුත්‍රය ප්‍රචාරය කරලයි. අපිට ගොඩයන්න පුලුවන් වෙයිද? මා ධර්මය පිළිබද ප්‍රාඥයකු නොවේ. මා මෙම උදාහරනය ලෙස ගත්තේ ධර්මය අවබෝද කර නොගෙන අප කොතරම් මුලාවට පත්කල හැකිදැයි වටහා දීමටයි. ධර්මය ධර්මය ලෙස දකින්න යැයි පැහැදිලි කර දීමටයි. ආගමක් ඇදහීම හො නොකර සිටීම ඔබට අයිති කාරනයකි. නමුත් රජය හො වේවා වෙනත් කෙනෙකු හො වේව මෙවැනි දේ තුලින් ඔබ රැවටෙනවාදැයි සිතීම ඔබට පමණක් නොව ඔබේ අනාගත දරු මුනුපුරන්ටද වටිනා රටක් ඉතිරිකර දීමට ඉවහල් වේ. ආරම්භයක් ලෙස ධම්මපද්යේ ගාථාවක් ලියන්නම් අර්ථය සොයා ගැනීමට උත්සහ කර පිළිපදින්න.

උදකං හි නයන්ති නෙත්තිකා
උසුකාරා නමයන්ති තේජනං
දාරුං නමයන්ති තච්ඡකා
අත්තානං දමයන්ති පණ්ඩිතා.

පිටපත සුමේධ රත්නසේකර




Friday, April 17, 2020

COVID-19 සහ ගෝලීය නායකත්වය


ඉදිරිපත් කිරීම සුමේධ රත්නසේකර

COVID-19 අර්බුදයේ ගෝලීය නායකත්ව ලයිස්තුවේ Covid-19 වසංගත  අභියෝගයට සාර්ථකව මුහුණ දුන් ලෝක නායකයන්ගේ ලයිස්තුවේ  ශ්රී ලංකාවේ ජනපතිගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා 9 වන ස්ථානයට පැමිණ තිබෙනවා මෙම ලයිස්තුවේ ඉන්දීය අගමැති 38 වන ස්ථානයත් ජනපති ඩ්රොනල්ඩ් ට්රම්ප් 70 ස්ථානයත් ලබාගන තිබෙනවා.



"නායකත්වය වගකීමකි, එහි අරුත භාර ගැනීම නොවේ, ඔබට භාර අය රැකබලා ගැනීමයි." - සිමොන් සීනෙක්
අපේ ජීවිත කාලය තුළ දක්නට ලැබුන COVID-19 වයිරස් අර්බුදයට එරෙහිව සටන් කිරීමට ලොව රටවල් වශයෙන් විශාල අරගලයක්  කරමින් සිටී. මෙහිදී වඩාත් විවේචනයට ලක් වන්නේ මෙම කාලය තුල අර්බුදයට මුහුණදීමට නායකත්වය දෙන රට රටවල් මෙහෙයවන නායකයන්ය. අර්බුදකාරී කාලවලදී, හොඳ නායකයන් තම රැළ පෝෂණය කිරීමට හා ආරක්ෂා කිරීමට පෙළ ගැසෙති. දැක්මක් ඇති ශ්රේෂ්ඨ නායකයින් තමන්ගේ ජාතික සීමාවන් ඉක්මවා ගොස් පොදු යහපත උදෙසා කටයුතු කිරීම සඳහා ගෝලීය හවුල්කාරිත්වයන් පෝෂණය කරමින් ලෝකය සමග බද්ධ වෙයි. කෙසේ වෙතත්, අප ලෝකය පුරා පෙර නොවූ විරූ වසංගතයක් පැතිරීමට එරෙහිව අරගල කරන විට, අපගේ නායකයින් මෙම ගෝලීය අර්බුදයට වඩා වෙනස් හා බොහෝ විට මතභේදාත්මක ආකාරවලින් කටයුතු කරයි. මෙම අර්බුදයේ ස්වභාවය ගෝලීය සහයෝගිතාව ඉල්ලා සිටින නමුත් ජාතියෙන් ජාතියට වෙනස් ක්රියාමාර්ග අවශ් වේ. මෙම අර්බුදයට එරෙහිව සටන් කරන සෑම රටකටම සුවිශේෂී දේශපාලන, සංස්කෘතික, භූගෝලීය හා සමාජ මානයන් ඇත. COVID-19 වසංගතය සෑම රටකටම වෙනස් ආකාරයකින් බලපා ඇති අතර එහි ප්රතිපලයක් ලෙස විවිධ රටවල නායකයින් ගත් ක්රියාමාර්ග වෙනස් වී ඇත. කෙසේ වෙතත්, දුෂ්කර කාලයන් ශ්රේෂ්ඨ නායකයින්ගේ හොඳම දේ එළිදක්වන අතර අනෙක් නායකයින්ගේ අඩුපාඩු පිළිබඳ අවධානය යොමු කළ හැකි යැයි කියනු ලැබේ. මෙම වසංගතය තුළ ජාතියක නායකයෙකුගේ සාර්ථකත්වය විනිශ්චය කරනු ලබන්නේ ඔවුන් භාරව සිටින අය කෙරෙහි ඔවුන් කෙතරම් හොඳින් සැලකිලිමත් වී ඇත්ද යන්න මතය.
සහතික කළ කළමනාකරණ ගණකාධිකාරීන්ගේ ආයතනය (ඕස්ට්රේලියාව) Institute of Certified Management Accountants (Australia) සෑම රටකම පෙන්වන ප්රතිචාරය සහ නායකත්වය ඇගයීම සඳහා පර්යේෂණ අධ්යයනයක් ආරම්භ කර ඇත. මෙම වසංගතය මැඩපැවැත්වීමේදී රටේ නායකත්වය සහ එහි සෞඛ් පද්ධතියේ සූදානම කෙතරම් කාර්යක්ෂම හා ඵලදායීද යන්න දැක්වීමට බෝවන රෝග සඳහා ගෝලීය ප්රතිචාර දැක්වීමේ (GRIDTM) දර්ශකයක් ඉදිරිපත් කරයි
ඊළඟ ගෝලීය වසංගතය හෝ අර්බුදය සඳහා සුදානම් වීම සම්බන්ධයෙන් දර්ශකයේ රටක ශ්රේණිගත කිරීම රටකට පෙළඹවීමක් විය හැකි බව ICMA හි අදහස විය. GRIDTM දර්ශකයේ තනි රටක ක්රියාකාරිත්වයේ ප්රතිපල  ලිපියෙන් පසුව ඉදිරිපත් කෙරේ. පළමුව විශේෂිත රටවල් සහ කලාප තුළ කාර්ය සාධනය පිළිබඳ දළ විශ්ලේෂණයක් බලමු.
 ස්කොට් මොරිසන් සහ ජැකින්ටා ආර්ඩන් විසින් සුවිශේෂී නායකත්වය
පළමුව, අපි ICMA හි මව් රට වන ඕස්ට්රේලියාවේ නායකත්වය දෙස බලමු. අගමැති ස්කොට් මොරිසන් ඉතා දක්ෂ නායකයෙකු ලෙස ඉස්මතු වී ඇති අතර මෙම අර්බුදය තුළ කැපී පෙනෙන නායකත්ව ගුණාංග විදහා දැක්වීය. 2020 වසර ඕස්ට්රේලියාවට බිහිසුණු බුෂ් ගිනි අරම්භ වී නොතිබූ  අතර 2019  සිදුවු ඛේදවාචකයන්ට අගමැති දැඩි විවේචනයට ලක්විය. COVID-19 පෙරළියදී, අගමැති ස්කොට් මොරිසන් ඔහුගේ වගකීම් සැලකිය යුතු ලෙස තෝරාගෙන, COVID-19 අර්බුදය තුළ කැපී පෙනෙන නායකත්වයක් පෙන්නුම් කරමින් සිටී. ආරම්භය සඳහා, ඔහු ජාතික කැබිනට් මණ්ඩලයක් නිර්මාණය කළේ සුවිශේෂී තීරණ ගැනීමේ අධිකාරියක් ලෙස . විවිධ දේශපාලන පෙළඹවීම් ඇති රාජ් අග්රාමාත්යවරුන් එක්ව අර්බුදය මඟහරවා ගැනීම සඳහා පොදු අරමුණක් සඳහා එකට වැඩ කිරීම. ඔහු සිය විරුද්ධවාදීන් සමඟ දෘෂ්ටිවාදාත්මක වෙනස්කම් සාර්ථකව ජයගෙන ඇත (ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ජනාධිපති ට්රම්ප්ට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස්ව); ඔහුට ආධාරකරුවන්ගේ සහ විරුද්ධවාදීන්ගේ ප්රසාදය දිනා ගැනීමට හැකිවී ඇත
 මෙම සම්බන්ධීකරණ හා ප්රවේශමෙන් සැලසුම් කළ ප්රතිචාරයේ ප්රතිඵලය වනුයේ '‘world meters' වෙතින් අමුණා ඇති රූපසටහන් වල දක්වා ඇති පරිදි නවරෝගින්  අවස්ථා ගණන මෙන්ම ක්රියාකාරීරෝගින් අවස්ථා ක්රමානුකූල පහත වැටීමේ ප්රවණතාවකි . සෑම රටකටම සමාන රූප සටහන් ලබා ගත හැකි අතර ඒවා නිරන්තරයෙන් යාවත්කාලීන වේ 'https://www.worldometers.info/coronavirus/' වෙබ් අඩවිය.


ඕස්ට්රේලියා  වික්ටෝරියා අග්රාමාත් ඩැනියෙල් ඇන්ඩ්රූස් විශිෂ්ට නායකයෙකු ලෙස ඉස්මතු වී තිබේ. බුෂ්ෆයර් සහ දැන් වසංගතය අතරතුර ඔහු රාජ්යයට ප්රශංසනීය ලෙස නායකත්වය දුන්නේය. අනෙකුත් රාජ් අග්රාමාත්යවරුන් ෆෙඩරල් රජය සමඟ හොඳින් සහයෝගයෙන් කටයුතු කර ඇති අතර සඳහා සුදුසු පියවර ගෙන තිබේ. සමහර විට ඇමරිකාවට මෙතැනින් ඉගෙන ගැනීමට පාඩමක් තිබේ. දේශපාලන වෙනස්කම් පසෙකට දැමිය යුතු පාඩමක් සහ සියලු මට්ටම්වල සහයෝගිතාවය, රාජ්යය මෙන්ම ෆෙඩරල් හොඳින් සිතා බලා ක්රියාත්මක කළ උපාය මාර්ගයක් සමඟ වසංගතය සහ අනාගත හෝ ඕනෑම අර්බුදයක් පලදායී ලෙස පාලනය කිරීමේ යතුර ඔවුන් සතුය. අපි පැසිෆික් සාගරය හරහා ගොස් ඇමරිකාවේ නායකත්වය දෙස බැලීමට පෙර, අපිට සමීප රටවල් දෙස බලමු. නවසීලන්තයට අග්රාමාත් ජසින්ටා ආර්ඩන් ලැබීම වාසනාවක්ව  තිබේ. ක්රයිස්ට්චර්ච් සංහාරයෙන් ඉක්බිතිව ඇයගේ නායකත්වය ඇයව ජාත්යන්තර තලයට ඇද දැමීය. දැන් වසංගතයේ ඇගේ නායකත්වය යටතේ නවසීලන්තය,  ඕස්ට්රේලියාව වැනි සාර්ථකත්වයක් අත්කර ගෙන ඇති බව පෙනේ. ඕස්ට්රේලියාව මෙන් නවසීලන්තයේ විපක්ෂයද රට එක්සත් කිරීම සඳහා පාලක පක්ෂය සමඟ සහයෝගයෙන් කටයුතු කර තිබේ.
විනිවිදභාවය පිළිබඳ දර්ශකය ගෝලීය COVID-19 ප්රතිචාරය සමඟ සම්බන්ධ කිරීම
COVID-19 අදාළ පරීක්ෂණ, නඩු සහ මරණ වාර්තා කිරීම සම්බන්ධයෙන් සෑම රටකම දත්තවල විශ්වසනීයත්වය පිළිබඳව ප්රශ්න මතු වී තිබේ. ආර්ථික, ආගමික, විද්යාත්මක, ජාතික ආරක්ෂාව, විනිවිදභාවය නොමැතිකම සහ නොසැලකිලිමත්කම වැනි විවිධ හේතූන් මත සැබෑ බලපෑම අඩුවෙන් වාර්තා කිරීම සම්බන්ධයෙන් සමහර රටවලට චෝදනා එල්ල වී තිබේ. සමහර නායකයන් දොස් පැවරීමට උත්සාහ කර ඇති අතර ඔවුන්ගේ පුරවැසියන්ට වැරදි තොරතුරු පවා ලබා දී ඇත. වැරදි තොරතුරු යනු සමහර රටවල් තම පුරවැසියන් අතර චිත්ත ධෛර්යය ගොඩනඟා ගැනීම සහ විශාල වශයෙන් ලෝකයට ප්රතිරූප ප්රක්ෂේපණය කිරීම සඳහා මනෝවිද්යාත්මක මෙහෙයුම් (PSYOPS) හි ලක්ෂණ සහිත තොරතුරු යුධ උපක්රම මට්ටමට නැගීමයි. එබැවින්, GRIDTM දර්ශකය සංවර්ධනය කිරීමේදී, රටකින් එන COVID-19 තොරතුරු මට්ටම සහ තොරතුරු සපයන රටේ විනිවිදභාවය අතර සම්බන්ධතාවයක් තිබේදැයි සොයා බැලීම වැදගත් විය. ට්රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් https://www.transparency.org/cpi2019 විසින් ප්රකාශයට පත් කරන ලද දූෂණ සංජානන දර්ශකය 2019 (සීපී දර්ශකය) පිළිබඳ රටක ශ්රේණිගත කිරීම සෑම රටකම තොරතුරු පාරදෘශ්යභාවයේ මට්ටම සඳහා ආදේශකයක් ලෙස භාවිතා කරන ලදී. ලැයිස්තුවේ ඉහළින් සිටින රටවල් දූෂිත හා වඩා විනිවිද පෙනෙන බව පෙනේ. එබැවින් ඔවුන්ගෙන් ලැබෙන COVID-19 තොරතුරු වඩාත් විශ්වාසදායක යැයි උපකල්පනය කළ හැකිය.
සීපී දර්ශකය 2019 හි ඇන්සාක් රටවල් ඉහළින්ම සිටින බව සිත්ගන්නා කරුණකි. රටවල් 180 න් නවසීලන්තය 1 වන ස්ථානයත්, ඕස්ට්රේලියාව 12 වන ස්ථානයත් සමඟ. ආසියාව පැසිෆික් කලාපයේ අර්බුදය ඉතා හොඳින් කළමනාකරණය කරන තවත් රටවල් තුනක් වන්නේ ජපානය (සීපීඅයි හි 20 වැනි ස්ථානය), දකුණු කොරියාව (සීපීඅයි 39) සහ සිංගප්පූරුව (සීපීඅයි හි 4 වන ස්ථානය) . මෙම රටවල් ඔවුන්ගේ බොහෝ ආසියානු සගයන්ට වඩා සීපී දර්ශකයේ සාපේක්ෂව ඉහළ . මෙම ඉහළ පෙළේ ආසියානු රටවලට නායකත්ව ශෛලීන් ඇති අතර ඒවා ANZAC වලට වඩා බෙහෙවින් වෙනස් . කෙසේ වෙතත්, වක්රය සමතලා කිරීමෙන් මනින ලද පරිදි වෛරසය පාලනය කිරීමේ සාර්ථකත්වය නායකත්වයේ හොඳ පරාමිතියක් බව ඔබ පිළිගන්නේ නම්, මෙම රටවල් හොඳ නායකත්වයක් පෙන්නුම් කර ඇති බව පිළිගත හැකිය. හොංකොං හි සීපී දර්ශකයේ ඉහළින්ම සිටින රටවල් අතර (සීපීඅයි හි 16 වැනි ස්ථානය) - කෙසේ වෙතත්; චීනයෙන් එහි නායකත්වයේ ස්වාධීනත්වයේ මට්ටම සමහරුන් විසින් ප්රශ්න කර ඇති අතර, 2019 කුප්රකට එච්.කේ. කෝලාහලවලට එය හේතුවක් විය. අර්බුදය අතරතුර චීන ප්රතිචාරය සහ නායකත්වය එහි පුරවැසියන් වෙනුවෙන් ක්රියා කළ බව පෙනේ; පුපුරා යාම සාර්ථකව අඩංගු බව චීනයෙන් වාර්තා වීමත් සමඟ. කෙසේ වෙතත්, බටහිර මාධ්යවල චීනයෙන් පිටවන දත්තවල විශ්වසනීයත්වය පිළිබඳ සැක මතු වී තිබේ (චීනය ඉන්දියාව ඇතුළු තවත් 5 දෙනෙකු සමඟ සීපී දර්ශකයේ 80 වැනි ස්ථානයට පත්ව ඇත.)


විනිවිදභාවයක් නොමැති රටවල නායකයින්ගේ සාර්ථකත්වය අගය කිරීම හෝ සංසන්දනය කිරීම දුෂ්කර . මෙය විශාල වන්නේ මෙම රටවල ප්රමාණවත් පරීක්ෂණයක් සිදු නොවන නිසාත්, බොහෝ අවස්ථාවලදී මෙම රටවලින් පිටවන දත්තවල ගුණාත්මකභාවය බරපතල සැක සහිත නිසාත් . අඩු දූෂණය හේතුවෙන් විනිවිදභාවය පිළිබඳ දර්ශකයේ ඉහළ මට්ටමක සිටියද, මැද පෙරදිග සමහර රටවල් මෙයට ඇතුළත් වේ. පලදායීතාවය තක්සේරු කිරීම සඳහා විශ්වාසනීය නොවන දත්ත ඇති බව පෙනේ.  කෙසේ වෙතත්, මෙම රටවල් බොහොමයක නායකත්වය ඔවුන්ගේ පුරවැසියන් අගුලු දමා ඇති අතර ඔවුන්ගේ පදිංචිකරුවන්ට කැමැත්තෙන් සීමාවන් පැනවිය හැකිය.
දකුණු ආසියාව
ඉන්දියාවට ඉතා ශක්තිමත් මධ්යම රජයක් ඇති අතර පාලක පක්ෂයට ඔවුන්ගේ පාර්ලිමේන්තුවේ විශාල බහුතරයක් ඇති අතර අගමැති මෝදිට දින 21 සම්පූර්ණ අගුලක් ක්රියාත්මක කිරීමට ඉඩ දී තිබේ. දැන් 2020 අපේරල් මස අවසානය දක්වා දීර්ඝ කර ඇති මෙම අගුලු දැමීමේ සාර්ථකත්වය ඉදිරි සති කිහිපය තුළ ඇගයීමට ලක් කෙරෙනු ඇති නමුත් සංක්රමණික කම්කරුවන්ගේ ප්රධාන ජීවනෝපායන් අතුරුදහන් වීමත් සමඟ විශාල නගරවලින් පලා යන සංක්රමණික කම්කරුවන් සිත් තැවුලට පත් විය. මෙම දර්ශන ඉන්දියාවේ නායකත්වය විසින් කොටු කිරීම කොතරම් හොඳින් සැලසුම් කර ක්රියාත්මක කරනවාද යන්න ප්රශ්න කරයි. ඉන්දියාවේ තනි රාජ් නායකයින් ඔවුන්ගේ නායකත්ව කුසලතා අනුව විනිශ්චය කරනු ලැබේ. ඉන්දියාවේ වාණිජ අගනුවර වන මුම්බායි හි මහාරාෂ්ට් මහ ඇමති උදව් තක්රි සිය දේශපාලන විරුද්ධවාදීන්ගේ පවා ප්රශංසාවට ලක් වූ තීරණාත්මක නායකයෙකු ලෙස ඉස්මතු වී තිබේ. ඉන්දියාව හරහා COVID-19 වයිරස කප්පාදු වන විට, මෙම භයානක කාලවලදී ශුභ ආරංචියේ කුඩා දූපත් වන්නේ කේරළයේ පිනරෙයි විජයන්, රාජස්ථානයේ අශෝක් ගෙල්ලොට්, මහාරාෂ්ට්රයේ උද්දව් තැකරි, චට්ටිස්ගාර්හි භූපේෂ් බාගෙල්, දිල්ලියේ අරාබිවාල් අරාජ්වාල්, බටහිර බෙංගාලයේ මමාටා බැනර්ජි වැනි තනි මහඇමතිවරුන්ගේ ක්රියාකාරිත්වයයි. කෙසේ වෙතත්, මධ්යම රජය, 2019 මතභේදාත්මක පුරවැසි සංශෝධන පනත මගින් ඇති කරන ලද කැරලි වලින් මතුවෙමින් පවතින බෙදී ගිය ජාතියකට මුහුණ දී සිටී. මෙහිදී සැලකිල්ලට ගත යුතු වැදගත් කරුණක් නම්, ඉන්දියාව සතුව සුවිශේෂී විවිධත්වයක් ඇති අතර එය ගෝලීය වශයෙන් කිසිවෙකුටත් සාපේක්ෂව නොවේ. බිලියනයකට අධික ජනගහනයක් සිටින ලෝකයේ විශාලතම ප්රජාතන්ත්රවාදය වේ. එහි ප්රවේශය චීනය හා මැද පෙරදිග වැනි ප්රජාතන්ත්රවාදී නොවන රටවලට වඩා අද්විතීය හා වෙනස් විය යුතු අතර බටහිර ප්රජාතන්ත්රවාදී රටවලට වඩා වෙනස් විය යුතුය. ඉන්දියාවේ, පළමු COVID-19 ආසාදනය කේරළයේ ජනවාරි 20 වනදා වාර්තා විය. මාර්තු මුල සිට වෛරසය ඉන්දියාව පුරා පැතිරෙන්නට පටන් ගත්තේය. දැනට, රටේ ප්රාන්ත 36 න් 30 ක් සහ යූනියන් බලප්රදේශ (යූටී) බලපෑමට ලක්ව ඇත. COVID-19 වයිරසයෙන් ජනතාව ආරක්ෂා කිරීමට මාස දෙකකට ආසන්න කාලයක් තිස්සේ පැවති අවස්ථාව තුළ ආසාදිත පුද්ගලයින් හඳුනා ගැනීමට, සොයා ගැනීමට සහ හුදකලා කිරීමට රජය අපොහොසත් වීම පෙන්නුම් කරන්නේ COVID-19 අර්බුදය වගකීම් විරහිතව හැසිරවීමයි.
ශ්රේෂ්ඨ නායකත්වය ජනතාවාදයට වඩා වෙනස් .
ලොව පුරා සිටින බොහෝ නායකයන් මෙන් ඉන්දීය අග්රාමාත්යවරයා ජනතාවාදී . සියළුම ඉන්දියානුවන්ට එකවර අත්පුඩි ගැසීම සහ තවත් අවස්ථාවක දී සෑම කෙනෙකුම විදුලි පහන් නිවා දමා රාත්රී 9 විනාඩි 9 ක් ඉටිපන්දම් දැල්වීම වැනි ඔහුගේ ජනප්රිය ක්රියා වලින් මෙය පැහැදිලි වේ. වසංගතයට එරෙහි සටන ජනප්රියත්වය සහ ජනතාවාදය මත ජය නොගනු ඇත. ඔහුගේ නායකත්වයේ සැබෑ පරීක්ෂණය වනුයේ ඔහුගේ ජනප්රියත්වය නොසලකා මෙම වසංගතයෙන් ඇති වන බලපෑම ඔහු කෙතරම් හොඳින් කළමනාකරණය කරනවාද යන්නයි.

ශ්රී ලංකාව
අසල්වැසි ශ්රී ලංකාවේ නායකත්ව සලකා බලන්න. වුහාන් හි කොරෝනා වයිරස් නවකතාවේ මූලාරම්භය ප්රකාශයට පත් කිරීමත් සමඟම, සිදුවිය හැකි අනතුර වළක්වා ගැනීම සඳහා ශ්රී ලංකා බලධාරීන් සුපරීක්ෂාකාරී වීමට පටන් ගත්හ. හමුදා සහ ජාතික බුද්ධි සේවය දැඩි සෝදිසියෙන් සිටියහ. රට තුළට පැමිණෙන සියලුම සංචාරකයින්ගේ ගමන් බිමන් සහ විභව තර්ජනයක් සහිතව නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා රජය විශේෂිත ගුවන් හා දේශ සීමා පාලන විශේෂ කණ්ඩායම් නිර්මාණය කළේය. ශ්රී ලංකා පවුල් 33 ක් ඉවත් කිරීම සඳහා වුහාන් වෙත ගලවා ගැනීමේ මෙහෙයුම් යවා ඇති පළමු රටවලින් එකක් ශ්රී ලංකාවයි. මෙම පවුල් විශේෂිත වාහකයක් හරහා ගෙන එන ලද අතර අද්විතීය නිරෝධායන මිලිටරි ස්ථානයක නිරෝධායනය කරන ලදී. නිරෝධායනය යටතේ සියලුම විභව සම්බන්ධතා අඛණ්ඩව නිරීක්ෂණය කරන ලදී. හමුදා කඳවුරේ සිටින අයට තොරතුරු ලබා ගැනීම සඳහා පූර්ණ ප්රවේශය ලබා දෙන ලදී. තොරතුරු පාලනය කිරීම සඳහා රජයේ පාලනයක් නොතිබූ බැවින් එහි විශ්වසනීයත්වය වැඩි විය.
සීපීඅයි ශ්රේණිගත කිරීම්වල (Corruption Perceptions Index (CPI) ranks) ශ්රී ලංකාව 93 වන ස්ථානයට පත්ව ඇතත් ,. එය හොංකොං සහ තායිවානය වැනි රටවල් සමඟ ග්රිඩ්ටීඑම් දර්ශකයේ 10 වන ස්ථානයට පත්ව ඇත.
ශ්රී ලංකාව මෙතරම් හොඳින් ප්රතිචාර දැක්වීමට හේතුව ශ්රී ලංකාව තුළ සියලු පුරවැසියන්ට නොමිලේ ලැබෙන මහජන සෞඛ් පද්ධතියක් තිබීමයි. පසුගිය වසර 60 කාලය තුළ උපාධිධාරී පාසල තෙක් ශ්රී ලංකාවට නිදහස් අධ්යාපන ක්රමයක් තිබේ. රටේ සෑම ප්රදේශයක්ම ආවරණය වන පරිදි හොඳින් නියාමනය කරන ලද සහ නවීන වෛද් පීඨයන් හරහා දශක ගණනාවක් තිස්සේ හොඳ සුදුසුකම් ලත් සෞඛ් සේවා වෘත්තිකයන් සහ පරිපූරක වෛද් ශ්රම බලකායක් පුහුණු කර ඇත. වෛද්යවරුන්ට සහ පරිපූරක වෛද් කාර්ය මණ්ඩලයට ඔවුන්ගේ වෘත්තිය පුරා පශ්චාත් උපාධි පුහුණුව සහ අඛණ්ඩ වෛද් අධ්යාපනය නොමිලේ ලැබේ. සියවස් ගණනක් ඉපැරණි හෙල වෙදකම නම් ප්රජා සෞඛ් වැඩසටහනක්ද ජාතියට ඇත. මාතෘ හා ළමා මරණ අනුපාතය වැනි සෞඛ් සංඛ්යාලේඛන කලාපයේ අඩුම අගයයි. ඇත්ත වශයෙන්ම, බටහිර ලෝකයට සාපේක්ෂව. කලාපයේ ආයු අපේක්ෂාව ඉහළම මට්ටමක පවතී. ජාතිය 100% එන්නත ආවරණය කර ඇති අතර, ප්රතිශක්තිකරණ දීර්ඝ  වැඩසටහන යටතේ සියලුම ප්රතිකාර නොමිලේ ලබා දෙනු ලැබේ. COVID-19 අර්බුදයේ ගෝලීය නායකත්ව ලයිස්තුවේ Covid-19 වසංගත  අභියෝගයට සාර්ථකව මුහුණ දුන් ලෝක නායකයන්ගේ ලයිස්තුවේ  ශ්රී ලංකාවේ ජනපතිගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා 9 වන ස්ථානයට පැමිණ තිබෙනවා මෙම ලයිස්තුවේ ඉන්දීය අගමැති 38 වන ස්ථානයත් ජනපති ඩ්රොනල්ඩ් ට්රම්ප් 70 ස්ථානයත් ලබාගන තිබෙනවා.
යුරෝපනු සංගමය
යුරෝපීය සංගමය, එක්සත් රාජධානිය සහ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය මේ වන විට වසංගතයෙන් වඩාත් පීඩාවට පත්ව ඇති රටවල් වේ - ලෝකයේ ඉහළම බලපෑමට ලක්වූ රටවල් 5 වන්නේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය, ස්පාඤ්ඤය, ඉතාලිය, ප්රංශය සහ ජර්මනියයි. COVID-19 මගින් බරපතල ලෙස බලපෑමට ලක්වූ සියලුම යුරෝපීය රටවල් අතුරින් ජර්මනිය මෙම අර්බුදය වඩාත් හොඳින් කළමනාකරණය කර ඇත. අනුපාතය 2% අඩු. ජර්මනිය සෙසු යුරෝපයේ, විශේෂයෙන් ඉතාලියේ විවෘත දේශසීමා වලට බාධා පමුණුවා ඇති අතර එමඟින් රටේ ඉහළ රෝගීන් සංඛ්යාවක් වාර්තා විය. කෙසේ වෙතත්, එය අර්බුදය සුවිශේෂී ලෙස කළමනාකරණය කර ඇති බව පෙනේ. මරණ අනුපාතය අඩු මට්ටමක තබා ගැනීමට එක් හේතුවක් ලෙස නිව් යෝර්ක් ටයිම්ස් විසින් චාන්සලර් ඇන්ජෙලා මර්කෙල්ගේ නායකත්වයට බැර කර ඇත. පුහුණුව ලත් විද්යාඥවරියක් වන මර්කෙල් මහත්මිය, අර්බුදය පුරාම පැහැදිලිව, සන්සුන්ව හා නිතිපතා සන්නිවේදනය කර ඇති අතර, ඇය රට මත නිරන්තරයෙන් දැඩි සමාජ දුරස්ථ පියවරයන් පනවා ඇත. වසංගතය පැතිරීම මන්දගාමී කිරීම සඳහා තීරණාත්මක වූ මෙම සීමාවන් සුළු දේශපාලන විරුද්ධවාදිකම්වලට මුහුණ දුන් අතර පුළුල් ලෙස අනුගමනය කරනු ලැබේ.
තර්ක කළ හැකි නරකම ප්රතිචාරය - ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය
ඉතිහාසය විසින් එහි ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්රම්ප් නායකත්වය විනිශ්චය කරනු ඇත. එක්සත් ජනපදයේ මතය පක්ෂග්රාහී ලෙස බෙදී ඇති නමුත් එක්සත් ජනපදයෙන් පිටත සිට ඉතා පැහැදිලිව COVID-19 අර්බුදය හැසිරවීම විනාශකාරී වී ඇති අතර ලක්ෂ සංඛ්යාත ජීවිත අහිමි වීමට ඉඩ ඇත.
ට්රම්ප් මුලින් ප්රකාශ කළේ වෛරසය තම දේශපාලන විරුද්ධවාදීන් විසින් සිදුකරන ලද ප්රෝඩාවක් බවයි. ප්රතික්ෂේප කිරීමේ සෑම පියවරකදීම ඔහු පක්ෂග්රාහී දේශපාලනය කිරීම හා ප්රශ්න ඇසීම සම්බන්ධයෙන් මාධ්යයට දැඩි ලෙස තරවටු කිරීම. ඔහු කිසිදු වගකීමක් භාර ගැනීම ප්රතික්ෂේප කරන අතර වසංගතයඔහුගේ වරදක්නොවන බව පුන පුනා කියයි. වසංගතයක් සඳහා ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය මුළුමනින්ම සූදානම් නොවීම සහ අවුල් කිරීම පෙන්නුම් කරන්නේ ට්රම්ප්ගේ නායකත්වයේ බිහිසුණු
ප්රවනතාව මෙන්ම රටපුරා ප්රතිචාර ක්රියාත්මක කිරීමට උත්සාහ කිරීමේදී එක්සත් ජනපදය තුළ ඇති සීමාවන් . වසංගත සූදානම කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම සඳහා ජනාධිපති ඔබාමා විසින් පිහිටුවන ලද ජාතික ආරක්ෂක කවුන්සිල ඒකකයක් 2018 විසුරුවා හැරීම ට්රම්ප් පරිපාලනයේ පැත්තෙන් බිහිසුණු දැක්මක් නොමැතිකමකි. ෆෙඩරල් රජය විසින් 2018 දී නඩත්තු කොන්ත්රාත්තු අහෝසි වීමට ඉඩ හැරීම නිසා තොග ගබඩා කර ඇති ශ්වසන යන්ත් බිඳවැටීම ට්රම්ප් පරිපාලනය විසින් ගනු ලැබූ නිර්දය තීරණයකි. ජාතික අවි ගබඩාවේ ප්රමාණවත් ආරක්ෂිත වෛද් උපකරණ ගබඩා කිරීමට අපොහොසත් වීම නියෝජනය කරන්නේ ඇමරිකාවේ වටිනා සෞඛ් සේවා වෘත්තිකයන් ආරක්ෂා කිරීමට ට්රම්ප් පරිපාලනය අසමත් වීමයි. උපකරණ සඳහා වෙනත් රාජ්යයන්ට එරෙහිව ලංසු තැබීම, වාතාශ්රය සඳහා පූර්ව අර්බුදයේ මිලෙන් බොහෝ ගුණයක් ගෙවීම, ට්රම්ප්ගේ ෆෙඩරල් පරිපාලනය විසින් කළමණාකරණ කුසලතා පිළිබඳ බිහිසුණු ප්රවනතාව පෙන්නුම් කරයි. එපමණක් නොව, ඔහු නිරන්තරයෙන් ඔහුගේ ආකල්ප හා අර්බුදයට දක්වන ප්රතිචාරයන් මහජනයා අතර ව්යාකූලත්වයක් ඇති කර තිබේ.
ගුවන් සංචාරකයින් නිවසට කැඳවා ආසාදිත පුද්ගලයින් සමඟ ගුවන් තොටුපලවල්වල පැය ගණනක් රැඳී සිටීමට බල කෙරුනි - ඇමරිකානු ජනතාව කෙරෙහි පෝෂණය හා සැලකිල්ල නොමැති බව පෙන්නුම් කරයි. කිරීටක වෛරසය ආශ්චර්යමත් ලෙස තනිවම ඉවත්ව යන හානිකර උණක් බව සති දහයක අවධාරනය කිරීම ට්රම්ප්ගේ අවබෝධය නැතිකම සහ නොසැලකිලිමත් චින්තනයේ  පැහැදිලි දර්ශකයකි. මාර්තු අග වන තෙක් ෆ්ලොරිඩා සහ ගල්ෆ් වෙරළ තීරයන් වසා දැමීමට අපොහොසත් වීමෙන් පෙන්නුම් කරන පරිදි රිපබ්ලිකන් ප්රාන්ත ආණ්ඩුකාරවරුන් ක්ෂණිකව ක්රියා කිරීම ප්රතික්ෂේප කිරීම ඉහළම මට්ටමේ නායකත්වයේ ප්රවනතාවට තවත් සාක්ෂියකි. මෙම රාජ් ආණ්ඩුකාරවරුන් යම් යම් දොස් පවරා ඇති බවට සැකයක් නැත, නමුත් ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්රම්ප් ලග සියලු වගකීම් නතර වේ. ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ජනාධිපති වශයෙන් ඔහුට ඒවා වසා දමන ලෙස අවධාරනය කළ හැකි නමුත් ඔහු එසේ නොකළේය. වසංගතයේ තීව්රතාවයට මූලික හේතුව ලෙස ජනාධිපති ට්රම්ප්ගේ හිතාමතාම නොසැලකිලිමත්කම විශේෂඥ්යන් වැඩි වැඩියෙන් පෙන්වා දෙන නමුත් එම්එස්එන්බීසී නීති විශ්ලේෂක ග්ලෙන් කිර්ෂර් තවත් පියවරක් ඉදිරියට ගෙන යමින් ට්රම්ප් ධුරයෙන් ඉවත්වීමෙන් පසු කිරීටක වෛරස් මරණයට නීත්යානුකූලව වගකිව යුතු බවට මතභේදාත්මකව තර්ක කරයි.
ඔහුගේ නොසැලකිලිමත්කම හේතුවෙන් මිනිසුන් මියගොස් ඇති සෑම අධිකරණ බල ප්රදේශයකම චෝදනා ඔහු දකිනු ඇතැයි මම සිතමි. එබැවින්, 2021 ජනවාරියේ සිට ඔහු වෙත අපරාධ නීතිමය නිරාවරණ රාශියක් ලැබී ඇති බව මට හැඟේ.
ට්රම්ප්ගේ නායකත්වයේ අසාර්ථකත්වයේ බලපෑම සියල්ලන්ටම පැහැදිලිව පෙනේ.
මෙය ලියන අවස්ථාව වන විට එක්සත් ජනපදයේ තහවුරු කරන ලද COVID-19 නඩු මිලියන භාගයකට වඩා වැඩි බව ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ජනාධිපතිවරයා සඳහන් කරයි මරණ සංඛ්යාව 200,000 දක්වා සීමා කිරීම විශාල ජයග්රහණයක් ලෙස සලකනු ලැබේ. පැහැදිලිවම, මෙම නායකයා තමා භාරව සිටින ජනතාව කෙරෙහි සැලකිය යුතු සැලකිල්ලක් නොදක්වයි.
ගෝලීය ප්රතිචාරය සහ නායකත්වය ඇගයීම සඳහා බෝවන රෝග සඳහා ගෝලීය ප්රතිචාරය (GRIDTM)

COVID-19 වසංගතයේ ගෝලීය ප්රතිචාරය සහ නායකත්වය තක්සේරු කිරීම සඳහා GRIDTM දර්ශකයක් තැනීමේදී, ජනගහනයෙන් මිලියනයකට පරීක්ෂණ ගණන (බර තැබූ ධනාත්මක ලකුණු), එක් සිද්ධියකට සිදුවන මරණ සංඛ්යාව (බර සෘණාත්මක ලකුණු) ඇතුළත් ඇල්ගොරිතමයක් (ලොග් ප්රස්ථාරය)සකස් කරන ලදී. , ජනගහනයෙන් මිලියනයකට මරණ සංඛ්යාව (බර තැබූ සෘණාත්මක අගය), ජනගහනයෙන් මිලියනයකට සිද්ධි ගණන (බර තැබූ සෘණාත්මක ලකුණු) සහ සීපී දර්ශකය (බර තැබූ ධනාත්මක ලකුණු). මෙම ICMA පර්යේෂණ අධ්යයනයේ අරමුණු සඳහා අමු දත්ත ලෝක මීටර  වෙබ් අඩවියෙන් ලබා ගන්නා ලදී. මෙම අංක භාවිතා කිරීමට හේතුව පහත පරිදි වේ:
වසංගතයක් පාලනය කිරීමට සෞඛ් පද්ධතියේ සූදානම ජනගහනයට පරීක්ෂා කරන ලද රෝගීන්ගේ ප්රතිශතය පෙන්නුම් කරයි.
පරීක්ෂණ අනුපාතය හා සම්බන්ධ ප්රතිශතය පෙන්නුම් කරන්නේ ප්රජාව රෝග පැතිරීමයි.
මරණ අනුපාතය රෝගීන්ගේ අනුපාතය පෙන්නුම් කරන්නේ සෞඛ් සේවා පද්ධතියේ කාර්යක්ෂමතාවයි.
රටක ප්රතිචාරයේ සමස්ත කාර්යසාධන පලදායීතාවය පෙන්නුම් කරන ජනගහනයෙන් මිලියනයකට මරණ.
සීපී දර්ශකයට ඉහළින් ඇති ප්රතිශත ලකුණු මඟින් සපයනු ලබන තොරතුරු වල විශ්වසනීයත්වය පෙන්නුම් කරයි.
GRIDTM දර්ශකයේ ලබාගත් සමහර ප්රතිපල  ප්රස්ථාර1 හි දක්වා ඇත.

සෑම රටකටම සාපේක්ෂව, ග්රිඩ්ටීඑම් දර්ශක ශ්රේණිගත කිරීම හැරුණු විට සංසන්දනාත්මක සීපී දර්ශක ලකුණු සහ ට්රාන්ස්පේරන්සි ඉන්ටර්නැෂනල් හි ශ්රේණිගත කිරීම් පෙන්වනු ලැබේ. පිටස්තරයින් කිහිප දෙනෙකු හැරුණු විට, දර්ශක දෙක අතර ධනාත්මක සහසම්බන්ධතාවයක් ඇති බව පෙනේ. ආරම්භ කිරීමට, දර්ශක දෙකටම පොදු නායකයෙක් සිටී - නවසීලන්තය. සීපී දර්ශකයේ 12 වන ස්ථානයට වඩා ඕස්ට්රේලියාව ග්රිඩ්ටීඑම් දර්ශකයේ 4 වන ස්ථානයේ සිටී. එයට එක් හේතුවක් වන්නේ එහි අද්විතීය භූගෝලීය හා වෙනත් සාධක නිසා එහි නායකත්වය නැගී නොසිටියේ නම් සියල්ල මුළුමනින්ම නිෂ්පල වනු ඇත. අනෙක් අතට, විවෘත දේශසීමා වැනි භූ දේශපාලනික සාධක සහ ශීත දේශගුණය වැනි දේශගුණික සාධක නිසා යුරෝපීය රටවලට දැඩි බාධා එල්ල වී තිබේ. ජනවාරි 20 වන දින දෙරටටම COVID-19 පිළිබඳ පළමු නඩුව ඇති බැවින් දකුණු කොරියාව ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සමඟ සංසන්දනය කරමු - විනිවිදභාවය පිළිබඳ දර්ශකයේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය 23 වන ස්ථානයේ දකුණු කොරියාව 39 වන ස්ථානයේ සිටී. GRIDTM දර්ශක ලකුණු අනුව, දකුණු කොරියාව එහි කාර්යක්ෂමතාවයේ හා ප්රතිචාරයේ 8 වන ස්ථානයේ සිටින අතර එක්සත් ජනපදය 70 වන ස්ථානයට පත්ව ඇත්තේ ප්රධාන වශයෙන් ජනාධිපති ට්රම්ප්ගේ අසාර්ථකත්වය සහ ඔහුගේ ජනතාව ආරක්ෂා කිරීමට ඇති නොහැකියාව හේතුවෙනි. දකුණු කොරියාව ඉක්මණින් හා තීරණාත්මකව වාර්තාගත සංඛ්යා ලේඛනගත කොට හුදකලා කිරීම ට්රම්ප්ගේ දේශපාලනික විරුද්ධවාදීන් විසින් සිදුකරන ලද ප්රෝඩාවක් ලෙස හඳුන්වන වෛරසය ප්රෝඩාවක් ලෙස හැඳින්වූ වැලි වල හිස වළලූ ට්රම්ප්ට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස් . එහි ප්රතිපලය වූයේ දකුණු කොරියාවේ ජීවිත බේරා ගැනීම සහ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ ජීවිත ඛේදජනක ලෙස අහිමි වීමයි. එක්සත් ජනපදයේ මියගිය සංඛ්යාව දැනට 23,644 ක් (2020 අප්රේල් 14 වන විට) වන අතර එය දිනකට 2,000 කින් වර්ධනය වෙමින් පවතී; දකුණු කොරියාවේ මියගිය සංඛ්යාව 222 කි.
බොහෝ රටවල් GRIDTM දර්ශකයේ සාපේක්ෂව හොඳින් ක්රියා කරන බව පෙනේ, වෛරසය එම රටවල ක්රියාත්මක වීමට පටන් ගෙන ඇති බව මත පදනම්ව. බ්රසීලය යනු එහි ජනාධිපති ජෙයාර් බොල්සොනාරෝගේ හැසිරීම හා නායකත්ව විලාසය ට්රම්ප්ගේ හැසිරීමට බෙහෙවින් සමාන වන උදාහරණයකි. ට්රම්ප් මෙන්ම ඔහු වසංගතය බැරෑරුම් ලෙස සලකන රාජ් ආණ්ඩුකාරවරුන්ට එරෙහිව සටන් කරයි. එහි ප්රතිපලයක් වශයෙන්, වසංගතය දැන් බ්රසීලයේ පුපුරා යමින් දිනකට නව රෝගීන් දෙදහසක් පමණ සහ දිනකට සියයකට අධික සංඛ්යාවක් මිය යයි. මෙක්සිකානු ජනාධිපති ඇන්ඩ්රස් මැනුවෙල් ලෝපෙස් ඕබ්රඩෝර් මෙක්සිකානුවන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේසාමාන් පරිදි ජීවිතය ගත කරන්නකියාය. මෙක්සිකෝවේ වසංගතය ඉහළ යන අතර ඔවුන්ගේ මරණ සංඛ්යාව ඉහළ යමින් පවතී. බ්රිතාන් අග්රාමාත් බොරිස් ජොන්සන් කොවිඩ් 19 රෝගීන් සමඟ අත ගසමින් දේවල් සැහැල්ලුවෙන් ගත් අතර ඔහුගේ ජීවිතය සමඟ මෙම වගකීම් විරහිත හැසිරීම වෙනුවෙන් ඔහු පාහේ වන්දිගෙවීය. ඔහුට වාසනාවකට මෙන්, එන්එච්එස් විසින් ලබා දිය හැකි හොඳම ප්රභූ ප්රතිකාරය ඔහුට ලබා දී ඇති අතර දැඩි සත්කාර ඒකකයකට ප්රවේශ විය. ඔහුගේ රටේ සෙසු පුරවැසියන් මේ වන විට 9,000 ආසන්න මරණ සංඛ්යාවක් ගැන වාසනාවන්ත වී නොමැති අතර එය තහවුරු වූ රෝගීන්ගෙන් 10% ක් වීම විශ්මය ජනක .
අර්බුදය බොහෝ දුරට අවසන් . මෙම වසංගතයේ නායකයින්ගේ ක්රියාවන් එක්කෝ ජීවිත බේරා ගැනීමට හෝ ජීවිත අහිමි කිරීමට හේතු වනු ඇති බව අප මෙතෙක් ලබා ඇති දත්ත වලින් පැහැදිලි වේ. හොඳ නායකත්වයක් ඇති රටවලට වැඩි ජීවිත ප්රමාණයක් බේරා ගැනීමට හැකි වනු ඇති අතර නායකත්වය නිර්දය, නොසැලකිලිමත් හෝ අකාර්යක්ෂම වන රටවල් එහි නායකයින්ගේ අසාර්ථකත්වයට විශාල මිලක් ගෙවනු ඇත.
නව තොරතුරු පැමිණෙන බැවින් GRIDTM දර්ශක ඇල්ගොරිතම නිරන්තරයෙන් පිරිපහදු කරනු ලැබේ. අප මෙහි සපයා ඇත්තේ පළමු පුනරාවර්තනයේ ප්රතිපලයි. ඉදිරි දිනවලදී එක් එක් රටවල ක්රියාකාරිත්වය වෙනස් විය හැකි අතර දර්ශකයේ ඔවුන්ගේ ස්ථාවරය වෙනස් වනු ඇත. නිදසුනක් වශයෙන්, සිංගප්පූරුව COVID-19 රෝගීන්ගේ ආරම්භක පිපිරීම ඔවුන්ගේ ආර්ථිකය අගුළු දැමීමකින් තොරව ඉතා හොඳින් හසුරුවා ඇත. දැන් ඔවුන්ටද දෙවන නඩු වාර ගණන සමඟ වසා දැමීමට බල කෙරී ඇත. කෙසේ වෙතත්, එය ඔවුන්ට නායකත්වය ලබා දීමට උපකාරී වේ: “අපි විනිවිද පෙනෙන - නරක ආරංචියක් තිබේ නම්, ඔබට කියමු. කළ යුතු දේවල් තිබේ නම්, ඔබට කියමු. මිනිසුන් ඔබව විශ්වාස නොකරන්නේ නම්, ඔබට නිවැරදි ක්රියාමාර්ග තිබුණත් ඒවා ක්රියාත්මක කිරීම ඉතා අසීරු වනු ඇත. සීපී දර්ශකය සහ ග්රිඩ්ටීඑම් දර්ශකය යන දෙකෙහිම සිංගප්පූරුව ඉහළ මට්ටමක පවතී.
දෙවන ලෝක සංග්රාමයෙන් පසු උපත ලැබූ අපගෙන් බොහෝ දෙනෙකුට, මෙය අපගේ ජීවිත කාලය තුළ අපේ ලෝකය මුහුණ දී ඇති විශාලතම පෙර නොවූ විරූ අර්බුදයයි. මෙම අර්බුදය තුළ අපගේ නායකයින්ගේ ක්රියාකාරිත්වය අනුව විනිශ්චය කරනු ලැබේ. සමහර නායකයින් දැනටමත් ඔවුන්ගේ හැකියාවන්ගෙන් අසමත් වී ඇති අතර අනෙක් නායකයින් ස්ථාවරයකට නැගී ඇත. මෙම පවතින වසංගතය සහ අපගේ ජීවිතයේ විශාලතම අර්බුදය තුළ, හොඳ නායකත්වයක් සඳහා අවශ්යතාවය කිසි විටෙකත් වැඩි නොවීය. අව්යාජ සංවේදනය පෙන්වන සහ තම රටේ පුරවැසියන් කාර්යක්ෂමව රැකබලා ගන්නා නායකයින් සිහිපත් කරනු ඇති අතර නොමඟ ගිය න්යායපත් හා මධ්යස්ථ නායකත්වයෙන් පරීක්ෂණයෙන් අසමත් වන අය ඉතිහාසය විසින් දැඩි ලෙස විනිශ්චය කරනු ලැබේ.