කොරෝනා වෛරසය පිළිබඳ මිථ්යා වලින් වැලකෙමු.
Let's avoid the myth of the corona virus.
අචිරං වතයං කායෝ – පඨවිං අධිසෙස්සති
ඡුද්ධෝ අපේතවිඤ්ඤාණෝ – නිරත්ථං’ව කලිංගරං
සුළු කලකින්ම මේ කය – පොළොවෙහි වැතිර ගන්නේ
බැහැර වී විඤ්ඤාණය – මරණයට පත් වන්නේ
එවිට කුණුවෙන මේ කය – කිසිවකට නොගත හැකි ලෙස
දිරාගිය දර කඩක් සේ – පොළොවෙහි දිරා යන්නේ
මට කොරොනා හැදෙයිද?.... මට හැදුනොත් මාත් මැරෙයිද?....
කොරෝනා වයිරස් යනු විවිධ වෛරස් වලින් යුත් විශාල පවුලකි. ඒවායින් සමහරක් මිනිසුන් තුළ සෙම්ප්රතිශ්යාව ඇති කරයි. තවත් සමහරක් වවුලන්,කුකුලන්, ඔටුවන් සහ ගවයින් ඇතුළු සතුන්ට ආසාදනය කරති.
COVID-19 වලට හේතු වන නව කිරීටක වෛරසය වන SARS-CoV-2 බිහි වූයේ කෙසේද?
අද වන විටවත්, COVID-19 සඳහා නිශ්චිත එන්නත් හෝ ඖෂධයක් සොයාගෙන නොමැත. ප්රතිකාර පරීක්ෂාවට ලක්ව ඇති අතර සායනික පරීක්ෂණ මගින් පරීක්ෂා කරනු ලැබේ. ස්වයං රැකවරණය ලබා ගන්නා ලෙසත් හුදකලාව සිටින ලෙසත් ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය පවසයි. ඔබට අසනීප බවක් දැනේ නම් ඔබ විවේක ගත යුතුය, තරල බොන්න, පෝෂ්යදායී ආහාර අනුභව කරන්න. පවුලේ අනෙකුත් සාමාජිකයන්ගෙන් වෙනම කාමරයක නැවතී සිටින්න, හැකි නම් විශේෂිත නාන කාමරයක් භාවිතා කරන්න. නිතර ස්පර්ශ වන පෘෂ්ඨයන් පිරිසිදු කර විෂබීජහරණය කරන්න. සෑම කෙනෙකුම නිවසේ සෞඛ්ය සම්පන්න ජීවන රටාවක් තබා ගත යුතුය. සෞඛ්ය සම්පන්න ආහාර වේලක් පවත්වා ගැනීම, නිදාගැනීම, ක්රියාශීලීව සිටීම සහ දුරකථනයෙන් හෝ අන්තර්ජාලය හරහා ආදරණීයයන් සමඟ සමාජ සම්බන්ධතා ඇති කර ගන්න. දුෂ්කර කාලවලදී දරුවන්ට වැඩිහිටියන්ගෙන් අමතර ආදරය හා අවධානය අවශ්ය වේ. හැකිතාක් නිතිපතා චර්යාවන් හා උපලේඛන අනුගමනය කරන්න. අර්බුදයකදී දුක, ආතතිය හෝ ව්යාකූලත්වය දැනීම සාමාන්ය දෙයකි. මිතුරන් සහ පවුලේ අය වැනි ඔබ විශ්වාස කරන පුද්ගලයින් සමඟ කතා කිරීම උපකාරි වේ. ඔබට අධික ලෙස දැනෙනවා නම්, සෞඛ්ය සේවකයෙකු හෝ උපදේශකයෙකු සමඟ කතා කරන්න.
ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයත් මෙසේ පවසයි නම් අපට ඇති වෙන විකල්පය කුමක්ද?
ජීවත්වීමට ආසා කරන ලෝක වාසි බොහො දෙනෙකුට අද දවසේ ඇති එකම ගැටලුව එයයි. මෙම ලිපිය කියවන ඔබගෙන් මට ඇසීමට ඇත්තේ ඔබට මරන බිය ඇතිවුයේ කොවිඩ්-19 නැමැති මෙම වෛරසය වැලදුන මධ්යම චීනයේ හුබෙයි පළාතේ අගනුවර වන වුහාන් නගරයෙන් රෝගියෙකු හමුවු දා සිටද? එය එසේ නොවේ යැයි මා කීවොත් ඔබ මා සමග උරන වනවා නොඅනුමානයි. එසේ නම් මෙම ලිපිය අවසානය වනතෙක් කියවන ලෙස මා ඔබට බලකරනවා.
බටහිර වෛද්ය විද්යාව සහ ඖෂධ නිපදවන්නන් අතර ඇත්තෙ ගසට පොත්ත මෙන් අන්යයොන්ය සබදතාවකි. වෛද්යවරුන් තමුන් ලගට එන රොගියාට පෙත්තක් ලියා දුන්විට ගසට පොත්ත හමුවෙ. මෙය කාලන්තරයක් තිස්සේ සිදුවන ධර්මතාවයයි. එසේ නම් ගසේ සහ පොත්තේ පැවත්මට පෙති ගන්නට එන පිරිස වැඩිවිය යුතුය. එවිට ඖෂධ නිපදවන්නන්ට වසර පුරා වැඩ තිබේ. එසේ නම් කල යුත්තේ රෝහල් වලට එන පිරිස වැඩිකල යුතුය. නමුත් එය එසේ සිදුවුයේ නැත. එයට ප්රධානම හේතුව වන්නේ අධිරාජ්යවාදින් යටත් කරගෙන සිටි ලොකයේ බොහො රටවල ඔවුන්ගේ පාරම්පරික සංස්කෘතීන් සමග පැවත එන ආහාර රටාවන් සහ වෛද්ය ප්රතිකාර ක්රමයන් යටත්විජිතවාසින්ට තිබීමයි. මේ සදහා උදාහරනයක් ලෙස අපේ මව්බිම ගතහැක. ලෝකයේ විශාලම වෛද්ය පුස්තකාලය වන නාලන්දා පුස්තකාලය ඔබ අසා තිබෙනවාද? පුලතිසි සෘෂිවරයාගේ කාලයේ පටන් වසර දහස් ගනනක් තිස්සේ එකතුකරන ලද නැව් 3ක් පිරිවීමට තරම් පුස්තක එහි තිබු බව දන්නවාද? හිරුනොබසින අධිරාජ්යාට ගෙනයා හැකිවුයේ එක් නැවක් පමණි. එකක් ගිණිගත් අතර අනෙක දියබත්විය. ගෙනගිය නැවෙහි තිබු වටිනා පුස්තකවල තිබු සාරය උරාගෙන හමාරය. අදටත් එම බොහො පුස්තක බ්රිතාන්යයේ පැරණි කෞතුකාගරයක වසා දමන ලද කාමරවල තැන්පත් කර ඇත. එම ඉතිහාසය මදකට එතනින් නවතමු. කෙසේ වෙතත් අප පාරම්පරිකව රැගෙන ආ ආහාර රටාව නොකඩවාම පැවතුනි. අසනීපයකට ගමේ වෙදගෙදරින් බෙහෙත් වට්ටොරුවක් ලියා ගත්තේය. නමුත් අධිරාජ්යවාදින් ඉතිරිකර ගිය යටත්විජිත වහල් මානසිකත්වය ඇති පාලකයන් ගමේ වෙදා කමකට නැති නූගතෙක් කර ගමේ මුල්ලටම තල්ලුකෙරුවේය. ඒ වෙනුවට ඩිස්පැන්සරිය පුරුදු කලේය. එහෙත් පැවත ගෙන ආ ආහාර රටාව වෙනස් කරන්නට සිංහලයා අකැමති විය. එමනිසා තවත් කාලයක් අල්ලා සිටියේය. නමුත් ඩිස්පැන්සරියට එන ලෙඩුන් ක්රමයෙන් වැඩිවිය. මාරාන්තික පිලිකා බිය හිස එසවුවාය. එයට හේතුව වන්නේ ඖෂධ නිපදවන්නන්ම අපේ ආහාර වේලට දමාගන්න අපට එවන පහත සදහන් ඖෂධ වර්ගයි. ඔබේ මුළුතැන්ගෙයි පැන්ට්රියේ ඇති ඕනෑම ආහාරයක අමුද්රව්ය ලේබලය දෙස බලන්න, ඔබට ආහාර ආකලනයක් සොයා ගැනීමට හොඳ අවස්ථාවක් තිබේ. නිෂ්පාදනයේ රසය, පෙනුම හෝ වයනය වැඩි දියුණු කිරීමට හෝ එහි රාක්කයේ තබා ගත හැකි ආයු කාලය දීර්ඝ කිරීමට මෙවා භාවිතා වේ.
ඔබ වැළකී සිටිය යුතු පොදු ආහාර ආකලන 12 ක්
12 Common Food Additives You Should Avoid
(මූලාශ්රය National Center for Biotechnology Information Support Center).මොනොසෝඩියම් ග්ලූටමේට් (MSG)Monosodium Glutamate
මොනොසෝඩියම් ග්ලූටමේට් නොහොත් එම්එස්ජී යනු කෑමවල රසය තීව්ර කිරීමට සහ වැඩි දියුණු කිරීමට භාවිතා කරන පොදු ආහාර ආකලන ද්රව්යයකි. ශීත කළ රාත්රී භෝජන සංග්රහ, ලුණු සහිත සුලු කෑම සහ ටින් කළ සුප් වැනි සැකසූ ආහාර වල එය බහුලව දක්නට ලැබේ. එය බොහෝ විට අවන්හල්වල සහ ක්ෂණික ආහාර ස්ථානවල ආහාර වලට එකතු වේ. 1969 දී මීයන් පිළිබඳ කරන ලද අධ්යයනයකින් හෙළි වී ඇත්තේ විශාල ප්රමාණයක් හානිකර ස්නායු බලපෑම් ඇති කරන බවත් වර්ධනය හා සංවර්ධනය අඩපණ වී ඇති බවත්ය. කෙසේ වෙතත්, මෙම ආකලන මිනිස් මොළයේ සෞඛ්යයට කිසිදු බලපෑමක් ඇති නොකරන්නේ රුධිරයට මොළයේ බාධක වලින් එතෙර වීමට නොහැකි නිසාය. සමහර නිරීක්ෂණ අධ්යයනයන්හි දී MSG පරිභෝජනය බර වැඩිවීම හා පරිවෘත්තීය සින්ඩ්රෝමය සමඟ සම්බන්ධ වී ඇතත්, වෙනත් පර්යේෂණවලින් කිසිදු සම්බන්ධයක් සොයාගෙන නැත. සමහර අයට MSG කෙරෙහි සංවේදීතාවයක් ඇති අතර ආහාරයට ගැනීමෙන් පසු හිසරදය, දහඩිය දැමීම සහ හිරිවැටීම වැනි රෝග ලක්ෂණ අත්විඳිය හැකිය.අවන්හල්වලින් හෝ ක්ෂණික ආහාර ස්ථානයකින් රාත්රි ආහාරය ගත් දිනක ඔබේ නින්දට බාදා කරමින් අධික දිය පිපාසාව ඇතිවී දහදිය දමයි නම් ඔබේ රාත්රී ආහාර වේලෙහි MSG අනිවාර්යෙන් අඩංගු වී ඇත.
කෘතිම ආහාර වර්ණක Artificial Food Coloring
ඉටිපන්දම්වල සිට රසකැවිලි දක්වා සෑම දෙයක්ම දීප්තිමත් කිරීමට සහ වැඩි දියුණු කිරීමට කෘතිම ආහාර වර්ණක භාවිතා කරයි. කෙසේවෙතත්, මෑත වසරවලදී, සෞඛ්යයට ඇතිවිය හැකි බලපෑම් පිළිබඳව බොහෝ කනස්සල්ලට පත්ව ඇත. නිල් 1, රතු 40, කහ 5 සහ කහ 6 වැනි විශේෂිත ආහාර සායම් සමහර පුද්ගලයින්ගේ අසාත්මිකතා සමඟ සම්බන්ධ වී ඇත. මීට අමතරව, එක් සමාලෝචනයක් වාර්තා කළේ කෘතිම ආහාර වර්ණ ගැන්වීම ළමුන් තුළ අධි ක්රියාකාරීත්වය ප්රවර්ධනය කළ හැකි බවයි, නමුත් තවත් අධ්යයනයකින් හෙළි වූයේ සමහර දරුවන් අනෙක් අයට වඩා සංවේදී විය හැකි බවයි. ඇතැම් ආහාර සායම්වල පිළිකා ඇතිවිය හැකි බලපෑම් පිළිබඳව ද අවධානය යොමු වී තිබේ. රතු 3, එරිත්රෝසීන් ලෙසද හැඳින්වේ, සමහර සත්වයින් යොදා කරන ලද අධ්යයනයන්හි තයිරොයිඩ් ග්රන්ථියේ අවදානම වැඩි කරන බව පෙන්වා දී ඇති අතර, එය බොහෝ ආහාර වල රතු 40 මගින් ප්රතිස්ථාපනය වේ. කෙසේ වෙතත්, මිනිසුන් සඳහා කෘතිම ආහාර වර්ණ ගැන්වීමේ ආරක්ෂාව සහ විභව සෞඛ්යමය බලපෑම් තක්සේරු කිරීම සඳහා වැඩි පර්යේෂණ අවශ්ය ව්න බව පැවසේ වේ.
සෝඩියම් නයිට්රයිට් Sodium Nitrite
සැකසූ මස් වල නිතර දක්නට ලැබෙන සෝඩියම් නයිට්රයිට් බැක්ටීරියා වර්ධනය වීම වැළැක්වීම සඳහා කල් තබා ගන්නා ද්රව්යයක් ලෙස ක්රියා කරන අතරම ලුණු රසයක් සහ රතු-රෝස පැහැයක් එක් කරයි. අධික තාපයකට නිරාවරණය වන විට සහ ඇමයිනෝ අම්ල පවතින විට නයිට්රයිට් නයිට්රොසැමයින් බවට පත් කළ හැකි අතර එය සෞඛ්යයට අහිතකර බලපෑම් ඇති කළ හැකිය. එක් සමාලෝචනයක් පෙන්නුම් කළේ නයිට්රයිට් සහ නයිට්රොසැමයින් වැඩි ප්රමාණයක් ආමාශ පිළිකා ඇතිවීමේ වැඩි අවදානමක් සමඟ සම්බන්ධ වී ඇති බවයි. තවත් බොහෝ අධ්යයනයන්හි සමාන සම්බන්ධතාවයක් සොයාගෙන ඇති අතර, සැකසූ මස් වැඩිපුර ආහාරයට ගැනීම කොලරෙක්ටල්, පියයුරු සහ මුත්රාශයේ පිළිකා ඇතිවීමේ වැඩි අවදානමක් සමඟ සම්බන්ධ විය හැකි බව වාර්තා කරයි. සොයාගැනීම් නොගැලපෙන නමුත් නයිට්රොසැමයින් නිරාවරණය පළමු වර්ගයේ දියවැඩියාවට සම්බන්ධ විය හැකි බව වෙනත් අධ්යයනවලින් පෙනී යයි.ගුවර් ගම් Guar Gum
ගුවර් ගම් යනු ආහාර ඝණීකරනය කිරීමට හා එකට බැඳීමට භාවිතා කරන දිගු දාම කාබෝහයිඩ්රේටයකි. එය ආහාර කර්මාන්තයේ බහුලව භාවිතා වන අතර අයිස්ක්රීම්, සලාද ඩ්රෙසින්, සෝස් සහ සුප් වලින් සොයාගත හැකිය. අධ්යයන තුනක් සමාලෝචනය කිරීමෙන් හෙළි වූයේ ආහාර වේලක් සමඟ ගුවර් ගම් පානය කළ පුද්ගලයින්ට පූර්ණ හැඟීම වැඩි වී ඇති අතර දවස පුරාම සුලු කෑමෙන් කැලරි අඩු ප්රමාණයක් ආහාරයට ගත් බවයි. කෙසේ වෙතත්, ඉහළ ගුවර් ගම් සෞඛ්යයට අහිතකර බලපෑම් ඇති කළ හැකිය. එයට හේතුව එහි ප්රමාණය මෙන් 10 සිට 20 ගුණයක් ඉදිමීම, ආහාරයට හෝ කුඩා අන්ත්රය අවහිර කිරීම වැනි ගැටළු ඇති කළ හැකි බැවිනි.ගුවර් ගම් සමහර පුද්ගලයින් තුළ වායුව, ඉදිමීම හෝ කැක්කුම වැනි රෝග ලක්ෂණ ඇති කරයි.
ෆෘක්ටෝස් බඩ ඉරිඟු සිරප් High-Fructose Corn Syrup
ෆෘක්ටෝස් බඩ ඉරිඟු සිරප් යනු ඉරිඟු වලින් සාදන ලද රසකාරකයකි. එය නිතරම සෝඩා, යුෂ, කැන්ඩි, උදේ ආහාර ධාන්ය වර්ග සහ සුලු ආහාර වල දක්නට ලැබේ. එය ෆෘක්ටෝස් නම් සරල සීනි වර්ගයකින් පොහොසත් වන අතර එමඟින් අධික ලෙස පරිභෝජනය කරන විට බරපතල සෞඛ්ය ගැටලු ඇති විය හැකිය. විශේෂයෙන් ෆෘක්ටෝස් බඩ ඉරිඟු සිරප් බර වැඩිවීම හා දියවැඩියාව සමඟ සම්බන්ධ වී ඇත. එක් අධ්යයනයක දී 32 දෙනෙක් ග්ලූකෝස් හෝ ෆෘක්ටෝස් බඩ ඉරිඟු සිරප් සමඟ පැණි රස කළ පානයක් සති 10 ක් පානය කළහ. අධ්යයනය අවසන් වන විට, ෆෘක්ටෝස් පැණිරස පානය මගින් බඩේ මේදය හා රුධිරයේ සීනි මට්ටම සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි වූ අතර ග්ලූකෝස් පැණි රස කළ පානයට සාපේක්ෂව ඉන්සියුලින් සංවේදීතාව අඩු විය. පරීක්ෂණ නල සහ සත්ව අධ්යයන මගින් ද ෆෘක්ටෝස් සෛල තුළ දැවිල්ල ඇති කළ හැකි බව සොයාගෙන ඇත. හෘද රෝග, පිළිකා සහ දියවැඩියාව ඇතුළු බොහෝ නිදන්ගත තත්වයන් තුළ දැවිල්ල ප්රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කරනු ඇතැයි විශ්වාස කෙරේ. මීට අමතරව, ඉහළ ෆෘක්ටෝස් ඉරිඟු සිරප් ඔබේ ශරීරයට අවශ්ය වැදගත් විටමින් හා ඛනිජ ලවණ නොමැතිව හිස් කැලරි ප්රමාණයක් සහ ආහාර වලට සීනි එකතු කරයි.
කෘතිම රසකාරක Artificial Sweeteners
කැලරි ප්රමාණය අඩු කරන අතරම මිහිරි බව වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා කෘතිම රසකාරක බොහෝ ආහාර හා පාන වර්ග වල භාවිතා වේ. කෘතිම රසකාරක වර්ග අතරට ඇස්පාර්ටේම්, සුක්රලෝස්, සැකරින් සහ ඇසිසල්ෆේම් පොටෑසියම් ඇතුළත් වේ. එක් අධ්යයනයකින් හෙළි වූයේ කෘතිම රසකාරක අඩංගු අතිරේකයක් සති 10 ක් පරිභෝජනය කළ පුද්ගලයින්ට අඩු කැලරි ප්රමාණයක් ඇති බවත් සාමාන්ය සීනි පරිභෝජනය කරන අයට වඩා ශරීරයේ මේදය හා බර අඩු බවත්ය. තවත් අධ්යයනයකින් හෙළි වූයේ දියවැඩියාවෙන් පෙළෙන පුද්ගලයින් 128 දෙනෙකු තුළ සුක්රොලෝස් පානය කිරීම රුධිරයේ සීනි පාලනය කෙරෙහි කිසිදු බලපෑමක් නොකරන බවයි. ඇස්පාර්ටේම් වැනි ඇතැම් කෘතිම රසකාරක සමහර පුද්ගලයින්ට හිසරදයක් ඇති කළ හැකි බව සලකන්න, සහ අධ්යයනවලින් පෙනී යන්නේ ඇතැම් පුද්ගලයින් එහි බලපෑම් කෙරෙහි වඩාත් සංවේදී විය හැකි බවයි.
කැරජීනන් Carrageenan
රතු මුහුදු පැලෑටි වලින් ලබාගත් කැරජීනන් විවිධ ආහාර නිෂ්පාදනවල ඝණීකාරකයක්, ඉමල්සිෆයර් සහ කල් තබා ගන්නා ද්රව්යයක් ලෙස ක්රියා කරයි. කැරජීනන් වල පොදු ප්රභවයන් වන්නේ ආමන්ඩ් කිරි, ගෘහ චීස්, අයිස්ක්රීම්, කෝපි ක්රීම් සහ වීගන් චීස් වැනි කිරි රහිත නිෂ්පාදන ය. දශක ගණනාවක් තිස්සේ මෙම පොදු ආහාර ආකලනවල ආරක්ෂාව සහ එය සෞඛ්යයට ඇති විය හැකි බලපෑම් පිළිබඳව සැලකිලිමත් විය. එක් සත්ව අධ්යයනයකින් හෙළි වූයේ කැරජීනන් වලට නිරාවරණය වීමෙන් නිරාහාර රුධිර සීනි සහ ග්ලූකෝස් නොඉවසීම ඉහළ යන බවයි. ටෙස්ට් ටියුබ් සහ සත්ව අධ්යයනයන් මගින් සොයාගෙන ඇත්තේ කැරජීනන් දැවිල්ල ඇති කළ බවයි. කැරජීනන් ආහාර ජීර්ණ සෞඛ්යයට අහිතකර ලෙස බලපානු ඇතැයි විශ්වාස කරන අතර බඩවැල්වල ඇති වන තුවාල හා වර්ධනය සමඟ සම්බන්ධ විය හැකිය. අවාසනාවකට මෙන්, කැරජීනන් වල බලපෑම පිළිබඳ වර්තමාන පර්යේෂණ තවමත් ඉතා සීමිත වන අතර එය මිනිසුන්ට බලපාන්නේ කෙසේද යන්න තේරුම් ගැනීමට වැඩි අධ්යයන අවශ්ය වේ.
සෝඩියම් බෙන්සොයිට් Sodium Benzoate
සෝඩියම් බෙන්සොයිට් යනු කාබනීකෘත බීම සහ සලාද ඩ්රෙසින්, අච්චාරු, පළතුරු යුෂ සහ රසකැවිලි වැනි ආම්ලික ආහාර සඳහා බොහෝ විට එකතු කරන කල් තබා ගන්නා ද්රව්යයකි. එක් අධ්යයනයකින් හෙළි වූයේ කෘතිම ආහාර වර්ණක සමඟ සෝඩියම් බෙන්සොයිට් සංයෝජනය කිරීමෙන් අවුරුදු 3 ක දරුවන් තුළ අධි ක්රියාකාරීත්වය වැඩි වන බවයි. තවත් අධ්යයනයකින් හෙළි වූයේ විශ්ව විද්යාල සිසුන් 475 දෙනෙකු තුළ සෝඩියම් බෙන්සොයිට් අඩංගු පාන වර්ග වැඩි වශයෙන් ලිංගාශ්රිත රෝග ලක්ෂණ සමඟ සම්බන්ධ වී ඇති බවයි. විටමින් සී සමඟ සංයෝජනය වන විට, සෝඩියම් බෙන්සොයිට් පිළිකා වර්ධනයට සම්බන්ධ විය හැකි සංයෝගයක් වන බෙන්සීන් බවට පරිවර්තනය කළ හැකිය. කාබනීකෘත බීම වල ඉහළම බෙන්සීන් සාන්ද්රණය අඩංගු වන අතර ආහාර හෝ සීනි රහිත පාන වර්ග බෙන්සීන් සෑදීමට ඊටත් වඩා ගොදුරු වේ. විවිධ ආහාර වල බෙන්සීන් සාන්ද්රණය විශ්ලේෂණය කරන ලද එක් අධ්යයනයකින් බෙන්සීන් 100 ppb ට වැඩි කෝලා සහ කෝල් ස්ලෝ සාම්පල සොයා ගත් අතර එය පානීය ජලය සඳහා ඊපීඒ විසින් නියම කර ඇති උපරිම දූෂක මට්ටමට වඩා 20 ගුණයකින් වැඩි ය.
ට්රාන්ස් මේද Trans Fat
ට්රාන්ස් මේද යනු අසංතෘප්ත මේද වර්ගයක් වන අතර එය හයිඩ්රජන්කරණයට භාජනය වී ඇති අතර එමඟින් රාක්කයේ ආයු කාලය වැඩි වන අතර නිෂ්පාදනවල අනුකූලතාව වැඩි වේ. බේක් කළ ආහාර වර්ග, මාගරින්, මයික්රෝවේව් පොප්කෝන් සහ බිස්කට් වැනි සැකසූ ආහාර වර්ග බොහොමයක එය සොයාගත හැකිය. සෞඛ්යයට අහිතකර අවදානම් ගණනාවක් සංක්රාන්ති මේද ප්රමාණය සමඟ සම්බන්ධ වී ඇති අතර, FDA (Food and Drug Administration) මෑතකදී ඔවුන්ගේ GRAS (Generally Recognized as Safe) තත්වය අවලංගු කිරීමට තීරණය කළේය. බහුවිධ අධ්යයනයන් මගින් ට්රාන්ස් මේද වැඩි ප්රමාණයක් හෘද රෝග ඇතිවීමේ අවදානම සමඟ සම්බන්ධ කර ඇත. එක් අධ්යයනයකින් හෙළි වූයේ ට්රාන්ස් මේද අධික ආහාර අනුභව කිරීමෙන් හෘද රෝග සඳහා ප්රධාන අවදානම් සාධකවලින් එකක් වන දැවිල්ල සලකුණු කිහිපයක් වැඩි වී ඇති බවයි. ට්රාන්ස් මේද හා දියවැඩියාව අතර සම්බන්ධයක් තිබිය හැකි බව පර්යේෂණවලින් පෙනී යයි. කාන්තාවන් සමඟ කරන ලද විශාල අධ්යයනයකින් පෙන්නුම් කළේ ට්රාන්ස් මේදය අධික ලෙස පානය කිරීම දෙවන වර්ගයේ දියවැඩියාව ඇතිවීමේ 40% ක අවදානමක් සමඟ සම්බන්ධ වී ඇති බවයි.
සාන්තන් ගම් Xanthan Gum
සැන්තන් ගම් යනු සලාද ඩ්රෙසින්, සුප්, සිරප් සහ සෝස් වැනි ආහාර වර්ග ඝණ කිරිමට සහ ස්ථාවර කිරීමට භාවිතා කරන පොදු ආකලන ද්රව්යයකි. සමහර විට ආහාරවල වයනය වැඩි දියුණු කිරීමට ග්ලූටන් රහිත වට්ටෝරු වලද භාවිතා වේ. කෙසේ වෙතත්, සාන්තන් ගම් වල ඇති විය හැකි ප්රතිලාභ පිළිබඳ මෑත කාලීන පර්යේෂණ තවමත් සීමිතය. තවද, සාන්තන් ගම් විශාල ප්රමාණයක් පරිභෝජනය කිරීම ආහාර ජීර්ණ ගැටළු වලට සම්බන්ධ විය හැකිය, එනම් මල ප්රතිදානය වැඩි කිරීම, වායුව සහ මෘදු මළපහ තත්වය ඇතිකරයි.
කෘතිම රසකාරක Artificial Flavoring
කෘතිම රසකාරක යනු වෙනත් අමුද්රව්යවල රසය අනුකරණය කිරීම සඳහා නිර්මාණය කරන ලද රසායනික ද්රව්යයකි. පොප්කෝන් සහ කැරමල් සිට පළතුරු සහ ඉන් ඔබ්බට විවිධ රසයන් අනුකරණය කිරීමට ඒවා භාවිතා කළ හැකිය. සත්ව කෘති මගින් සොයාගෙන ඇත්තේ මෙම කෘතිම රසකාරක මගින් සෞඛ්යයට යම් බලපෑමක් ඇති කළ හැකි බවයි. එක් අධ්යයනයකින් හෙළි වූයේ රතු රුධිර සෛල නිෂ්පාදනය දින හතක් කෘතිම රසකාරක ලබා දීමෙන් පසුව සැලකිය යුතු ලෙස අඩු වී ඇති බවයි. එපමණක් නොව, චොකලට්, බිස්කට් සහ ස්ට්රෝබෙරි වැනි රසයන් ද ඔවුන්ගේ අස්ථි ඇටමිදුළුවල සෛල වලට විෂ සහිත බව සොයා ගන්නා ලදී. ඒ හා සමානව, තවත් සත්ව අධ්යයනයකින් හෙළි වූයේ මිදි, වියලි මිදි සහ දොඩම් රස ගෙනෙන රසකාරක මගින් සෛල බෙදීම වළක්වන අතර ඇට මිදුළු සෛල වලට විෂ සහිත බවය.
යීස්ට් සාරය Yeast Extract
යීස්ට් සාරය ස්වයංක්රීය යීස්ට් සාරය හෝ හයිඩ්රොලයිස් කරන ලද යීස්ට් සාරය ලෙසද හැඳින්වේ. එය සාදා ඇත්තේ සීනි සහ යීස්ට් උණුසුම් පරිසරයක සංයෝජනය කිරීමෙන් පසුව එය කේන්ද්රාපසාරී භ්රමණයකින් සහ යීස්ට් වල සෛල බිත්ති බැහැර කිරීමෙනි. මොනොසෝඩියම් ග්ලූටමේට් (එම්එස්ජී) මෙන් ග්ලූටමේට් සහිත ආහාර අනුභව කිරීමෙන් හිසරදය, හිරිවැටීම සහ ඉදිමීම වැනි මෘදු රෝග ලක්ෂණ ඇති විය හැක. මීට අමතරව, යීස්ට් සාරය සෝඩියම් සාපේක්ෂව ඉහළ අගයක් ගන්නා අතර සෑම තේ හැන්දක මිලිග්රෑම් 400 ක් පමණ තිබේ.
දැන් ඔබට පැහැදිලි වන්නට ඇති. මා ලිපිය කොරොනාවලින් ආරම්භ කලත් ආහාර ආකලන ගැන කතා කලේ ඇයි? මෙම පෙන්වා ඇති ලෝකයේ තිබෙන දරුනුම ආහාර ආකලන 12 මගින් මිනිසුන් නොදැනීම දරුණු ලියුකේමියා වැනි පිලිකා රෝගවල සිට තවමත් පරීක්ෂණ මගින් සොයා නොගත් අනේක ලෙඩ රෝග වලට ගොදුරු වන්නන් දිනෙන් දින වැඩි විය. දැන් ඖෂධ නිපදවන්නන්ට දිවා රෑ නොමැතිව නොයෙක් ආකරයේ බෙහෙත් වර්ග නිපදවිය හැක. දිනෙන් දින මෙලෙස රෝගින් වැඩිවන විට ඖෂධ නිපදවන්නන් අතරද විශාල තරගයක් ඇතිවීම වැලක්විය නොහැක. මරන බිය දැනෙන පිරිස වැඩිවන තරමට ඖෂධවලට ඇති ඉල්ලුමද දැන් දරාගත නොහැකි මට්ටමට පැමිණ ඇත. ඖෂධ නිපදවන්නන් අපට වඩා කොතරම් සූක්ෂමද? මිනිසුන් ලෙඩ කරවීම සදහා ආහාර ආකලන පමණක් නොව මහා පරිමාණ පර්යේෂණ ආයතන තුල ඩීඑන්ඒ විකෘති කරමින් නොයෙක් වර්ගයේ බැක්ටිරීයාවන්ගෙන් පටන්ගෙන මැසිමදුරුවන් පවා නිර්මාණය කරමින් නොයෙක් වර්ගයේ විෂබීජ ලොව පුරා පතුරුවන තත්වයට අද වනවිට මෙම නිෂ්පාදකවරුන් ලොවට කරුණාව දක්වයි.
අපි දැන් තවමත් නිසි ඖෂධයක් සොයා නොගත් කොරොනා ගැන නැවත සොයා බලමු.
කිරීටක වෛරස් හතක් මිනිසුන්ට ආසාදනය විය හැකිය.
SARS වලට හේතුවන දෙය 2002 දී දකුණු චීනයේ මතුවූ අතර ඉක්මනින් තවත් රටවල් 28 ක් දක්වා ව්යාප්ත විය. 2003 ජූලි වන විට පුද්ගලයින් 8,000 කට වැඩි පිරිසක් ආසාදනය වූ අතර 774 ක් මිය ගියහ. 2004 දී ඇති වූ ආසාදනය සම්බන්ධ වූයේ තවත් අවස්ථා හතරක් පමණි. මෙම කිරීටක වෛරසය උණ, හිසරදය සහ කැස්ස සහ හුස්ම හිරවීම වැනි ශ්වසන ආබාධ ඇති කරයි. MERS ආරම්භ වූයේ 2012 දී සෞදි අරාබියේ ය. රෝගීන් 2500 කට ආසන්න සංඛ්යාවක් පාහේ මැදපෙරදිග ජීවත් වන හෝ සංචාරය කරන පුද්ගලයින් තුළ වෙති. මෙම කිරීටක වෛරසය එහි SARS ඥාති සහෝදරයාට වඩා අඩු බෝවන නමුත් වඩා මාරාන්තික වන අතර මිනිසුන් 858 ක් මිය යයි. එය එකම ශ්වසන රෝග ලක්ෂණ ඇති නමුත් වකුගඩු අකර්මණ්ය වීමටද හේතු වේ.
කොරෝනා වයිරස් පරිණාමය
අපගෙන් බොහෝ දෙනෙක් ජීවිතයේ අවම වශයෙන් එක් වරක්වත් කිරීටක වෛරසයකින් ආසාදනය වී ඇතිබව නොදන්නවා ඇත. මෙය බොහෝ දෙනෙකුට කනස්සල්ලට කරුණක් විය හැකිය, විශේෂයෙන් COVID-19 නමින් හැඳින්වෙන රෝගයට හේතුව SARS-CoV-2 නම් එක් කිරීටක වෛරසයක් ගැන පමණක් අසා ඇති අය. SARS-CoV-2 ට වඩා කොරෝනා වයිරස වලට බොහෝ දේ ඇත. කොරෝනා වයිරස් ඇත්ත වශයෙන්ම වෛරස් සිය ගණනක පවුලකි. මේවායින් බොහොමයක් වවුලන්, කුකුළන්, ඔටුවන් සහ බළලුන් වැනි සතුන් ආසාදනය කරයි. ඇතැම් විට, එක් විශේෂයකට ආසාදනය වන වෛරස් විකෘති වී වෙනත් විශේෂයකට ආසාදනය වීමට ඉඩ සලසයි. මෙය “හරස් විශේෂ සම්ප්රේෂණය” හෝ “වාන් දොරටු” ("cross-species transmission” or “spillover”)ලෙස හැඳින්වේ.
|
| David Tyrrell |
පළමු කොරෝනා වයිරසය 1931 ගණන් වලදී කුකුළන්ගෙන් සොයා ගන්නා ලදී. මිනිස් කිරීටක වෛරස ගැන වඩාත් කතාබහට ලක්වන්නේ 1965 දී ටයරල් සහ බයිනෝ හට B814 නම් වෛරසයක් සම්ප්රේෂණය කළ හැකි බව සොයා ගැනීමෙනි. සෙම්ප්රතිශ්යාව ඇති වැඩිහිටියෙකුගේ ශ්වසන මාර්ගයෙන් ලබාගත් මිනිස් කලලරූපී ඉන්ද්රියයන් තුළ එය හමු විය. මානව ස්වේච්ඡා සේවකයන් තුළ මෙම සංස්කෘතීන්ගෙන් මාධ්යය එන්නත් කිරීම මගින් බෝවන නියෝජිතයෙකුගේ පැවැත්ම පෙන්නුම් කරන ලදී. සෙම්ප්රතිශ්යාව සැලකිය යුතු ප්රමාණයකින් නිපදවන ලද නමුත් ටයරල් සහ බයිනෝට එකල පටක රෝපණය කිරීමේ නියෝජිතයා වර්ධනය කිරීමට නොහැකි විය. ඒ සමගම, හැම්රේ සහ ප්රොකොන් සෙම්ප්රතිශ්යාව ඇති වෛද්ය සිසුන්ගෙන් ලබාගත් සාම්පල වලින් පටක රෝපණයේ අසාමාන්ය ගුණ ඇති වෛරසයක් වර්ධනය කිරීමට හැකි විය. ඇය 229E ලෙස හැඳින්වූ B814 සහ හැම්රේගේ වෛරසය යන දෙකම ඊතර් සංවේදී වූ අතර එම නිසා ආසාදනය සඳහා ලිපිඩ අඩංගු කබායක් අවශ්ය විය හැකි නමුත් මෙම වෛරස් 2 දන්නා මයික්සෝ හෝ පරාමික්සෝ වයිරස සමඟ සම්බන්ධ නොවීය.ඇත්ත වශයෙන්ම, ඉලෙක්ට්රෝන අන්වීක්ෂය භාවිතා කරමින්, රුබෙල්ලා වෛරසය පළමු වරට බැලීමට ජුනි අල්මේදාද වගකිව යුතු වූවාය. හෙපටයිටිස්-බී වෛරසයට අංශු මතුපිටින් එකක් සහ අභ්යන්තරව එකිනෙකට වෙනස් කොටස් දෙකක් ඇති බව සොයා ගැනීමට ද ඇය දායක වූවාය.ජාතික සෞඛ්ය ආයතනවල රොබට් චැනොක්ගේ රසායනාගාරයේ වැඩ කරමින් සිටියදී මැකින්ටොෂ් සහ වෙනත් අය ටයරල් සහ බයිනෝගේ තාක්ෂණයට සමාන ක්රමවේදයක් භාවිතා කරමින් මිනිස් ශ්වසන පත්රිකාවෙන් ඊතර් සංවේදී කාරක බහුවිධ ප්රකෘතිමත් වීම වාර්තා කළහ. මෙම වෛරස් “ඕසී” ලෙස හැඳින්වූයේ ඒවා ඉන්ද්රිය සංස්කෘතීන් තුළ වගා කර ඇති බැවිනි.
|
| June Almeida |
එකම කාල රාමුවක් තුළ, අල්මේදා සහ ටයරල් B814 ආසාදනය වූ ඉන්ද්රිය සංස්කෘතීන්ගෙන් ලබාගත් තරල පිළිබඳ ඉලෙක්ට්රෝන අන්වීක්ෂය සිදු කළ අතර කුකුළන්ගේ බෝවන බ්රොන්කයිටිස් වෛරසයට සමාන අංශු සොයා ගත්හ. අංශු මධ්යම ප්රමාණයේ (80-150 nm), ප්ලෝමෝෆික්, පටල ආලේපිත වූ අතර පුළුල් පරතරයකින් යුත් සමාජ හැඩැති මතුපිට ප්රක්ෂේපණ වලින් ආවරණය විය. හැම්රේ සහ ප්රොකොන් විසින් හඳුනාගත් 229E නියෝජිතයා සහ මැකින්ටොෂ් සහ වෙනත් අය විසින් කලින් හඳුනාගත් “ඕසී” වෛරස් වලට සමාන රූප විද්යාවක් තිබුණි.
කොරෝනා වයිරස් ලොව පුරාම සොයා ගත හැකි අතර සෙම්ප්රතිශ්යාවෙන් 10-15% ක් පමණ වගකිව යුතුය. මිනිසුන් තුළ මෘදු හා මධ්යස්ථ රෝග ඇති කරන කිරීටක වෛරස් ලෙස හැඳින්වේ: 229E, OC43, NL63 සහ HKU1. මිනිසුන්ට ආසාදනය කළ හැකි බව සොයාගත් පළමු කිරීටක වේ. මෙම වෛරස් දෙකම සාමාන්යයෙන් සෙම්ප්රතිශ්යාව ඇති වන අතර කලාතුරකින් තනිවම දරුණු රෝග ඇති කරයි. ඒවා බොහෝ විට වෙනත් ශ්වසන ආසාදන වලට සමාන වේ. රෝගීන් තුළ වෛරස් හෝ වෛරස් හා බැක්ටීරියා කිහිපයක් හමු වූ විට මෙය සම ආසාදනය ලෙස හැඳින්වෙන අතර වඩාත් දරුණු රෝග ඇති විය හැක.
|
| Discovered the first coronavirus |
අද වන විට, කිරීටක වෛරස් හතකට මිනිසුන් තුළ රෝග ඇති කිරීමේ හැකියාව ඇත. හතරක් ආවේණික (නිතිපතා විශේෂිත පුද්ගලයින් අතර හෝ යම් ප්රදේශයක දක්නට ලැබේ) සහ සාමාන්යයෙන් මෘදු රෝග ඇති කරයි, නමුත් තිදෙනෙකු මගින් වඩා බරපතල හා මාරාන්තික රෝග ඇති විය හැක.
2004 දී නෙදර්ලන්තයේ බ්රොන්කයිලයිටිස් (අඩු ශ්වසන පත්රික ආසාදනයකින්) පෙළෙන ළදරුවෙකු තුළ NL63 ප්රථම වරට අනාවරණය විය . මෙම වෛරසය බොහෝ විට අවුරුදු සිය ගණනක් තිස්සේ පැවතුනි, එතෙක් අපට එය හමු නොවීය. වසරකට පසුව, හොංකොං හි නියුමෝනියාවෙන් පෙළෙන වැඩිහිටි රෝගියෙකු තුළ තවත් කිරීටක වෛරසයක් හමු විය. පසුව එය HKU1 ලෙස නම් කරන ලද අතර එය ලොව පුරා ජනතාව අතර තිබෙන බව සොයාගෙන ඇත .
Read Coronavirus HKU1 and Other Coronavirus Infections in Hong Kongමාරාන්තික වික්රියා
ජීව විද්යාවේදී, වික්රියා යනු ජානමය ප්රභේදයක්, උප වර්ගයක් හෝ ජීව විද්යාත්මක විශේෂයක් තුළ ඇති සංස්කෘතියකි. වික්රියා බොහෝ විට ජානමය හුදකලාව සඳහා නිශ්චිත අභිප්රායක් මගින් සංලක්ෂිත සහජයෙන්ම කෘතිම සංකල්ප ලෙස දැකිය හැකිය. නමුත් සෑම කිරීටක වෛරසයක්ම රෝග ඇති නොකරයි. SARS-CoV නිසා ඇති වූ Sars (දරුණු උග්ර ශ්වසන සින්ඩ්රෝමය) 2002 නොවැම්බර් මාසයේදී ප්රථම වරට අනාවරණය විය . කැනඩාවේ ජාතික ක්ෂුද්රජීව විද්යාගාරය විසින් වෛරසයේ ජෙනෝමය හඳුනා ගන්නා තෙක් 2003 දක්වා මෙම පිපිරීමට හේතුව තහවුරු කර නොමැත. COVID-19 හි වර්තමාන වසංගතයට Sars බොහෝ සමානකම් දක්වයි. මහලු අය දරුණු රෝගවලට ගොදුරු වීමේ වැඩි ඉඩක් ඇති අතර උණ, කැස්ස, මාංශ පේශි වේදනාව සහ උගුරේ අමාරුව වැනි රෝග ලක්ෂණ ඇතුළත් වේ.ඔබට සාර්ස් තිබුනේ නම් මියයාමට වඩා විශාල අවස්ථාවක් තිබුණි. 2002 සිට අවසන් වරට 2014 දී වාර්තා වූ සිද්ධිය දක්වා පුද්ගලයින් 774 ක් මිය ගියහ.
Read Summary of probable SARS cases with onset of illness from 1 November 2002 to 31 July 2003
දශකයකට පසුව, 2012 දී, අලුතින් හඳුනාගත් කිරීටක වෛරසයක් සම්බන්ධ තවත් පිපිරීමක් ඇති විය: MERS-CoV. මැදපෙරදිග ශ්වසන සින්ඩ්රෝමය (මර්ස්) පළමු අවස්ථාව සෞදි අරාබියේ සිදු විය . තවත් මර්ස් පිපිරීම් දෙකක් සිදුවිය. 2015 දී දකුණු කොරියාව සහ 2018 දී සෞදි අරාබිය. සෑම වසරකම මර්ස් රෝගීන් අතලොස්සක් ඇත.
Read Middle East respiratory syndrome coronavirus (MERS-CoV)
එසේනම් සාර්ස් හෝ මර්ස් වසංගතයට හේතු නොවූයේ ඇයි? Sars සහ SARS-CoV-2 යන දෙකෙහිම මූලික ප්රජනන අනුපාතය (R0)(The complexity of the Basic Reproduction Number) දෙකක් හෝ තුනක් පමණ වේ. SARS-CoV-2 සඳහා මූලික ප්රජනන අනුපාතය (R0) පිළිබඳ තවත් මෑත ඇස්තමේන්තු පහක් පමණ වුවද, එයින් අදහස් වන්නේ සෑම ආසාදිත පුද්ගලයෙකුම තවත් පුද්ගලයින් දෙදෙනෙකු හෝ තිදෙනෙකුට ආසාදනය වීමට ඉඩ ඇති බවයි. සාර්ස් හි රෝග ලක්ෂණ වඩාත් දරුණු වූ බැවින් රෝගීන් හඳුනාගෙන හුදකලා කිරීම පහසු විය.
Read Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus TransmissionMers හි මූලික ප්රජනන අනුපාතය(R0) එකකට වඩා අඩුය. එය එතරම් බෝ නොවේ. බොහෝ අවස්ථාවන්හීදී දැනටමත් ආසාදිත පුද්ගලයෙකු සමඟ ඉතා සමීප සම්බන්ධතා පැවැත්වීම හෝ ආසාදිත සතුන් සමඟ සමීප සම්බන්ධතා පැවැත්වීම.
SARS-CoV-2 පුපුරා යාමේ ඇති ප්රධාන අභියෝගයක් නම් රෝග ලක්ෂණ ඉතා මෘදු විය හැකිය. සමහර අය කිසිදු රෝග ලක්ෂණයක් පවා නොපෙන්වයි. නමුත් තවමත් අනෙක් පුද්ගලයින්ට ආසාදනය විය හැකිය. SARS-CoV-2 සාර්ස් හෝ මර්ස් තරම් මාරාන්තික නොවේ, නමුත් එය හඳුනා නොගෙන පැතිර යා හැකි බැවින්, එය ආසාදනය වන පුද්ගලයින්ගේ සංඛ්යාව සහ මිය යන සංඛ්යාව අප මෙතෙක් හමු වූ ඕනෑම කිරීටකයකට වඩා දරුණු වනු ඇත.
අප සියලු දෙනා දිනපතා COVID-19 තොරතුරු විශාල ප්රමාණයකට නිරාවරණය වන අතර ඒ සියල්ල විශ්වාසදායක නොවේ. වෙනස පැවසීම සහ වැරදි තොරතුරු පැතිරීම නැවැත්වීම සඳහා උපදෙස් කිහිපයක් මෙන්න.
Top tips to identify misinformation or disinformation
කොරෝනා වයිරස් වෛද්ය විද්යාව කරුණු සහ ප්රතිකාර
කොරෝනා වයිරස් පිළිබඳ මිථ්යාවන් රාශියක් පාවෙමින් පවතින අතර, ඒ සඳහා ක්රියා කරන්නේ කුමක් ද යන්න පිළිබඳව කරුණු සම්පාදනය කර ඇති අතර වෛද්යවරුන් සහ පර්යේෂකයන් වඩාත් සුදුසු දේ පිළිබඳ වැඩි සාක්ෂි රැස් කරන බැවින් එය යාවත්කාලීන කරනු ඇත.
සත්යය වන්නේ කොරොන වයිරස් සඳහා සුවයක් ලබා දිය හැකි කිසිදු ඖෂධයක් මේ අවස්ථාවේ දී (2020 Dec) නොමැති වීමයි. සමහර ඖෂධ මගින් COVID-19 සම්බන්ධ වී ඇති පරිබාහිර රෝග ලක්ෂණ සමනය කළ හැක. මේ අතර, පර්යේෂකයන් අධ්යයනය කරන්නේ කුමන ඖෂධ වඩාත් හොඳින් වැඩ කරන්නේද සහ කුමන රෝගීන් සඳහාද යන්නයි. නව කොරෝනා වයිරස් රෝග සඳහා එන්නතක් (COVID-19) සංවර්ධනය කිරීමට උත්සාහ කරන අතරතුර සායනික පරීක්ෂණයක කොටසක් ලෙස වෛද්යවරයකු විසින් ඔවුන්ට නියම කර ඇත්නම් මිස මිනිසුන් පරීක්ෂණාත්මක ඖෂධ කිසිවක් නොගත යුතුය.
![]() |
| Coronavirus brief history key events |
ලොව පුරා අත්හදා බැලීම් මගින් දරුණු කොවිඩ් -19 සහිත පුද්ගලයින් සඳහා ප්රතිකාර හඳුනා ගැනීමට තවමත් උත්සාහ දරයි. විවිධ රටවල විවිධ ඖෂධ 150 කට වැඩි ප්රමාණයක් පර්යේෂණය කෙරෙමින් පවතී. බොහෝමයක් දැනට පවතින ඖෂධද වෛරසයට එරෙහිව අත්හදා බලනු ලැබේ. එක්සත් රාජධානිය ලොව විශාලතම සායනික අත්හදා බැලීම වන රෙකවරි නමින් 12,000 කට අධික සංඛ්යාවක් සහභාගී වන අතර එය ඖෂධ ක්රියාකරන හා ක්රියා නොකරන දේ පිළිබඳව නිශ්චිත අදහසක් ලබා දී ඇති අත්හදා බැලීම් කිහිපයෙන් එකකි.
ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය (WHO) ලොව පුරා රටවල යහපත් ප්රතිකාර තක්සේරු කිරීම සඳහා සහයෝගිතා අත්හදා බැලීම පවත්වයි. බහුවිධ ඖෂධ සමාගම් තමන්ගේම ඖෂධ අත්හදා බලමින් සිටිති.
ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය පුළුල් ප්රවේශයන් තුනක් විමර්ශනය කෙරෙමින් පවතී.
ශරීරය තුළ සමෘධිමත් වීමට කොරෝනා වයිරසයට ඇති හැකියාව කෙලින්ම බලපාන ප්රතිවෛරස් ඖෂධ
ප්රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය සන්සුන් කරන ඖෂධ (දරුණු කොවිඩ් -19 සිදුවන්නේ රෝගීන්ගේ ප්රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය අධික ලෙස ප්රතික්රියා කිරීම හා ශරීරයට හානි කිරීම) වෛරසය ඉලක්ක කර ගත හැකි ප්රතිදේහ, දිවි ගලවා ගත් අයගේ රුධිර ප්ලාස්මා වලින් ලබා ගත් හෝ විද්යාගාරයකින් සාදන ලද විවිධ ඖෂධ විවිධ අවස්ථා වලදී වඩා හොඳින් ක්රියා කිරීමට ඉඩ ඇත. ආරම්භයේ දී ප්රති-වයිරස සහ ප්රමාද අවධියේ රෝග වල ප්රතිශක්තිකරණ ඖෂධ වැනි චිකිත්සාවෙහි සංයෝජන ද විමර්ශනය කෙරේ. ජීවිතාරක්ෂක එකම ඖෂධ අත්හදා බලන ලද සියලුම ඖෂධ අතුරින්, ජීවිත බේරා ගැනීම සඳහා ඔප්පු කර ඇත්තේ රෝගින් අතර ශ්වසන අපහසුතා සින්ඩ්රෝමය සඳහා පමණක් ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයේ අත්යවශ්ය 1984 ඖෂධ ලැයිස්තුවේ (ඊඑම්එල්) ඇති ස්පාඥයේ කර්න් ෆාමා එස්එල් (Kern Pharma SL, Spain) විසින් නිෂ්පාදනය කරන ස්ටෙරොයිඩ් ඩෙක්සමෙතසෝන් (dexamethasone)පමණක් වන අතර, මෙම සොයා ගැනීම කොරෝනා වයිරසයට එරෙහි සටනේ සැලකිය යුතු ප්රගතියක් පෙන්නුම් කරයි. නමුත් ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය ඒ සඳහා මාර්ගෝපදේශ දෙකක් නිර්දේශ කරයි.
නිර්දේශ 1:දරුණු හා විවේචනාත්මක COVID-19 සහිත රෝගීන්ට ප්රතිකාර කිරීම සඳහා කෝටිකොස්ටෙරොයිඩ් (corticosteroids )(එනම් ඩෙක්සමෙතසෝන්, හයිඩ්රොකාටිසෝන් හෝ ප්රෙඩ්නිසෝන් dexamethasone, hydrocortisone or prednisone)ලබා දෙන ලෙස ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය නිර්දේශ කරයි.
නිර්දේශ 2:දැඩි නොවන COVID-19 සහිත රෝගීන්ට ප්රතිකාර කිරීමේදී කෝටිකොස්ටෙරොයිඩ් භාවිතා කිරීමට එරෙහිව ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය උපදෙස් දෙයි.
එනම් ඖෂධ කාලය හා කාලසීමාව දිනකට එක් වරක් බැගින් දින 7-10 ක් විය යුතුය.දෛනික මාත්රාව ඩෙක්සමෙතසෝන් මිලිග්රෑම් 6 ක් විය යුතුය, එය හයිඩ්රොකාටිසෝන් මිලිග්රෑම් 160 ට සමාන වේ (එනම් සෑම පැය 8 කට වරක් මිලිග්රෑම් 50 ක් හෝ සෑම පැය 12 කට වරක් 100 මිලිග්රෑම්), ප්රෙඩ්නිසෝන් මිලිග්රෑම් 40 ක්, මෙතිල්ප්රෙඩ්නිසොලෝන් මිලිග්රෑම් 32 ක් (සෑම පැය 6 කට වරක් 8 මිලිග්රෑම්).
බරපතල ලෙස හෝ දරුණු ලෙස රෝගාතුර වූ COVID-19 රෝගීන්ගෙන් මරණ අනුපාතය 8.7% සහ 6.7% කින් අඩු වී ඇති බවට මධ්යස්ථ නිශ්චිත සාක්ෂි පදනම් කරගෙන ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානය විශේෂ මණ්ඩලය සිය නිර්දේශය ඉදිරිපත් කරයි.
කොරොන වයිරස් නිසා ඇති වන ආසාදනය ඉලක්ක කරගත් එන්නත් හෝ ප්රතිකාර ක්රම සංවර්ධනය කිරීමේ සැලසුම් සමඟ පැරණි ඖෂධ නිෂ්පාදකයින් සහ කුඩා ආරම්භකයින්ගේ සම්මිශ්රණයක් ඉදිරියට පැමිණ තිබේ. COVID-19 ප්රතිකාර සඳහා හදිසි හා භාවිත අවසර දෙකක් ආහාර හා ඖෂධ පරිපාලනය විසින් නිකුත් කර ඇති අතර, එකක් 2020 මාර්තු මාසයේදී COVID-19 රෝගීන්ට ප්රතිකාර කිරීම සඳහා හයිඩ්රොක්සික්ලෝරෝක්වින් සල්ෆේට් සහ ක්ලෝරෝක්වින් පොස්පේට් සඳහාද , මැයි 1 වන දින ගිලියද් සයන්ස් ඉන්කෝපරේෂන් හි ප්රතිකර්ම සඳහාද ඇතුළත් වේ. හෝ එන්නත් සඳහා FDA අනුමැතිය ලැබී ඇත. එක්සත් ජනපදයේ, ප්රසිද්ධ ඖෂධ වෙළඳාමේ යෙදෙන සමාගම් බොහොමයකට ආයතන දෙකකින් අරමුදල් ලැබී ඇත. සෞඛ්ය හා මානව සේවා දෙපාර්තමේන්තුවේ (Department of Health and Human Services)අංශයක් වන ජෛව වෛද්ය උසස් පර්යේෂණ හා සංවර්ධන අධිකාරිය (Biomedical Advanced Research and Development Authority)හෙවත් බාර්ඩා (BARDA) සහ ජාතික සෞඛ්ය ආයතනවල(National Institutes of Health) අංශයක් වන ජාතික ආසාත්මිකතා සහ බෝවෙන රෝග පිළිබඳ ආයතනය(National Institute of Allergy and Infectious Diseases). සමහර සමාගම් වලට එන්නත් සාදන්නන්ට ඩොලර් මිලියන ගණනක් අරමුදල් සපයා ඇති ඔස්ලෝහි පිහිටි ගෝලීය සංවිධානයක් වන වසංගත සූදානම නවෝත්පාදන සඳහා වන සන්ධානයෙන් (Coalition for Epidemic Preparedness Innovations) හෙවත් CEPI වෙතින් අරමුදල් ලැබී තිබේ. වෙනත් සමාගම් තමන් විසින්ම හෝ ජීවිත විද්යා-සමාගම් හවුල්කාරිත්වයන් හරහා අත්හදා බැලීම් සඳහා අරමුදල් සපයයි.මෙයට අමතරව ලොවපුරා විවිධ රටවල වෙන් වෙන් වශයෙන්ද ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයේ අනුමැතිය ලබා ගැනීම සදහා එන්නත් සහ ප්රතිකාර සදහා පරීක්ෂණ කරයි.
මැයි මස මුල වන විට COVID-19 මෙම ප්රධාන සමාගම් 23 කිරීටක වෛරස් ප්රතිකාර හෝ එන්නත් සඳහා වැඩ කරමින් සිටී.
Source: MarketWatch Inc. 2020 May 6ඇම්ගන් ඇන්ඩ් ඇඩප්ටිව් බයොටෙක්නොලජි (Amgen and Adaptive Biotechnologies)
වර්ගය: ප්රතිදේහ ප්රතිකාර (Antibody treatment)
අදියර: පූර්ව විද්යාත්මක (Preclinical)
පසුබිම: COVID-19 වැළැක්වීමට හෝ ප්රතිකාර කිරීමට භාවිතා කළ හැකි ප්රතිදේහ සොයා ගැනීමට උත්සාහ කරයි. සුවිශේෂී සහයෝගීතාවයේ මූල්ය නියමයන් “ඉදිරි සති කිහිපය තුළදී අවසන් වනු ඇත” යනුවෙන් සමාගම් පවසයි. “ප්රතිදේහ චිකිත්සක පරම්පරාවකට වඩා වැඩි ප්රමාණයක් සායනයට ඇතුළු විය හැකිය” යනුවෙන් ඇම්ගන් ආර් ඇන්ඩ් ඩී ඊවීපී ඩේවිඩ් රීස් ආයෝජකයින්ට ඉපැයුම් ඇමතුමකින් පැවසීය.
වෙනත් වැඩ : පසුකාලීන රෝගීන් ශ්වසන අපහසුතාවයට ප්රතිකාර කරන COVID-19 ප්රතිකාරයක් ලෙස ඇම්ගන් විසින් ඔටෙස්ලා (Otezla) පරීක්ෂා කරනු ඇති අතර සමාගම විසින් අපේ්රල් 30 වනදා පවසා ඇත්තේ මුඛයේ ඇති වන සමේ රෝග ඖෂධය “ඉදිරි සතිවලදී” අත්හදා බැලීමට සැලසුම් කර ඇති බවයි.
වසරින් වසර කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: ඇම්ගන් තොගය 1.9% කින් පහත වැටී ඇත; අනුවර්තනයන් 10.3% කින් ඉහළ ගොස් තිබේ.
ඇල්ටිමූන් (Altimmune)
වර්ගය: එන්නත (Vaccine)
අදියර: පූර්ව විද්යාත්මක (Preclinical)
නම: ඇඩ්කොවිඩ් (AdCOVID)
පසුබිම: ඇල්ටිමූන් ඉන්කෝපරේෂන් මාර්තු 30 වනදා බර්මින්හැම්හි ඇලබාමා විශ්ව විද්යාලය සමඟ එක්ව ඉන්ට්රනාසල් මාත්රාවකින් යුත් COVID-19 එන්නත නිපදවීමට කටයුතු කරන බව පැවසීය. තුන්වන කාර්තුවේදී එන්නත් අපේක්ෂකයා පළමු අදියර අත්හදා බැලීමට සැලසුම් කර ඇති බව ඔවුහු පැවසූහ. පූර්ව විද්යාත්මක සමාගම ඇන්ත්රැක්ස් සහ උණ සඳහා එන්නත් නිපදවයි.
වසරින් වසර කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: ඇල්ටිමියුන් හි කොටස් 60.8% කින් ඉහළ ගොස් තිබේ.
බයො එන් ටෙක් සහ ෆයිසර් (BioNTech and Pfizer)
වර්ගය: mRNA එන්නත (mRNA vaccine)
අදියර: අදියර 1/2
නම: BNT162 වැඩසටහන (BNT162 program)
පසුබිම: ෆයිසර් ඉන්කෝපරේෂන් මාර්තු 17 දා නිවේදනය කරන ලද BioNTech SE හි BNTX සංවර්ධනය කිරීමට සහ බෙදා හැරීමට උපකාරී වනු ඇත .
BNTX COVID-19 එන්නත අපේක්ෂකයා චීනය බැහැර කරයි. මෙම ගනුදෙනුව චීනයෙන් බැහැර වුවද මෙම අධ්යයනයට ඇතුළත් කර ඇති එන්නත් අපේක්ෂකයින් සිව්දෙනාගෙන් පළමු මාත්රාව මැයි 5 වනදා සිට යූෂාඩ් හි රෝගීන් 360 දෙනාට ලැබීමට පටන් ගත්හ. ජර්මානු ජාතිකයින් 200 දෙනෙකුගේ මාත්රාව අප්රේල් 23 වනදා ආරම්භ විය. ඩොලර් මිලියන 563 ක් දක්වා අනාගත සන්ධිස්ථාන ගෙවීම් සමඟ ෆයිසර් හි ප්රධාන විද්යාත්මක නිලධාරි මයිකල් ඩොල්ස්ටන් අප්රේල් 28 ඉපැයීම් ඇමතුමකදී කියා සිටියේ, මැයි හෝ ජුනි මාසවල පළමු වටයේ අත්හදා බැලීමේ දත්ත සමාගම් විසින් අපේක්ෂා කරන බවයි. චීනයේ ෂැංහයි ෆොසුන් ඖෂධ සමූහ සමාගම (Shanghai Fosun Pharmaceutical Group Co. Ltd. in China.) සමඟ එක්ව බයෝ එන්ටෙක් විසින් මෙම එන්නත පරීක්ෂා කරනු ලැබේ. ෆයිසර් සහ බයෝ එන්ටෙක් වසර ගණනාවක් තිස්සේ කියා සිටියේ තමන් එම්ආර්එන්ඒ මත පදනම් වූ ඉන්ෆ්ලුවෙන්සා එන්නත් සඳහා වැඩ කරන බවයි.
වසරින් වසර කොටස් කාර්ය සාධනය: BioNTech හි කොටස් 47.6% කින් ඉහළ ගොස් තිබේ; ෆයිසර් තොගය 1.7% කින් පහත වැටී ඇත.
සයිටෝ ඩයින් (CytoDyn)
වර්ගය: ප්රතිකාර (Treatment)
අදියර: අදියර 2 සහ අදියර 2 බී / 3 සායනික අත්හදා බැලීම්
නම: leronlimab
පසුබිම: වැන්කුවර් හි පිහිටි පූර්ව විද්යාත්මක ජෛව තාක්ෂණ සමාගමක් වන සයිටෝ ඩයින් ඉන්කෝපරේෂන්, COVID-19 රෝගීන් වර්ග දෙකක දී එහි පර්යේෂණාත්මක ලෙරොන්ලිමාබ් ඖෂධය පරීක්ෂා කරමින් සිටී. විමර්ශන චිකිත්සාව කිසිදු ඇඟවීමක් සඳහා අනුමත කර නැත. COVID-19 සඳහා, රෝගයෙන් පෙළෙන රෝගීන්ට මෙන්ම දරුණු හා බරපතල ලෙස රෝගාතුර වූ රෝගීන්ට ඇතිවන මෘදු හා මධ්යස්ථ ශ්වසන සංකූලතා සඳහා ප්රතිකාරයක් ලෙස යෝජනා කෙරේ. සසම්භාවී, ද්වි-අන්ධ, ප්ලේසෙබෝ පාලනය කළ අධ්යයනය මගින් රෝගීන් 75 දෙනෙකු තුළ ලෙරොන්ලිමාබ්හි කාර්යක්ෂමතාව සහ ආරක්ෂාව පරීක්ෂා කරනු ඇත. සයිටෝ ඩයින් විසින් එච්.අයි.වී ආසාදිතයින්ට ප්රතිකාරයක් ලෙස සහ පාරදෘශ්ය පියයුරු පිළිකා සඳහා පර්යේෂණාත්මක ප්රතිකාරය අධ්යයනය කර ඇත.
වසරින් දින කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: සයිටෝ ඩයින් හි කොටස් 213.0% කින් ඉහළ ගොස් තිබේ.
ගිලියඩ් සයන්ස් (Gilead Sciences)
වර්ගය: ප්රතිකාර (Treatment)
අදියර: හදිසි භාවිත අවසරය
නම: remdesivir
පසුබිම: ගිලියඩ් සයන්ස් ඉන්කෝපරේෂන් එක්සත් ජනපදය: ගිල්ඩ් දිගු කලක් ඖෂධ නිෂ්පාදකයෙකු වන අතර සොවාල්ඩි හි හෙපටයිටිස්-සී සඳහා පළමු ප්රධාන ප්රතිකාරය සංවර්ධනය කිරීම සඳහා ප්රසිද්ධියක් උසුලයි. මෙම ප්රතිකාරය එම රෝගයේ ප්රතිකාර ප්රමිතිය වෙනස් කළ අතර ඖෂධ මිලකරණය පිළිබඳ ජාතික විවාදයට ද මුල පිරීය. එච්.අයි.වී ඖෂධ සංවර්ධනය කිරීම හා අලෙවිකරණය කිරීම වැළැක්වීම පිළිබඳ අත්දැකීම් සමාගම සතුව ඇත.
සායනික අත්හදා බැලීම් දෙකක මූලික ප්රතිඵල මත පදනම්ව මැයි 1 වන දින එක්සත් ජනපදයේ ආහාර හා ඖෂධ පරිපාලනයෙන් හදිසි භාවිතයට අවසරයක් ලැබුණි. එකක් එන්අයිඒඅයිඩී විසින් මෙහෙයවන ලද අතර එකක් ගිලියද් විසිනි. NIAID නඩු විභාගයේදී, COVID-19 රෝගීන්ට මධ්යන්ය සුවවීමේ කාලය දින 11 ක් වූ අතර, එය ප්ලේසෙබෝ රෝගීන් සඳහා දින 15 ක් සමඟ සසඳන කල. NIAID අධ්යක්ෂ වෛද්ය ඇන්තනි ෆවුසි පවසා ඇත්තේ මෙම ඖෂධය දැන් ප්රතිකාරයේ ප්රමිතිය ලෙස සලකන බවයි. කෙසේ වෙතත්, වෙනත් විශේෂඥ දත්ත වලට මිශ්ර ප්රතිචාර දක්වා ඇත. ස්ක්රිප්ස් පර්යේෂණ පරිවර්තන ආයතනයේ අධ්යක්ෂ වෛද්ය එරික් ටොපෝල් පැවසුවේ ප්රසිද්ධියට පත් කර ඇති මූලික දත්ත මත පදනම්ව මෙම ඖෂධය ඵලදායී බවයි. “එය එතරම් බලසම්පන්න දෙයක් නොවේ,” ඔහු ඊමේල් හරහා පැවසීය. මෙම ඖෂධය චීනයේ අහඹු ලෙස පාලනය කරන ලද සායනික අත්හදා බැලීම් දෙකක දී ද භාවිතා කරන ලදී. එක් අත්හදා බැලීමක ප්රතිඵල, කලින් නැවැත්වූ විට, ඖෂධය “සංඛ්යානමය වශයෙන් වැදගත් සායනික ප්රතිලාභ” ලබා නොදුන් බව ද ලැන්සෙට් හි පළ වූ සොයාගැනීම් වලට අනුව සොයා ගන්නා ලදී. රෝගීන් 1000 කට පරීක්ෂණ චිකිත්සාව ලබා දීමෙන් එක්සත් ජනපදයේ පුපුරා යාම නරක අතට හැරීම නිසා මාර්තු අග දී ගිලියද්ට රෙමෙඩිසයිවර් සඳහා වූ තනි සානුකම්පිත භාවිත ඉල්ලීම් නතර කිරීමට සිදුවිය. “COVID-19 සමඟ අප දැක ඇති අතිවිශාල යෙදුම් සංඛ්යාවට සහය දැක්වීමට සහ සැකසීමට පද්ධතියට නොහැක” යැයි ගිලියද් ප්රධාන විධායක ඩැනියෙල් ඕ’ඩේ මාර්තු 28 දා පැවසීය.රෙමෙඩිසයිවර් සංවර්ධනය කිරීම හා නිෂ්පාදනය කිරීම සඳහා මේ වසරේ ඩොලර් බිලියන 1 ක් පමණ වැය කළ හැකි බව සමාගම ආයෝජකයින්ට පවසා ඇති අතර, ඔක්තෝබර් වන විට ප්රතිකාර 500,000 ක් සහ 2020 අවසන් වන විට මිලියනයක් ලබා ගැනීමට අපේක්ෂා කරයි.
ගිලියද්ගේ සැලකිය යුතු සායනික අත්හදා බැලීම්:
1. ජාතික ආසාත්මිකතා සහ බෝවන රෝග පිළිබඳ පරීක්ෂණය අහඹු ලෙස ද්වි-අන්ධ, ප්ලේසෙබෝ පාලනය කරන ලද 3 වන අදියර පරීක්ෂණයට රෝගීන් ඇතුළත් කර ඇත. , NIAID ට අනුව. කෙසේ වෙතත්, අධ්යයන ස්ථාන බොහොමයක් එක්සත් ජනපදයේ ඇත. පෙබරවාරි 21 වන දින අධ්යයනය ආරම්භ වූ අතර එය 2023 අප්රියෙල් 1 වන දිනෙන් අවසන් වීමට අපේක්ෂා කෙරේ. මෙම නඩු විභාගයේ මූලික ප්රතිඵල යුරෝපා සංගමය දැනුවත් කිරීම සඳහා භාවිතා කරන ලදී.
2. ගිලියද් අනුග්රහයෙන් සසම්භාවී විවෘත ලේබල් 3 වන අදියර අත්හදා බැලීම මධ්යස්ථ COVID-19 සහිත රෝගීන් 1,600 ක් තුළ රෙමෙඩිසිවර් පරීක්ෂා කරයි. සහභාගිවන්නන් 600 ක් බඳවා ගන්නා බව මීට පෙර පවසා තිබුණි. පරීක්ෂණය මාර්තු මාසයේදී රෝගීන් ඇතුළත් කර ගැනීම ආරම්භ කළ අතර එහි ප්රතිඵල මැයි මාසයේදී ලැබෙනු ඇත. සායනික අත්හදා බැලීමේ ලැයිස්තුවේ සඳහන් වන්නේ හොංකොං, සිංගප්පූරුව, දකුණු කොරියාව සහ එක්සත් ජනපදය ඇතුළු රටවල් 13 ක මෙම අධ්යයනය සිදු වෙමින් පවතින බවයි.
3. ගිලියද් අනුග්රහයෙන් සසම්භාවී, විවෘත ලේබල් 3 අදියර අත්හදා බැලීම මගින් දරුණු COVID-19 සහිත රෝගීන් 6,000 ක් තුළ ප්රතිකර්ම තක්සේරු කරනු ලැබේ. ඖෂධ නිෂ්පාදකයා මීට පෙර කියා සිටියේ පරීක්ෂණයට සහභාගිවන්නන් 400 ක් ඇතුළත් කිරීමට සැලසුම් කර ඇති බවයි. පරීක්ෂණය මාර්තු මාසයේදී රෝගීන් ඇතුළත් කර ගැනීම ආරම්භ කළ අතර, අධ්යයනයේ ආරම්භක අදියරේදී ඇතුළත් වූ රෝගීන් 397 ක් පදනම් කරගත් මුල් ප්රතිඵල යුරෝපා සංගමයට දැනුම් දීම සඳහා භාවිතා කරන ලදී. සායනික අත්හදා බැලීමේ ලැයිස්තුවේ දැක්වෙන්නේ මෙම අධ්යයනය හොංකොං, සිංගප්පූරුව, දකුණු කොරියාව සහ එක්සත් ජනපදයේ සිදු වන බවයි.
ප්රතිඵල: EUA විසින් සති දෙකක සායනික අත්හදා බැලීමේ දත්ත කාන්දු වීමෙන් පසුව සමාගමේ කොටස් ඉහළ යාම හෝ ප්රවෘත්ති මත පදනම්ව කඩා වැටීම සිදු විය. ස්ටේට් නිවුස් අප්රේල් 16 වාර්තා කළේ චිකාගෝ විශ්ව විද්යාලයේ පර්යේෂකයන් විසින් COVID-19 රෝගීන් 125 දෙනෙකුගෙන් වේගයෙන් සුවය ලබා ඇති බව දුටු නමුත් එම දත්ත සම්පූර්ණ සායනික අත්හදා බැලීමේ දත්ත කට්ටලයේ කොටසක් නොවන බවයි. සතියකට පසු, ස්ටේට් සහ ෆිනෑන්ෂල් ටයිම්ස් වාර්තා කළේ රෙමෙඩිසිවර් සඳහා සායනික අත්හදා බැලීමේ ප්රතිඵල කෙටුම්පතක් මගින් පෙන්නුම් කළේ මෙම ඖෂධ චීනයේ රෝගීන්ගේ දියුණුව වේගවත් කිරීමට හෝ ඔවුන් මිය යාම වළක්වා නොමැති බවයි.
සාරාංශය ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයේ (WHO) වෙබ් අඩවියේ අහම්බෙන් ප්රකාශයට පත් කර පසුව එය ඉවත් කරන ලදී.
මීළඟට කුමක් ද: ඖෂධ නිෂ්පාදකයා ජුනි මාසය දක්වා කුප්පි මිලියන 1.5 ක් දින 10 ක ප්රතිකාර සදහා පරිත්යාග කිරීමට සැලසුම් කරයි. ඖෂධවල පිරිවැය, ඵලදායීතාවය තක්සේරු කරන කණ්ඩායමක් වන එක්සත් ජනපදයෙන් පිටත ප්රතිකර්ම සඳහා ප්රවේශය සහතික කිරීම සඳහා විදේශයන්හි ඖෂධ නිෂ්පාදකයින් සමඟ ගිවිසුම්ගත වීමට සැලසුම් කර ඇති බව ද එය මැයි 5 වනදා ප්රකාශ කළේය. එහි පිරිවැය පියවා ගැනීම සඳහා වූ ප්රතිකාර පාඨමාලාවක් කලයුතු වන අතර නමුත් ඵලදායී යැයි සැලකීම සඳහා එක් පාඨමාලාවක් සඳහා ඩොලර් 4,500 ක් තරම් ඉහළ මිලක් නියම කළ හැකිය.
වසරින් දින කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: ගිලියද් හි කොටස් 21.2% කින් ඉහළ ගොස් තිබේ.
ග්ලැක්සෝ ස්මිත්ක්ලයින් (GlaxoSmithKline)
වර්ගය: එන්නත, ප්රතිකාර (Vaccine, treatment)
නම: එන්නත් සඳහා AS03 සහායක පද්ධතිය (AS03 adjuvant system for vaccines)
පසුබිම: ග්ලැක්සෝ ස්මිත්ක්ලයින් යනු තවත් ප්රමුඛ පෙළේ එන්නත් නිපදවන්නෙකු වන අතර මානව පැපිලෝමා වයිරසය (HPV) සහ සෘතුමය උණ සඳහා එන්නත් වෙළඳපොළට ගෙන එන ලදී. එය වසංගතය තුළ පුළුල් සහයෝගීතා මාලාවක් ප්රකාශයට පත් කර ඇත, විශේෂයෙන් සනොෆි සමඟ එන්නත් අපේක්ෂකයෙකු ඒකාබද්ධව සංවර්ධනය කිරීම සඳහා වූ ගනුදෙනුවක්. (සනොෆි වෙනම එන්නත් වැඩසටහනක් සඳහා බාර්ඩා සමඟ ද කටයුතු කරයි.) මෙම ගිවිසුමේ කොටසක් ලෙස සනෝෆිගේ එස්-ප්රෝටීන් COVID-19 ප්රතිදේහජනක ග්ලැක්සෝ ස්මිත්ක්ලයින් හි අතිරේක තාක්ෂණය සමඟ යුගලනය වේ; වසරේ දෙවන භාගයේදී සායනික අත්හදා බැලීම් දියත් කිරීමට සමාගම් අපේක්ෂා කරයි. ගිවිසුමේ නියමයන් මේ මාසයේ දී අවසන් කිරීමට අපේක්ෂා කෙරේ.
වෙනත් වැඩ: සීපීඅයි අරමුදල් සපයන ක්වීන්ස්ලන්ත විශ්ව විද්යාලයට එහි එන්නත් සහායක වේදිකා තාක්ෂණයට ප්රවේශය ලැබෙනු ඇති බව ජීඑස්කේ පෙබරවාරි 3 වනදා ප්රකාශ කර ඇති අතර එය එන්නතක ප්රතිචාරය ශක්තිමත් කරන අතර මාත්රාවකට අවශ්ය එන්නත් ප්රමාණය සීමා කරනු ඇතැයි විශ්වාස කෙරේ. පෙබරවාරි මාසයේදී නිවේදනය කරන ලද චීන ජෛව තාක්ෂණ සමාගමක් වන ක්ලෝවර් බයෝෆාමසියුටිකල්ස් ඉන්කෝපරේෂන් සමඟ වෙනම ගනුදෙනුවක් ද එහි එන්නත් අපේක්ෂක COVID-19 S-Trimer සමඟ ඒකාබද්ධව පූර්ව විද්යාත්මක අධ්යයනයන්හි දී එහි අනුබද්ධ තාක්ෂණය භාවිතා කරයි. ජීඑස්කේ එන්නත් සඳහා ප්රධාන වෛද්ය නිලධාරි වෛද්ය තෝමස් බ u යර් එන්නත් සහ ඒ සඳහා වන වේදිකාව පිළිබඳ කටයුතු මෙහෙයවයි. GSK සහ Vir Biotechnology Inc. අප්රේල් මස මුලදී ගිවිසුමක් ප්රකාශයට පත් කළ අතර, GSK විසින් Vir Biotechnology Inc සඳහා ඩොලර් මිලියන 250 ක කොටස් ආයෝජනයක් සිදු කළ අතර සමාගම් දෙකම එක්ව Vir Biotechnology Inc හි පර්යේෂණාත්මක ප්රතිකාර ක්රම දෙකක් වන VIR-7831 සහ VIR-7832 සංවර්ධනය කිරීමට බලාපොරොත්තු වේ. 2020 දී දෙවන අදියර සායනික අත්හදා බැලීම් වෙත යන්න.
වසරින් වසර කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: GSK හි කොටස් 11.3% කින් පහත වැටී ඇත.
හීට් බයොලොජික්ස් (Heat Biologics)
වර්ගය: එන්නත (Vaccine)
අදියර: පූර්ව විද්යාත්මක (Preclinical)
පසුබිම: මියාමි මිලර් වෛද්ය විද්යාලය සමඟ කොරෝනා වයිරස් නවකතාව සඳහා එන්නතක් නිපදවන බව හීට් බයොලොජික්ස් ඉන්කෝපරේෂන් මීට පෙර ප්රකාශ කර තිබුණි. එහි COVID-19 එන්නත අපේක්ෂකයා ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයේ කෙටුම්පත් භූ දර්ශනයට (Draft landscape of COVID-19 candidate vaccines) අපේක්ෂක එන්නත් 41 ක් ඇතුළත් කර ඇති බව මූල්ය ගොනු කිරීමකින් එය මාර්තු 17 දා අනාවරණය කළේය. “අපි එන්නත සම්පුර්ණ කිරීම අවසන් කරමින් සිටින අතර මෙම කාර්තුවේ පූර්ව පරීක්ෂණ ආරම්භ කිරීමට සැලසුම් කර තිබෙනවා” යැයි හීට් ප්රධාන විධායක ජෙෆ් වුල්ෆ් අප්රේල් 29 වන දින ප්රකාශයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේය.
මැක්සිම් සමූහ විශ්ලේෂකයින්ට අනුව, සමාගම මෑතකදී ජෛව ආරක්ෂණ සඳහා වූ සන්ධානයට සම්බන්ධ වූ අතර, එහි COVID-19 එන්නත වේගයෙන් සංවර්ධනය කිරීම, නිෂ්පාදනය කිරීම සහ බෙදා හැරීම සඳහා ආධාර කිරීම සඳහා රජයේ අරමුදල් සුරක්ෂිත කිරීමට එය උපකාරී වනු ඇත.
වසරින් දින කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: හීට් තොගය 14.8% කින් ඉහළ ගොස් තිබේ.
ඉනෝවියෝ පාමිටිකල්ස් (Inovio Pharmaceuticals)
වර්ගය: ඩීඑන්ඒ මත පදනම් වූ එන්නත (DNA-based vaccine)
කාල නියමය: පළමු අදියර සායනික අත්හදා බැලීම
නම: INO-4800
පසුබිම: වසංගත සූදානම නවෝත්පාදන සඳහා වෙන සන්ධානය CEPI (Coalition for Epidemic Preparedness Innovations) ප්රදානය කරන්නෙකු (දළ වශයෙන් ඩොලර් මිලියන 17 ක මුළු සම්මාන සහිතව), ඉනෝවියෝ ෆාමසියුටිකල්ස් ඉන්කෝපරේෂන්, එක්සත් ජනපදයේ අඩවි දෙකක දී පළමු අදියර සායනික අත්හදා බැලීමක දී එහි එන්නත් අපේක්ෂකයා පරීක්ෂා කරමින් සිටී. පෙන්සිල්වේනියා විශ්ව විද්යාලයේ පෙරෙල්මන් වෛද්ය විද්යාලය සහ කැන්සාස් නගරයේ ඖෂධ පර්යේෂණ මධ්යස්ථානය, මිසූරි.
ඉනෝවියෝ ප්රතිශක්ති චිකිත්සාව සහ එන්නත් නිපදවන නමුත් ප්රතිකාර සඳහා තවමත් නිෂ්පාදනයක් අනුමත කර නොමැත. INO-4800 සඳහා, පූර්ව පරීක්ෂණයක් ජනවාරි 23 සිට පෙබරවාරි 29 දක්වා සිදු කරන ලදී. සමාගම විසින් එක්සත් ජනපදයේ සායනික අත්හදා බැලීම් ආරම්භ කරන ලද්දේ අපේ්රල් මාසයේ සහභාගී වූවන් 40 දෙනෙකු දක්වා ය. පරීක්ෂණයේ ප්රතිඵල සහ වසර අවසාන වන විට අතිරේක සායනික අත්හදා බැලීම් හෝ හදිසි භාවිතය සඳහා එන්නත මාත්රාව මිලියනයක් ලබා ගැනීම.
එන්නත් අපේක්ෂකයා සඳහා බෙදා හැරීමේ උපකරණයක් පරීක්ෂා කිරීම සඳහා බිල් ඇන්ඩ් මෙලින්ඩා ගේට්ස් පදනමෙන් ඩොලර් මිලියන 5 ක ප්රදානයක් ඉනෝවියෝ මාර්තු 12 දා ප්රකාශයට පත් කළේය. මාර්තු අග දී ඉනොවියෝ කියා සිටියේ, ඉනොවියෝගේ එන්නත් අපේක්ෂකයා මිලිටරි සේවකයින් සඳහා අනාගතයේදී නිෂ්පාදනය කිරීමට සහාය වීම සඳහා කොන්ත්රාත් සංවර්ධන හා නිෂ්පාදන සංවිධානයක් වන ඔලොජි බයෝ සර්විසස් සමාගමට ආරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුවෙන් ඩොලර් මිලියන 11.9 ක කොන්ත්රාත්තුවක් ලැබී ඇති බවයි.
වසරින් දින කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: ඉනෝවියෝ හි කොටස් 209.5% කින් ඉහළ ගොස් තිබේ.
ජොන්සන් සහ ජොන්සන් (Johnson & Johnson)
වර්ගය: එන්නත (Vaccine)
අදියර: පූර්ව විද්යාත්මක (Preclinical)
පසුබිම: ජොන්සන් ඇන්ඩ් ජොන්සන් පෙබරවාරි 11 දා නිවේදනය කළේ තම එන්නත අපේක්ෂකයා පරීක්ෂා කිරීම සඳහා බාර්ඩා (BARDA) සමඟ කටයුතු කරන බවයි. සෑම පාර්ශ්වයක්ම පර්යේෂණ හා සංවර්ධනය සඳහා ඩොලර් බිලියනයක් ලබා දෙන අතර පළමු අදියර අත්හදා බැලීම් සඳහා මහජන සෞඛ්ය සංවිධානය අරමුදල් සපයයි. “අපි වෙනත් හවුල්කරුවන් සමඟ ද සාකච්ඡා කරමින් සිටිමු. අපට එන්නත් අපේක්ෂකයෙකු විභවයක් තිබේ නම් එය චීනයට සහ ලෝකයේ අනෙකුත් ප්රදේශවලට ප්රවේශ විය හැකි අයුරින් සිදු කිරීම අපගේ ඉලක්කයයි” යනුවෙන් ජේ ඇන්ඩ් ජේ හි ප්රධාන විද්යාත්මක නිලධාරි වෛද්ය පෝල් ස්ටොෆෙල්ස් නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේය. මාර්තු 13 වන දින ජේ ඇන්ඩ් ජේ කියා සිටියේ බොස්ටන්හි බෙත් ඊස්රායල් ඩීකනස් වෛද්ය මධ්යස්ථානය (Beth Israel Deaconess Medical Center) සමඟ එක්ව අපේක්ෂකයින් කිහිප දෙනෙකු පිළිබඳව පූර්ව පරීක්ෂණයක් ආරම්භ කළ බවත් මාර්තු 30 වන විට එය ඊයම් එන්නත් අපේක්ෂකයෙකු හඳුනාගෙන ඇති බවත්ය. “හදිසි වසංගත භාවිතය සඳහා ලාභ නොලබන පදනමක් මත දැරිය හැකි මිලකට එන්නතක් මහජනතාව වෙත ගෙන ඒමේ කැපවීමේ කොටසක් ලෙස එක්සත් ජනපදයේ සහ විදේශයන්හි එන්නත් නිෂ්පාදන හැකියාවන් ඉහළ නංවන බව සමාගම පවසයි. සමාගම විසින් සිය ඊයම් එන්නත අපේක්ෂකයා සැප්තැම්බර් මාසයේ පළමු අදියර සායනික අත්හදා බැලීමක් සඳහා යොමු කිරීමට අපේක්ෂා කරන අතර සමාගම මාර්තු 30 වනදා පවසා ඇති අතර හදිසි භාවිතය සඳහා 2021 මුල වන විට ලබා ගත හැකි එන්නත පිළිබඳ පරීක්ෂණ මාත්රාවක් තිබිය හැකිය.
වෙනත් වැඩ: COVID-19 ට එරෙහිව ඵලදායි විය හැකි පර්යේෂණාත්මක හෝ අනුමත ප්රතිකාර ඇතුළු දැනට පවතින ප්රතිවෛරස් ඖෂධ පරීක්ෂා කිරීම අරමුණු කරගත් ව්යාපෘතියක් සඳහා බාර්ඩා (BARDA) සමඟ හවුල් වී ඇති බව ජේ ඇන්ඩ් ජේ පෙබරවාරි මාසයේ දී පැවසීය. GSK, J & J’s AdVac සහ PER වලට සමානය. එන්නතක් සඳහා සංවර්ධන ක්රියාවලිය වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා C6 තාක්ෂණයන් භාවිතා කරන අතර J & J හි පර්යේෂණාත්මක ඉබෝලා එන්නත සංවර්ධනය කිරීමට ද භාවිතා කරන ලදී.
වසරින් දින කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: ජේ ඇන්ඩ් ජේ හි කොටස් 2.6% කින් ඉහළ ගොස් තිබේ.
මෝඩර්නා (Moderna)
වර්ගය: ආර්එන්ඒ මත පදනම් වූ එන්නත (RNA-based vaccine)
අදියර: පළමු අදියර
නම: mRNA-1273
පසුබිම: COVID-19 ට එරෙහිව එම්ආර්එන්ඒ එන්නතක් නිපදවීම සඳහා මෝඩර්නා ඉන්කෝපරේටඩ් විසින් ජනවාරි මාසයේ දී CEPI වෙතින් අරමුදල් ලබා ගන්නා ලදී. පෙබරවාරි 24 වන දින, එක්සත් ජනපදයේ පළමු අදියර සායනික අත්හදා බැලීමක් සඳහා mRNA-1273 පළමු කණ්ඩායම NIAID වෙත යවා ඇති බව එය කියා සිටියේය.
සායනික අත්හදා බැලීම්: පළමු අදියර අත්හදා බැලීමේ පළමු රෝගියාට මාර්තු 16 වන දින එන්නත අපේක්ෂකයාගේ මාත්රාවක් ලැබුණි. මෙම අධ්යයනයෙන් වයස අවුරුදු 18 ත් 55 ත් අතර නිරෝගී වැඩිහිටි රෝගීන් 45 දෙනෙකු විවෘත ලේබලයක් සඳහා ඇතුළත් කිරීමට අපේක්ෂා කෙරේ. COVID-19 සඳහා එන්නතක් ලෙස mRNA-1273 පරීක්ෂා කිරීම සඳහා සායනික අත්හදා බැලීම. සහභාගිවන්නන් වසරක් සඳහා අනුගමනය කරනු ලැබේ. මෙම නඩු විභාගය 2021 ජුනි 1 වන දිනෙන් අවසන් වීමට අපේක්ෂා කරන අතර එය සියැටල් හි කයිසර් ස්ථිර වොෂිංටන් සෞඛ්ය පර්යේෂණ ආයතනයේ දී පැවැත්වේ. පරීක්ෂණයේ පළමු අදියර සඳහා පරීක්ෂණ එන්නත නිෂ්පාදනය කිරීම සඳහා CEPI අරමුදල් සපයන ලද අතර එය ආරක්ෂාව සහ ප්රතිශක්තිකරණ ප්රතිචාරය සඳහා විවිධ මාත්රාවන් ඇගයීමට ලක් කරයි. දෙවන අදියර අත්හදා බැලීම දෙවන කාර්තුවේදී ආරම්භ කිරීමට අපේක්ෂා කෙරේ.
අපේ්රල් මැද භාගයේදී මෝඩර්නා පැවසුවේ එන්නත් සංවර්ධන වැඩසටහනට ආධාර කිරීම සඳහා ඩොලර් මිලියන 483 ක් දක්වා බාර්ඩා (BARDA) අරමුදල් ලැබෙන බවයි. “එන්නත අපේක්ෂකයා සායනයේ සාර්ථක වුවහොත් 2020 දී මසකට මාත්රාව මිලියන ගණනක් සැපයීමටත්, 2021 දී මසකට මිලියන දස දහස් ගණනක් සැපයීමටත් හැකි වනු ඇතැයි අපි විශ්වාස කරමු” යැයි මෝඩර්නා හි ප්රධාන විධායක නිලධාරි ස්ටෙෆාන් බැන්සල් ඒ අවස්ථාවේ පැවසීය.
වසරින් වසර කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: මෝඩර්නා හි කොටස් 146.8% කින් ඉහළ ගොස් තිබේ.
නොවාවැක්ස් (Novavax)
වර්ගය: එන්නත (Vaccine)
අදියර: පළමු අදියර සායනික අත්හදා බැලීම
නම: NVX-CoV2373
පසුබිම: පූර්ව විද්යාත්මක ජෛව තාක්ෂණ සමාගමක් වන නොවාවාක්ස් ඉන්කෝපරේෂන් පෙබරවාරි 26 වන දින නිවේදනය කළේ පූර්ව සත්ව අධ්යයනයන් සඳහා එන්නත් අපේක්ෂකයින් කිහිප දෙනෙකු සිටින බවයි. අප්රේල් 8 වන විට සමාගම COVID-19 එන්නත් අපේක්ෂකයෙකු හඳුනාගෙන ඇති අතර මැයි මස මැද භාගයේ පළමු අදියර සායනික අධ්යයනයක් ආරම්භ කිරීමට සැලසුම් කර ඇත. ප්ලේසෙබෝ පාලනය කරන ලද අධ්යයනයේ පළමු අදියරේදී නිරෝගී වැඩිහිටියන් 130 දෙනෙකු බඳවා ගනු ඇත. එම අධ්යයනයේ පළමු වටයේ දත්ත ජූලි මාසයේදී අපේක්ෂා කෙරේ. COVID-19 එන්නත නිපදවීම සඳහා CEPI වෙතින් ඩොලර් මිලියන 4 ක් ලැබී ඇති බවත්, පරීක්ෂණාත්මක එන්නත සඳහා කොන්ත්රාත් සංවර්ධනය හා නිෂ්පාදනය සඳහා හදිසි ජෛව විසඳුම් සමාගම සහාය දෙන බවත් සමාගම මාර්තු මාසයේදී ප්රකාශ කළේය.
වසරින් දින කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: එහි කොටස් 334.4% කින් ඉහළ ගොස් තිබේ.
රෙජිනෙරොන් පාමිටිකල්ස් (Regeneron Pharmaceuticals)
වර්ගය: වැළැක්වීම සහ ප්රතිකාර කිරීම 9Prevention and treatment)
අදියර: පූර්ව විද්යාත්මක
නම: REGN-COV2
පසුබිම: පෙබරවාරි 4 වන දින රෙජිනෙරොන් ෆාමසියුටිකල්ස් ඉන්කෝපරේෂන් සමාගම COVID-19 සඳහා ප්රතිකාර ලෙස මොනොක්ලෝනල් ප්රතිදේහ (monoclonal antibodies) නිපදවීමට කටයුතු කරන බව නිවේදනය කළ අතර මැයි 5 ඉපැයීම් ඇමතුමකදී එය ප්රතිකාරයේ නම REGN-COV2 අනාවරණය කළේය. සමාගමේ VelocImmune වේදිකාව පූර්ව විද්යාත්මක පරීක්ෂණයේදී මානවකරණය කළ ප්රතිශක්තිකරණ පද්ධති සමඟ ජානමය වශයෙන් නිර්මාණය කරන ලද මීයන් භාවිතා කරයි. “අගෝස්තු මාසය අවසන් වන විට ලක්ෂ සංඛ්යාත රෝග නිවාරණ මාත්රාවක් මිනිස් පරීක්ෂාවට සූදානම් කිරීම අපගේ ඉලක්කයයි” යනුවෙන් ප්රකාශකයෙක් පැවසීය. බෝවන රෝග R&D සහ වෛරස් දෛශික තාක්ෂණයේ උප සභාපති ක්රිස්ටෝස් කයිරාටස් මෙම ව්යාපෘතිය ක්රියාත්මක කරයි.සායනික අත්හදා බැලීම් ජුනි මාසයේදී ආරම්භ කිරීමට අපේක්ෂා කෙරේ.
වසරින් වසර කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: රෙජිනෙරොන් හි කොටස් 37.0% කින් ඉහළ ගොස් තිබේ.
රෙජිනෙරොන් පාමිටිකල්ස් සහ සනෝෆි (Regeneron Pharmaceuticals and Sanofi)
වර්ගය: ප්රතිකාර (Treatment)
අදියර: අදියර 2/3 සායනික අත්හදා බැලීම
නම: Kevzara
පසුබිම: සමාගම් දෙක අතර මෑතකදී අවසන් වූ දිගුකාලීන පර්යේෂණ හා සංවර්ධන හවුල්කාරිත්වයේ කොටසක් ලෙස රූමැටොයිඩ් ආතරයිටිස් සඳහා ප්රතිකාරයක් ලෙස රෙජිනෙරොන් සහ සනෝෆි විසින් සංවර්ධනය කරන ලද කෙව්සාරා නම් ප්රතිකාරය FDA විසින් අනුමත කරන ලදී.
සායනික අත්හදා බැලීම්: දරුණු COVID-19 ආසාදනවලින් රෝහල් ගත කර ඇති රෝගීන්ට ප්රතිකාරයක් ලෙස කෙව්සාරා 2/3 අදියර අත්හදා බැලීමක් ආරම්භ කළ බව රෙජිනෙරොන් සහ සනෝෆි පවසයි. මෙම අහඹු, ද්වි-අන්ධ, ප්ලේසෙබෝ පාලනය කළ අත්හදා බැලීම රෝගීන් 400 ක් දක්වා ඇතුළත් කර ගැනීමට අපේක්ෂා කරන අතර එක්සත් ජනපදයේ නිව්යෝර්ක් හි මවුන්ට් සීනයි රෝහලේ අඩවි 16 කදී මෙය සිදු වනු ඇති අතර, පළමු වෙබ් අඩවිය වන රෝගීන් ඇතුළත් කර ගැනීම ආරම්භ කර ඇති බව සමාගමේ ප්රකාශකයෙක් පැවසීය.
ඖෂධය මගින් රෝගීන්ගේ උණ සහ අතිරේක ඔක්සිජන් අවශ්යතාවය අඩු කරන්නේද යන්න ඇගයීම මෙහි අරමුණයි. තෙවන අදියර අත්හදා බැලීම මගින් කෙව්සරා මරණ වැළැක්වීම සහ යාන්ත්රික වාතාශ්රය, අතිරේක ඔක්සිජන් හෝ රෝහල්ගත වීමේ අවශ්යතාවය අඩු කරයි. සම-සමාලෝචනය කර නොමැති චීනයේ පුද්ගලයන් 21 දෙනෙකුගේ කුඩා අත්හදා බැලීමක මුල් ප්රතිඵල වලින් පෙනී ගියේ, රොචේ හෝල්ඩින්ග්ස්ගේ ඇක්ටෙම්රා (Roche Holdings’ Actemra) නම් ඖෂධය භාවිතා කරන සමහර රෝගීන්ට ඔවුන්ගෙන් 7% කට උණ අඩු වී ඇති බවත් ප්රතිකාර ආරම්භ කිරීමෙන් දින කිහිපයක් ඇතුළත අතිරේක ඔක්සිජන් අඩු අවශ්යතාවයක් ඇති බවත්ය.
ප්රතිඵල : මාර්තු 30 වන දින සමාගම් පැවසුවේ ඔවුන්ගේ ගෝලීය අත්හදා බැලීම පළමු රෝගියාට ප්රතිකාර කර ඇති බවයි. කෙසේ වෙතත්, අපේ්රල් අග දී, සමාගම් කියා සිටියේ රෝගී රෝගීන්ට ලබා දී ඇති තුන්වන අදියර අත්හදා බැලීම විවේචනාත්මක යැයි අර්ථ දක්වා ඇති රෝගීන්ට පමණක් ඇතුළත් වන බවයි. මෙයට යාන්ත්රික වාතාශ්රය, ඉහළ ප්රවාහ ඔක්සිජන්කරණය හෝ දැඩි සත්කාර ඒකකයක රැකවරණය අවශ්ය වේ. ඖෂධය ගන්නා විට යම් දියුණුවක් පෙන්නුම් කරන බවක් පෙනෙන්නට තිබුණි. අධ්යයනයේ මීලඟ අදියරේදී ඇතුළත් වන්නේ ඖෂධයේ වැඩි මාත්රාවක් (මිලිග්රෑම් 400) සහ ප්ලේසෙබෝ පමණක් වන අතර මැද අදියර අත්හදා බැලීමේදී භාවිතා කරන මිලිග්රෑම් 200 ට අඩු මාත්රාව නොවේ.
රොචේ (Roche)
වර්ගය: ප්රතිකාර (Treatment)
අදියර: 3 වන අදියර සායනික අත්හදා බැලීම
නම: ඇක්ටෙම්රා (Actemra)
පසුබිම: රොචේ හෝල්ඩිංග්ස් ඒජීගේ ඇක්ටෙම්රා රූමැටොයිඩ් ආතරයිටිස් .ෂධයක් ලෙස 2010 දී ප්රථම වරට අනුමත කරන ලදී. දැඩි නියුමෝනියාවෙන් රෝහල් ගත කර ඇති COVID-19 රෝගීන් සඳහා ප්රතිකාරයක් ලෙස ස්විට්සර්ලන්ත ඖෂධ නිෂ්පාදකයා ඇක්ටෙම්රා තක්සේරු කරමින් තුන්වන අදියර සායනික අත්හදා බැලීමක් ආරම්භ කර තිබේ. රොචේ අපේ්රල් මස මුලදී එක්සත් ජනපදයේ සහ ලෝකයේ වෙනත් තැන්වල අඩවි 55 ක රෝගීන් 330 ක් පමණ බඳවා ගැනීමට පටන් ගත්තේය. රෝගීන්ගේ මරණ අනුපාතය සහ යාන්ත්රික වාතාශ්රය හෝ දැඩි සත්කාර ඒකකයේ අනෙකුත් ප්රාථමික හා ද්විතීයික අන්ත ලක්ෂ්ය අතර රැඳී සිටීමට සමාගම සැලසුම් කරයි. අප්රේල් 3 වන දින, බාර්ඩා සමඟ සහයෝගයෙන් කටයුතු කරන පළමු රෝගීන්ට ප්රතිකාර ලබා දුන් බව රොචේ ප්රකාශකයෙක් ඊමේල් මගින් පැවසීය. ගිම්හානයේ මුල් භාගයේ ප්රතිඵල අපේක්ෂා කරන බව සමාගම පවසයි.
එසේම වැඩ වලදී: රොචේ විසින් COVID-19 සඳහා රෝග විනිශ්චය සහ ප්රතිදේහ පරීක්ෂණයක් සකස් කර ඇත. දෙදෙනාම FDA වෙතින් EUA ලබාගෙන ඇත.
වසරින් දින කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: රොචේගේ කොටස් 1.3% කින් පහත වැටී ඇත.
සනෝෆි (Sanofi)
වර්ගය: එන්නත් (Vaccines)
අදියර: පූර්ව විද්යාත්මක
නම: තවම නමක් නැත
පසුබිම: පෙබරවාරි 18 වනදා සිට සනොෆි, බාර්වා සමඟ එක්ව COVID-19 සඳහා දැඩි උග්ර ශ්වසන සින්ඩ්රෝමය (SARS) සඳහා පූර්ව එන්නත් අපේක්ෂකයෙකු පරීක්ෂා කිරීමට කටයුතු කරයි. එහි ප්රකාශකයෙකු පැවසුවේ සනෝෆි විසින් 2021 මාර්තු සිට 2021 අගෝස්තු දක්වා කාලය තුළ පළමු අදියර සායනික අත්හදා බැලීමකට එන්නතක් ලබා දීමට අපේක්ෂා කරන බවයි.
ප්රංශ ඖෂධ නිෂ්පාදකයාට සිය සනෝෆි පාස්චර් ව්යාපාරයේ එන්නත් නිපදවීමේ දීර්ඝ ඉතිහාසයක් ඇති අතර 2017 දී ඩොලර් මිලියන 750 කට ප්රෝටීන් විද්යාව අත්පත් කර ගැනීමෙන් මෙම අපේක්ෂකයා ලබා ගත්තේය. එය මීට පෙර උණ එන්නත් පිළිබඳ සංවිධානය සමඟ කටයුතු කළේය. මෙරිඩන්, සීටී හි විද්යාඥයින් මෙම එන්නත සඳහා වැඩ කරමින් සිටී. සනෝෆි පාස්චර්ගේ ඊවීපී ඩේවිඩ් ලොව් මෙම ව්යාපෘතියට නායකත්වය දෙයි.
වසරින් වසර කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: සනොෆි හි කොටස් 0.7% කින් පහත වැටී ඇත.
ටකෙඩා පාමිටිකල්ස් (Takeda Pharmaceutical)
වර්ගය: ප්රතිදේහ ප්රතිකාර (Antibody treatment)
අදියර: පූර්ව විද්යාත්මක
නම: TAK-888
පසුබිම: ජපාන ඖෂධ නිෂ්පාදක ටකෙඩා ෆාමසියුටිකල් සමාගම මාර්තු 4 වනදා පැවසුවේ ආසාදනය වීමේ වැඩි අවදානමක් ඇති පුද්ගලයින් සඳහා හයිපර්ඉමියුන් ග්ලෝබියුලින් පරීක්ෂා කිරීමට සැලසුම් කර ඇති බවයි. ජෝර්ජියාවේ සිදු කිරීමට නියමිත සිය පර්යේෂණයේ කොටසක් ලෙස ටකෙඩා පැවසුවේ COVID-19 වලින් සුවය ලැබූ අයගෙන් හෝ එන්නතක් ලබා ගත් අයගෙන් ප්ලාස්මා සඳහා ප්රවේශය අවශ්ය බවයි. ටකෙඩා හි එන්නත් ව්යාපාරයේ සභාපති වෛද්ය රජීව් වෙන්කයා සමාගමේ COVID-19 ප්රතිචාර කණ්ඩායමේ සම නායකයා වේ. අප්රේල් මාසයේදී ටකෙඩා සහ සීඑස්එල් බෙහ්රිං කියා සිටියේ COVID19 සඳහා ප්ලාස්මා වලින් ලබාගත් ප්රතිකාරයක් සංවර්ධනය කිරීම සඳහා සන්ධානයක් ඇති කළ බවයි. Biotest AG සහ Octapharma ද මෙම සන්ධානයට එක් වූහ.
වෙනත් වැඩ: ජේ ඇන්ඩ් ජේ මෙන්ම, ටකෙඩා ද සැලසුම් කරන්නේ පර්යේෂණාත්මක හෝ නියාමන අනුමැතිය ඇති වෙනත් ප්රතිකාර ක්රමවලට ප්රතිකාර කිරීමේ හැකියාවක් තිබේද යන්න පරීක්ෂා කිරීමටය.
වසරින් වසර කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: ටකෙඩා හි කොටස් 10.0% කින් පහත වැටී ඇත.
වැක්සාර්ට් (Vaxart)
වර්ගය: එන්නත (Vaccine)
අදියර: පූර්ව විද්යාත්මක
පසුබිම: ජනවාරි 31 වන දින එන්නතක් නිපදවීමේ සැලසුම ප්රකාශයට පත් කළ පළමු සමාගම් වලින් එකක් වන වැක්සාර්ට් ඉන්කෝපරේෂන් මාර්තු මාසයේදී සායනික වේදිකා සමාගම ප්රකාශ කළේ හදිසි ජෛව විසඳුම් එහි එන්නත අපේක්ෂකයා සංවර්ධනය කිරීමට සහ නිෂ්පාදනය කිරීමට සහාය වනු ඇති බවයි. "කාමර උෂ්ණත්වයේ ස්ථායී ටැබ්ලටයක් භාවිතයෙන් එන්නත ලබා දීමෙන් විශාල එන්නත් කිරීමේ ව්යාපාරයක් දියත් කිරීමේදී විශාල වාසි ලබා ගත හැකි යැයි අපි විශ්වාස කරමු” යැයි වක්සාර්ට් ප්රධාන විධායක වවුටර් ලැටෝර් මාර්තු 18 ප්රවෘත්ති නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේය. 2020 දෙවන භාගයේදී එක්සත් ජනපදයේ පළමු අදියර සායනික අත්හදා බැලීමක් ආරම්භ කිරීමට සමාගම සැලසුම් කර ඇති බව සමාගමේ විධායක නිලධාරියෙක් පැවසීය. මාර්තු 31 වන විට, එහි පූර්ව පරීක්ෂාව සඳහා එන්නත් අපේක්ෂකයින් පස් දෙනෙකු සිටී.
වසරින් වසර කොටස් ක්රියාකාරිත්වය: වැක්සාර්ට් හි කොටස් 621.8% කින් ඉහළ ගොස් තිබේ.
වීර් බයොටෙක්නොලොජි (Vir Biotechnology)
වර්ගය: ප්රතිකාර
අදියර: පූර්ව විද්යාත්මක
නම: VIR-2703 (ALN-COV ලෙසද හැඳින්වේ), VIR-7831 සහ VIR-7832
පසුබිම: වීර් ජෛවතාක්ෂණික සමාගමට VIR-7831 සහ VIR-7832 යන පූර්ව ප්රතිකාර අපේක්ෂකයින් දෙදෙනෙකු සිටින අතර, මැයි 4 වනදා කියා සිටියේ ඇල්නිලම් ෆාමසියුටිකල්ස් සමාගම සමඟ හවුල්කාරිත්වයේ කොටසක් ලෙස ප්රතිකාර අපේක්ෂකයෙකු හඳුනාගෙන ඇති බවයි. යෝජිත ආශ්වාස ප්රතිකාර හෝ වැළැක්වීමේ ප්රතිකාර අත්හදා බැලීම්වලට එළඹීමට පෙර 2020 අවසන් වන විට පරීක්ෂණාත්මක නව ඖෂධ අයදුම්පතක් සඳහා ගොනු කිරීමට අපේක්ෂා කරන බව සමාගම් පවසයි. බොහෝ ආකාරවලින්, වසංගතය තුළ වීර් ජෛව තාක්ෂණ ක්ෂේත්රයේ වඩාත්ම සාර්ථක හවුල්කරුවෙකි. පූර්ව විද්යාත්මක සමාගම මෙහෙයවනු ලබන්නේ බයෝජන් ඉන්කෝපරේෂන් හි හිටපු ප්රධාන විධායක නිලධාරී ජෝර්ජ් ස්කැන්ගෝස් විසිනි. එය පවසා ඇත්තේ COVID-19 සඳහා ප්රතිකාරයක් ලෙස මොනොක්ලෝනල් ප්රතිදේහ පරීක්ෂා කිරීම සඳහා ෂැංහයි හි පිහිටි WuXi Biologics සමඟ සහයෝගයෙන් කටයුතු කරන බවයි. ප්රතිකාරය අනුමත වුවහොත්, WuXi එය චීනයේ වාණිජකරණය කරන අතර, Vir ට ලෝකයේ සෙසු රටවල් සඳහා අලෙවිකරණ අයිතිය ඇත. COVID-19 සඳහා විභව ප්රතිකාරයක් ලෙස එහි මොනොක්ලෝනල් ප්රතිදේහ නිපදවීමට සහ නිෂ්පාදනය කිරීමට උදව් කිරීම සඳහා එය පසුව බයෝජන් සමඟ හවුල්කාරිත්වයක් ප්රකාශයට පත් කළේය. වීරන්ගේ ප්රතිදේහ සායනිකව නිෂ්පාදනය කිරීම සඳහා බයෝජන් කටයුතු කරනු ඇති බව සමාගම පවසයි. වීර් පසුව සිය COVID-19 ප්රතිදේහ සංවර්ධන වැඩසටහනේ කොටසක් ලෙස පරම්පරාවේ ජෛව සමඟ පර්යේෂණ ගිවිසුමක් ප්රකාශයට පත් කළේය. ඉතා මෑතකදී එය GSK වෙතින් කොටස් ආයෝජනය නිවේදනය කළේය. COVID-19 ප්රතිදේහ සංවර්ධන වැඩසටහනේ කොටසක් ලෙස පරම්පරාවේ ජෛව සමඟ පර්යේෂණ ගිවිසුමක් ප්රකාශයට පත් කළේය. ඉතා මෑතකදී එය GSK වෙතින් කොටස් ආයෝජනය නිවේදනය කළේය.
![]() |
| Leading companies by number of COVID-19 drugs and vaccines in development as of November 30, 2020 |
![]() |
| Number of coronaviruses (COVID-19) clinical trials for drugs and vaccines worldwide as of November 30, 2020, by type |
COVID-19 හේතුවෙන් ව්යාජ වෛද්ය නිෂ්පාදන ප්රවාහනය වැඩි වී ඇති බව UNODC පර්යේෂණය පවසයි
COVID-19 වසංගතයට පිළියමක් ලෙස වෛද්ය නිෂ්පාදන සඳහා ඇති ඉල්ලුම හදිසියේම ඉහළ යාම ප්රමිතියෙන් තොර සහ ව්යාජ නිෂ්පාදන ජාවාරම පුළුල් කිරීමට හේතු වී ඇති බව එක්සත් ජාතීන්ගේ ඖෂධ හා කාර්යාල පිළිබඳ කාර්යාලය විසින් අද ප්රකාශයට පත් කරන ලදී. එවැනි නිෂ්පාදන නිෂ්පාදනය හා ජාවාරම වැළැක්වීම අරමුණු කරගත් නියාමන හා නෛතික රාමුවල ඇති අඩුපාඩු මෙම වෛරසය විසින් තවදුරටත් අවධාරණය කර ඇති අතර මහජන සෞඛ්යයට තර්ජනයක් ලෙස වෛද්ය නිෂ්පාදන ප්රවාහනය කිරීම සම්බන්ධ COVID-19 පර්යේෂණ කෙටියෙන් පෙන්වා දෙයි.COVID-19 අර්බුදය අපරාධකරුවන් විසින් මහජනතාවගේ පුද්ගලික ආරක්ෂක උපකරණ සහ ඖෂධ සඳහා ඇති ඉල්ලුම වැඩි කිරීම සඳහා සූරාකෑමෙන් සෞඛ්යය හා ජීවිත අවදානමට ලක්ව තිබේ” යැයි UNODC හි විධායක අධ්යක්ෂ ගඩා වාලි පැවසීය.අන්තර්ජාතික සංවිධානාත්මක අපරාධ කණ්ඩායම් ප්රමිතියෙන් තොර සහ ව්යාජ වෛද්ය නිෂ්පාදන ලබා ගැනීම සඳහා ජාතික නියාමනයේ සහ අධීක්ෂණයේ ඇති හිඩැස්වලින් ප්රයෝජන ගනී. හිඩැස් වැසීමට, නීතිය ක්රියාත්මක කිරීමට සහ අපරාධ යුක්තියේ හැකියාව ගොඩනැගීමට සහ ජනතාව ආරක්ෂිතව තබා ගැනීම සඳහා මහජනතාව දැනුවත් කිරීම සඳහා සහයෝගීතාව වැඩි කිරීමට රටවලට උදව් කළ යුතුය.
සංවිධානාත්මක අපරාධ කණ්ඩායම් විසින් ප්රමිතිය සහ ව්යාජ නිෂ්පාදන සමඟ හිඟ වූ වෛද්ය නිෂ්පාදන සඳහා ඇති ඉල්ලුමේ පරතරය පිරවීම මගින් වෛරසය අවට ඇති අවිනිශ්චිතතාවයන් ගසාකනු ලැබේ. නිෂ්පාදන නිසි ලෙස රෝගයට ප්රතිකාර නොකරන අතර ඖෂධ ප්රතිරෝධය වර්ධනය කිරීමට පහසුකම් සපයන බැවින් වෛද්ය නිෂ්පාදන ව්යාජ ලෙස සකස් කිරීම මහජන සෞඛ්යයට සැලකිය යුතු අවදානමක් දරයි. සෞඛ්ය හා අපරාධ යුක්ති විනිශ්චය පද්ධතිවල ඇති අවදානම් සහ හිඩැස් උපයෝගී කර ගැනීම සඳහා අපරාධ කණ්ඩායම් COVID-19 වසංගතයෙන් පැන නගින අවස්ථාවන්ට ඉක්මණින් හැඩගැසී ඇත. ප්රමිතියෙන් තොර සහ ව්යාජ වෛද්ය නිෂ්පාදන නිෂ්පාදනය හා ජාවාරම සම්බන්ධ වංචා, වංචා සහ අත්පත් කර ගැනීම් වැනි නීති විරෝධී සිදුවීම් වෛරසය පැතිරීම අනුගමනය කර ඇති බවට සාක්ෂි පෙන්නුම් කරයි. ස්පාඥයේ පෙනෙන පරිදි නීත්යානුකූල සමාගමක ක්ලෝන කරන ලද වෙබ් අඩවියක් හරහා ඩොලර් මිලියන 15 ක් වටිනා මුහුණු ආවරණ තොගයක් මිලදී ගැනීම සඳහා ජර්මානු සෞඛ්ය බලධාරීන් ස්විට්සර්ලන්තයේ සහ ජර්මනියේ විකුණුම් සමාගම් දෙකක් සමඟ ගිවිසුම්ගත විය. වසංගතයේ මතුවීම, තතුබෑම්, වංචා සහ ව්යාපාරික ඊමේල් සම්මුතියක් හෝ ආයතනික වෙබ් අඩවි හැසිරවීම ඇතුළු දත්ත සම්මුති වංචා ද දැක ඇති අතර, මූලාශ්රය අව්යාජ බව ගැනුම්කරුවන්ට ඒත්තු ගන්වයි. වසංගත කාලය තුළ සංවිධානාත්මක අපරාධ කණ්ඩායම්වල හැසිරීම ක්රමයෙන් වෙනස් වනු ඇති බවට UNODC හි පර්යේෂණ අනාවැකි පළ කරයි, විශේෂයෙන් එන්නතක් නිපදවන විට සහ මෙම කණ්ඩායම් පුද්ගලික ආරක්ෂක උපකරණ ජාවාරමේ සිට එන්නත ප්රවාහනය දක්වා ඔවුන්ගේ අවධානය යොමු කරනු ඇත. වසංගතය ආමන්ත්රණය කිරීමේදී සම්බන්ධ වන යටිතල පහසුකම් පිළිබඳ සයිබර් ප්රහාර ද සෞඛ්ය සම්පාදන බලධාරීන් ඉලක්ක කර ගත් මාර්ගගත වංචාවන්හි දිගටම පවතිනු ඇත. නෛතික රාමු සහ දඩුවම් ශක්තිමත් කිරීම සහ ව්යාජ වෛද්ය නිෂ්පාදන නිෂ්පාදනය කිරීම සහ ජාවාරම අපරාධකරණය කිරීම සඳහා වඩාත් එකඟ වූ ගෝලීය ප්රවේශයක් ඉතා වැදගත් වේ. මන්දයත් පුද්ගලයන්ට සහ මහජන සෞඛ්යයට බලපාන අපරාධවලට ඵලදායී ප්රතිචාර දැක්වීමට හැකි වන්නේ පොදු ප්රවේශයක් පමණි. ඒ සමඟම වෛද්ය නිෂ්පාදන ආශ්රිත අපරාධ වැළැක්වීම, හඳුනා ගැනීම සහ ඒවාට ප්රතිචාර දැක්වීම වෛද්ය නිෂ්පාදන අංශයේ සේවය කරන පුද්ගලයින් නව හෝ අතිරේක කුසලතා ලබා ගැනීම අවශ්ය වේ.
මවිසින් ඉදිරිපත් කර ඇති කොරෝනා වයිරස් ප්රධාන සිදුවීම් රූප සටහනට අනුව විද්යාගාරයක් තුල සකස් කරමින් පරීක්ෂාව සදහා තිබෙන වෛරසයක් පරිසරයට උවමනාවෙන්ම මුදා හැරියාද යන්න කතෘට සැකයට හේතු වෙයි. ඇමරිකාව විසින් චීනයටත්,චීනය විසින් ඇමරිකාවටත් ඇගිලි දිගු කරයි. ගෝලිය ආර්ථික යුද්ධය ගැන සිතන විට රටවල් දෙක කෙරෙහිම අවිශ්වාසය ඇතිවීම වැලක්විය නොහැක. කවුරුන් විසින් සිදුකලත් ඉතිහාසයේ පටන් මිනිසුන් අසනීප කරලීම සදහා නොයෙක් වර්ගයේ වස විස වර්ග පරිසරයට මුදා හැර ලෝක ජනතාව පිඩාවට පත්කල අවස්ථා ඕනෑ තරම් දැකිය හැක. මෙම වයිරසයද ඖෂධ නිපදවන්නන්ගේ හො රටක ආර්ථිකය කඩා දැමීමට හො වෙනයම් අවශ්යතාවයකට සිදුකල කටයුත්තක් නම් ඔවුනට ස්භාව ධර්මය විසින්ම දඩුවම් කරනු ඇත.
ඔබට උණ, කැස්ස හෝ වෙනත් රෝග ලක්ෂණ ඇත්නම්, ඔබට COVID-19 තිබිය හැක. බොහෝ මිනිසුන්ට මෘදු රෝගාබාධ ඇති අතර නිවසේදී සුවය ලබා ගත හැකිය. ඔබ COVID-19 වලට නිරාවරණය වී ඇතැයි ඔබ සිතන්නේ නම්, ඔබේ සෞඛ්ය සේවා සැපයුම්කරු අමතන්න.
ඔබේ රෝග ලක්ෂණ නිරීක්ෂණය කරන්න.
ඔබට හදිසි අනතුරු ඇඟවීමේ ලකුණක් තිබේ නම් (හුස්ම ගැනීමේ අපහසුව ඇතුළුව), වහාම වෛද්ය ප්රතිකාර ලබා ගන්න.




































No comments:
Post a Comment