පූර්ව නිගමන ගැනීම (Preliminary Conclusions)

 

 

යම් කෙනෙකු පූර්ව නිගමන ගැනීම (Preliminary Conclusions) සම්බන්ධයෙන් අධ්‍යයනය කල විට එයට හේතුවිය හැකි පැතිකඩ කිහිපයක් සොයා ගත හැක. කේම්බ්‍රිජ් ඉංග්‍රීසි කෝපස් වෙබ් අඩවියට අනුව පූර්ව නිගමන ගැනීම අර්ථ කතනය සදහා මෙම උදාහරණ තුන ගත හැක.

1. වැඩිදුර විමර්ශන සහ විශාල දත්ත ප්‍රමාණයක් ගොනුකිරීම අවසානයේ මූලික සංඛ්‍යාන දර්ශක කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් මූලික නිගමනයකට එළඹීම.

2. දශක ගන්නක් තුළ සිදු වූ වෙනස්කම් සංසන්දනය කිරීමෙන් වඩාත් සමාන වී ඇති කරුණු වලින් දර්ශක කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් මූලික නිගමනයකට එළඹීම.

3. ශෝකය වක්‍ර මිනුමක් ලෙස සලකන විට, ශෝකයේ ප්‍රබල හැඟීම් මතකය පිරිහීමකට සම්බන්ධ වන නිසා මානසික අවපීඩනය මගින් මූලික නිගමනයකට එළඹීම එනම් එය මගේ මූලික නිගමනයයි සිත පෙළඹවිම.

පළමු උදාහරණ දෙක සම්බන්ධයෙන් පහත ඇති අර්ථ කතනය සලකා බලන්න.

"ඒකාබද්ධ දත්ත කට්ටලවල සවිස්තරාත්මක අර්ථ නිරූපණයන් වැඩිදුර සලකා බැලීමෙන් මෙසේ ඉදිරිපත් කල හැක. මේ අවස්ථාවේ දී නිගමන කිහිපයක් ඉදිරිපත් කළ හැකිය. ප්ලියොසීන් සමයේ ඇන්ටාක්ටික් ක්‍රයෝස්ෆෙරික් පරිණාමය පිළිබඳ සමස්ත විවාදයේදී,සියළුම කතුවරුන් වර්ග දෙකෙන් එකකට අයත් යැයි වර්ගීකරණය කර ඇත.එනම් ගතිකවාදීන් සහ ස්ථායිවාදීන් ලෙසය. එම ලේබල් අතරින් අතහැර දැමිය යුත්තේ කවුද හරියන්න විමසීමෙන් නොවේ. ස්ථායීවාදීන් හෝ ගතිකවාදීන් පිළිතුර දෙකම විය යුතුය (ක්විල්ටි, 1996 ද බලන්න) වියළි නිම්න අසල කඳුකරයේ භූ දර්ශන ලක්ෂණ සහ ග්ලැසියර අයිස්වල යෝජිත පරිදි (මාර්චන්ට් සහ ලුවිස්, 2002)මත පදනම්ව ලේසර්-විලයන අළු වැටීම් තැන්පතු වල වයස් දිනයන් සහ ගල්වල කොස්මොජනික්-නියුක්ලයිඩ් විශ්ලේෂණයන් සලකා බලන්න. එමෙන්ම භූ කම්පන රේඛා සහ ස්ථායී සමස්ථානික වාර්තා වල අර්ථ නිරූපණය (හාර්ට්, 2001) ප්ලෙයොසීන් සමයේදී අයිස් තට්ටුවේ ආන්තිකය සහ මහාද්වීපික ආන්තිකය හරහා කිහිප වතාවක් ඉදිරියට ගොස් පසුබැස ඇති බව ගතික හැසිරීමක් යෝජනා කරයි. අවම වශයෙන් අයිස් පත්‍ර ආන්තිකය. මීට අමතරව වෙස්ට්ෆෝල්ඩ් හිල්ස් (සෝර්ස්ඩල් ෆෝමේෂන්) හි ක්ෂේත්‍ර වැඩවලින් පෙනී යන්නේ මුල් ප්ලියොසීන් හි සමහර කොටස් වලදී අයිස් තට්ටු බිම් රේඛාව එහි වර්තමාන ස්ථානයට වඩා ගොඩබිමට වන්නට ඇති බවයි (වයිට්හෙඩ් සහ වෙනත් ලිපි 2001). කෙසේ වෙතත්, නිරපේක්ෂ භූගත රේඛා චලනයන් තක්සේරු කිරීම සඳහා වෙරළබඩ ප්‍රදේශයේ සිරස් චලනයන් වඩා හොඳින් සීමා කළ යුතුය. අපගේ විශ්ලේෂණයන් ද අයිස් තට්ටු ආන්තිකයේ ගතික හැසිරීමක් යෝජනා කරයි. සියලු මනින ලද පරාමිතීන්හි, විශේෂයෙන් චුම්බක පරාමිතීන්, දීප්තිය සහ වර්ණය, ස්ථාවර සමස්ථානික සහ මැටි හා මැටි ඛනිජ සංයුතියේ තරමක් පුදුම සහගත උච්චාවචනයන් මගින් පිළිබිඹු වේ."

මෙම පරිච්චෙදයට අනුව ඔබට ඇවැසි පරිදි තව තවත් අධ්‍යනයෙන් පූර්ව නිගමන ගැනීම සදහා ඔබව පොළඹවයි.පළමු උදාහරණ දෙකම විද්‍යාත්මකව සිතන්නන්ට ඉතා පහසුවෙන් වටහාගත හැකි නමුත් තෙවැන්න බොහෝ විට අපට පැහැදිලි කරගැනීම අපහසුය. එයට ප්‍රධානම හේතුව වන්නේ මුල් උදාහරන මෙන්ම තෙවැන්නද අප විද්‍යාත්මක අර්ථය යැයි සිතමින් ගන්නා තීරනයක් නිසාය. මෙම ලිපියේ අරමුන වන්නේ එය එසේ යැයි සිත පෙළබවීමට හේතුව සොයා ගැනීම සම්බන්ධයෙනි. ඒනම් ශෝකයේ ප්‍රබල හැඟීම් මතකය පිරිහීමකට සම්බන්ධ වන නිසා එනයින් ඇතිවන මානසික අවපීඩනය මගින් මූලික නිගමනයකට එළඹීම හෙවත් එය මගේ මූලික නිගමනයයි සිත පෙළඹවිමයි.

සිත එසේ පෙළඹවීමට හේතුවන කරුණු මොනවාද?

වියෝව සහ ශෝකය

මරණය ජීවිතයේ කොටසක් බව අපගේ හදවත් තුළ අපි කවුරුත් දනිමු. ඇත්ත වශයෙන්ම, මරණය අපගේ පැවැත්මට අර්ථයක් ලබා දෙන්නේ එය ජීවිතය කෙතරම් අනර්ඝද යන්න මතක් කර දෙන බැවිනි.

පාඩුව සමඟ කටයුතු කිරීම.

ආදරණීයයෙකු අහිමි වීම ජීවිතයේ වඩාත්ම ආතති සහගත සිදුවීම වන අතර එය විශාල මානසික අර්බුදයකට හේතු විය හැකිය. ඔබ ආදරය කරන කෙනෙකුගේ මරණයෙන් පසු හෝ වියෝවෙන් පසු ඔබට සිදුවිය හැකි පාඩුව පිළිබද ඔබ තැවීමකට ලක් කරවයි.

අපේක්ෂා කළ යුතු දේ දැන ගැනීම

මරණයක් හෝ වියෝවක් සිදු වූ විට, මරණය අපේක්ෂා කළ විට පවා ඔබට පුළුල් පරාසයක හැඟීම් අත්විඳිය හැකිය. බොහෝ අය මරණය ගැන මුලින් දැනගත් පසු හිරිවැටීමේ ආරම්භක අවධියක් දැනෙන නමුත් ශෝකජනක ක්‍රියාවලියට සැබෑ පිළිවෙලක් නොමැති බවට සැකයක් ඇතිවිය හැක. ඔබට අත්විඳිය හැකි සමහර හැඟීම් වලට හේතුන් පහත පරිදි වෙයි.

ආදරණීයයා ඔබව ප්රතික්ෂේප කිරීම, ඔබ ආදරණීයයා අවිශ්වාස කිරීම , ආදරණීයයාගේ වියෝව නිසා ඇතිවන ව්යාකූලත්වය, ආදරණීයයාගේ වියෝව නිසා ඇතිවන කම්පනය, ආදරණීයයාගේ වියෝව නිසා ඇතිවන දුක, ආදරණීයයාගේ වියෝව නිසා ඇතිවන ආශාව නැතිව යාම  , ආදරණීයයාගේ වියෝව නිසා ඇතිවන කෝපය, ආදරණීයයාගේ වියෝව නිසා ඇතිවන නින්දාව, ආදරණීයයාගේ වියෝව නිසා ඇතිවන බලාපොරොත්තු සුන්වීම, ආදරණීයයාගේ වියෝව සිදුවීමට හේතුවූ වරද කාගේද යන්න වටහා නොගැනීම ප්‍රධාන වෙයි.මෙම හැඟීම් සාමාන්‍ය හා අලාභයට පොදු ප්‍රතික්‍රියා වේ. ඔබේ හැඟීම්වල තීව්‍රතාවය සහ කාලසීමාව හෝ ඔබේ මනෝභාවයන් කෙතරම් වේගයෙන් වෙනස් විය හැකිද යන්න පිළිබඳව ඔබ සූදානම් නොවිය හැකිය. ඔබේ මානසික සෞඛ්‍යයේ ස්ථායිතාව ගැන ඔබ සැක කිරීමට පවා පටන් ගනී. නමුත් මෙම හැඟීම් සෞඛ්‍ය සම්පන්න සහ උචිත බවත්, ඔබේ පාඩුව පියවා ගැනීමට ඔබට උපකාරී වනු ඇති බවත් සහතික වන්න.

ආදරණීය කෙනෙකුගේ වැලපීම

ආදරණීය කෙනෙක් මිය ගිය පසු එයට මුහුණ දීම පහසු නැත. ඔබ වැලපෙනු ඇත. වැලපීම යනු විශාල පාඩුවක් පිළිගැනීමට ඔබ යන ස්වාභාවික ක්‍රියාවලියයි. වැලපීම තුළ මියගිය අයට ගෞරව කිරීම හෝ ඔබේ පාඩුව බෙදා ගැනීම සඳහා මිතුරන් හා පවුලේ අය සමඟ එක්වීම ආගමික සම්ප්‍රදායන් ඇතුළත් විය හැකිය. වැලපීම පෞද්ගලික වන අතර එය මාස හෝ අවුරුදු ගණනක් පැවතිය හැකිය.

ශෝකය යනු ඔබට සිදුවූ අලාභයේ බාහිර ප්‍රකාශනයයි. ඔබේ ශෝකය ශාරීරිකව චිත්තවේගීයව හා මානසිකව ප්‍රකාශ වීමට ඉඩ ඇත. නිදසුනක් වශයෙන්, සෝසුසුම් හෙළීම ශාරීරික ප්‍රකාශනයක් වන අතර එනයින් ඇතිවන මානසික අවපීඩනය මානසික ප්‍රකාශනයකි. මෙම හැඟීම් ප්‍රකාශ කිරීමට ඉඩ දීම ඉතා වැදගත් වේ. බොහෝ විට මරණය යනු වැළැක්විය හැකි, නොසලකා හරින ලද හෝ ප්‍රතික්ෂේප කරන විෂයයකි. මුලදී වේදනාවෙන් වෙන්වීමට ඔබට උපකාරී වන බවක් පෙනෙන්නට තිබුණත්, ඔබට සදහටම ශෝකයෙන් වැළකී සිටිය නොහැක. කවදා හෝ දවසක එම හැඟීම් විසඳීමට අවශ්‍ය වනු ඇත, නැතහොත් ඒවා ශාරීරික හෝ මානසික රෝග ඇති කළ හැකිය. බොහෝ අය ශෝකයට පත්වන විට ශාරීරික රෝග ලක්ෂණ වාර්තා කරති. බඩේ වේදනාව, ආහාර රුචිය නැතිවීම, බඩවැල් කැක්කුම, නින්දට බාධා සහ ශක්තිය නැතිවීම යන සියල්ල උග්‍ර ශෝකයේ පොදු ලක්ෂණ වේ.

 ජීවිතයේ සියලු ආතතීන් අතරින්, වැලපීම ඔබේ ස්වාභාවික ආරක්ෂක පද්ධතිය බරපතල ලෙස පරීක්ෂා කළ හැකිය. පවතින රෝගාබාධ වඩාත් නරක අතට හැරිය හැකිය හෝ නව තත්වයන් වර්ධනය විය හැකිය. ගැඹුරු චිත්තවේගීය ප්රතික්රියා සිදුවිය හැකිය. මෙම ප්‍රතික්‍රියා වලට කාංසාව, නිදන්ගත තෙහෙට්ටුව, මානසික අවපීඩනය සහ සියදිවි නසාගැනීම් පිළිබඳ සිතුවිලි ඇතුළත් වේ. මියගිය තැනැත්තා සමඟ ඇබ්බැහි වීම සියදිවි නසාගැනීමට පොදු ප්‍රතික්‍රියාවකි.

විශාල පාඩුවක් සමඟ කටයුතු කිරීම

ආදරය කරන කෙනෙකුගේ වියෝව සැමවිටම දුෂ්කර ය. ඔබේ ප්‍රතික්‍රියා මරණයක තත්වයන් කෙරෙහි බලපායි, විශේෂයෙන් එය හදිසි හෝ අහම්බෙන් සිදු වූ විට. ඔබේ ප්‍රතික්‍රියා ද වියෝවු පුද්ගලයා සමඟ ඇති ඔබේ සම්බන්ධතාවයට බලපායි.

දරුවෙකුගේ මරණය අසාධාරණය පිළිබඳ අධික හැඟීමක් ඇති කරයි - නැතිවූ විභවයන්, ඔබගේ ඉටු නොවූ සිහින සහ සිදුවූ පාඩුව දුක් වේදනා සඳහා. එය කොතරම් අතාර්කික යැයි පෙනුනත්, දරුවාගේ මරණයට දෙමාපියන් වගකිව යුතුය. තම අනන්‍යතාවයේ වැදගත් කොටසක් අහිමි වී ඇති බව දෙමව්පියන්ට ද හැඟෙන්නට පුළුවන.

කලත්‍රයාගේ මරණය ඉතා කම්පන සහගත ය. දැඩි මානසික කම්පනයට අමතරව, කලත්‍රයා පවුලේ ප්‍රධාන ආදායම් මාර්ගය වූයේ නම් මරණය මූල්‍ය අර්බුදයකට හේතු විය හැකිය. මරණයට ප්‍රධාන සමාජ ගැලපීම් අවශ්‍ය විය හැක්කේ දිවි ගලවා ගත් කලත්‍රයාට දෙමව්පියන්ට පමණක්, තනිකඩ ජීවිතයට හැඩගැසීමට හා නැවත රැකියාවට යාමටය.

වැඩිහිටියන්ට සහකරු හෝ සහකාරිය අහිමි වූ විට විශේෂයෙන් අවදානමට ලක්විය හැකි අතර එයින් අදහස් කරන්නේ ජීවිත කාලය පුරාම හවුල් අත්දැකීම් අහිමි වීමයි. මෙම අවස්ථාවේදී, කිට්ටු මිතුරන්ගේ මරණයෙන් තනිකමේ හැඟීම් තවත් උග්‍ර විය හැකිය.

සියදිවි නසාගැනීම් නිසා සිදුවන අලාභයක් දරා ගැනීමට අපහසුම පාඩු විය හැකිය. දිවි ගලවා ගත් අය වරදකාරිත්වය, කෝපය හා ලැජ්ජාව වැනි විශාල බරක් ඔවුන් අතහැර යා හැකිය. දිවි ගලවා ගත් අයට මරණයට වගකිව යුතු යැයි හැඟෙන්නට පුළුවන. සියදිවි නසාගැනීමෙන් පසු පළමු සති කිහිපය තුළ උපදේශනය ලබා ගැනීම විශේෂයෙන් වාසිදායක සහ උපදේශාත්මක ය.

ශෝකය සමඟ ජීවත් වීම

වියෝවට මුහුණ දීම ඔබේ මානසික සෞඛ්‍යයට අත්‍යවශ්‍ය වේ. ආදරණීය කෙනෙකු මිය ගිය විට ශෝකය අත්විඳීම ස්වාභාවිකය. ඔබට කළ හැකි හොඳම දේ නම් ඔබටම ශෝක වීමට ඉඩ දීමයි. ඔබේ වේදනාව සමඟ සාර්ථකව කටයුතු කිරීමට බොහෝ ක්‍රම තිබේ.

සැලකිලිමත් මිනිසුන් සොයා යන්න. ඔබේ අහිමි වීමේ හැඟීම් තේරුම් ගත හැකි ඥාතින් සහ මිතුරන් සොයා ගන්න. සමාන පාඩු අත්විඳින වෙනත් අය සමඟ ආධාරක කණ්ඩායම් හා සම්බන්ධ වන්න.

ඔබේ හැඟීම් ප්‍රකාශ කරන්න. ඔබට හැඟෙන ආකාරය අන් අයට කියන්න; ශෝකජනක ක්‍රියාවලිය හරහා කටයුතු කිරීමට එය ඔබට උපකාරී වනු ඇත.

ඔබේ සෞඛ්‍යය ගැන සැලකිලිමත් වන්න. ඔබේ පවුලේ වෛද්‍යවරයා සමඟ නිරන්තර සම්බන්ධතා පවත්වා ගෙන හොඳින් ආහාර ගැනීමට සහ විවේකයක් ලබා ගැනීමට වග බලා ගන්න. ඔබේ ශෝකය සමඟ කටයුතු කිරීම සඳහා ඖෂධ හෝ මත්පැන් මත යැපීම වර්ධනය වීමේ අන්තරාය ගැන සැලකිලිමත් වන්න.

ජීවිතය ජීවත්ව සිටින අයට බව පිළිගන්න. අතීතයේ වාසය නොකොට වර්තමානයේ නැවත ජීවත් වීමට උත්සාහ කිරීම අවශ්‍ය වේ.

ප්‍රධාන ජීවිත වෙනස්කම් කල් දමන්න. පදිංචිය වෙනස් කිරීම, නැවත විවාහ වීම, රැකියා වෙනස් කිරීම හෝ වෙනත් දරුවෙකු ලැබීම වැනි විශාල වෙනස්කම් කිරීම වළක්වා ගැනීමට උත්සාහ කරන්න. ඔබේ අලාභයට හැඩගැසීමට ඔබ කාලය ලබා දිය යුතුය.

ඉවසිලිවන්ත වන්න .  විශාල අලාභයක් අවශෝෂණය කර ඔබගේ වෙනස් කළ ජීවිතය පිළිගැනීමට මාස හෝ අවුරුදු ගනනක් ගත විය හැකිය.

අවශ්‍ය විට බාහිර උපකාර ලබාගන්න. ඔබේ ශෝකය දරාගත නොහැකි තරම් යැයි පෙනේ නම්, ඔබේ ශෝකය සමනය කර ගැනීම සඳහා වෘත්තීය සහාය ලබා ගන්න. උපකාරය පැතීම දුර්වලකමේ නොව ශක්තියේ ලකුණකි.

අන් අයට ශෝක නැති කර ගැනීමට උපකාර කිරීම

ඔබ සැලකිලිමත් වන කෙනෙකුට ආදරය කළ කෙනෙකු අහිමි වී ඇත්නම්, ශෝකජනක ක්‍රියාවලිය තුළින් ඔබට ඔවුන්ට උදව් කළ හැකිය.

ශෝකය බෙදා ගන්න. ඔවුන්ගේ අහිමි වීමේ හැඟීම් ගැන කතා කිරීමට සහ මියගිය අයගේ මතකයන් බෙදා ගැනීමට ඔවුන්ට ඉඩ දෙන්න - ඔවුන්ව දිරිමත් කරන්න.

බොරු සැනසීමක් ලබා නොදෙන්න. "එය හොඳම දේ සඳහා" හෝ "ඔබ නියමිත වේලාවට එය ජය ගනීවි" යැයි පැවසූ විට එය ශෝකයට පත් පුද්ගලයාට උදව් නොකරයි. ඒ වෙනුවට, ශෝකයේ සරල ප්‍රකාශයක් ඉදිරිපත් කර සවන් දීමට කාලය ගන්න.

ප්‍රායෝගික උපකාර ලබා දෙන්න. ළදරුවන් සමග වාඩි වී සිටීම, ඉවුම් පිහුම් කිරීම ශෝකයෙන් සිටින කෙනෙකුට උපකාර කළ හැකි ක්‍රම වේ.

ඉවසිලිවන්ත වන්න.  විශාල අලාභයකින් සුවය ලැබීමට බොහෝ කාලයක් ගත වන බව මතක තබා ගන්න. ඔබට කතා කිරීමට අවස්ථාව ලබා ගන්න.

අවශ්‍ය විට වෘත්තීය උපකාර දිරිමත් කරන්න. යමෙකු තනිවම මුහුණ දීමට තරම් වේදනාවක් අත්විඳින බව ඔබට හැඟෙන විට වෘත්තීය උපකාර නිර්දේශ කිරීමට පසුබට නොවන්න. 

දරුවන්ට ශෝක නැති කර ගැනීමට උපකාර කිරීම 

විශාල අලාභයක් අත්විඳින දරුවන් වැඩිහිටියන්ට වඩා වෙනස් ලෙස ශෝක විය හැකිය. දෙමව්පියන්ගේ මරණය කුඩා දරුවන්ට විශේෂයෙන් දුෂ්කර විය හැකි අතර එය ඔවුන්ගේ ආරක්ෂාව පිළිබඳ හැඟීම හෝ පැවැත්ම කෙරෙහි බලපායි. බොහෝ විට, ඔවුන් අවට සිදුවන වෙනස්කම් පිළිබඳව ඔවුන් ව්‍යාකූල වී ඇත, විශේෂයෙන් ම හොඳ දැනුමක් ඇති වැඩිහිටියන් සත්‍යයෙන් හෝ ඔවුන්ගේ දිවි ගලවා ගත් දෙමව්පියන්ගේ ශෝකය විදහා දැක්වීමෙන් ඔවුන්ව ආරක්ෂා කිරීමට උත්සාහ කරන්නේ නම්. සීමිත අවබෝධයක් සහ හැඟීම් ප්‍රකාශ කිරීමට ඇති නොහැකියාව ඉතා කුඩා දරුවන්ට විශේෂ අවාසියකට ලක් කරයි. කුඩා දරුවන්ට පෙර හැසිරීම් වලට (ඇඳ තෙත් කිරීම වැනි) ආපසු යා හැකිය, මියගිය තැනැත්තා ගැන සංවේදී නොවන බවක් ඇසීමට, මියයෑම පිළිබඳ ක්‍රීඩා නිර්මාණය කිරීමට හෝ මරණය කිසි විටෙකත් සිදු නොවූ බව මවා පෑමට හැකිය.

දරුවෙකුගේ ශෝකයට මුහුණ දීම නිසා වියෝ දුකින් පෙළෙන දෙමව්පියන්ට අමතර පීඩනයක් ඇති කරයි. කෙසේ වෙතත්, කෝපාවිෂ්ට කිරීම් හෝ විවේචන දරුවෙකුගේ කාංසාව ගැඹුරු කරන අතර සුවය ලැබීම ප්‍රමාද කරයි. ඒ වෙනුවට, දරුවන්ට තේරුම් ගත හැකි පරිදි අවංකව කතා කරන්න. මරණය සහ මියගිය පුද්ගලයා ගැන ඔවුන් සමඟ කතා කිරීමට අමතර කාලයක් ගන්න. ඔවුන්ගේ හැඟීම් පාලනය කිරීමට ඔවුන්ට උදව් කරන්න සහ සුදුසු හැසිරීම් සඳහා ඔවුන් වැඩිහිටියන් දෙස බලන බව මතක තබා ගන්න.

වියෝව හා සම්බන්ධ අවපාතය

ආදරණීයයෙකු අහිමි වීම පුද්ගලයෙකුගේ ජීවිතයේ වඩාත්ම කම්පන සහගත සිදුවීමකි. එසේ තිබියදීත්, බොහෝ අය අවම රෝගාබාධ සමඟ පාඩුව සමඟ කටයුතු කරති. එක්සත් ජනපදයේ සෑම වසරකම මිලියන 2.5 ක පමණ ජනතාවක් මිය යන අතර, එක් එක් වියෝ දුකින් පෙළෙන පුද්ගලයින් 5 ක් පමණ ඉතිරි වේ. 1,2 වයස අවුරුදු 65 වන විට, වැඩි ඇමරිකානු කාන්තා ජනගහනයෙන් අඩකට වඩා හා ඇමරිකානු මිනිසුන් 10% ක් වරක් අවම වශයෙන් වැන්දඹු වී ඇත. 3 වඩා හොඳ එවැනි අලාභ සමඟ සාර්ථකව කටයුතු සුපුරුදු පාඨමාලාව තේරුම් ගැනීමට නම්, එය සමහර මූලික කොන්දේසි අර්ථ හා පුද්ගලයින් පාඩුවක් පහත හරහා ගමන් කරන බව අත්දැකීම් හුරු කිරීමට උපකාරී වේ.ඥතියකු මිය යාම මරණය විසින් අලාභය ඇති ප්රතිචාරයයි. ශෝකය යනු මරණයට පමණක් සීමා නොවී සැලකිය යුතු අලාභයක් සඳහා වන මානසික හා චිත්තවේගීය ප්‍රතික්‍රියාවයි. 

වැලපීම යනු වියෝව හෝ ශෝකය යන සමාජ ප්‍රකාශනයයි. කලින් කම්පන සහගත ශෝකය ලෙස හැඳින්වූ සංකීර්ණ ශෝකය, අලාභයෙන් පසු අවම වශයෙන් මාස 6 ක් ගතවන තුරු රෝග විනිශ්චය නොකෙරේ. මරණය, කෝපය සහ තිත්තකම පිළිබඳ අවිශ්වාසය, මියගිය තැනැත්තා කෙරෙහි දැඩි ආශාවක් ඇති වේදනාකාරී චිත්තවේගයන්, මියගිය අයගේ සිතුවිලි කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම සහ අලාභය පිළිබඳ මතක් කිරීම් වළක්වා ගැනීම වැනි පොදු රෝග ලක්ෂණ ඇතුළත් වේ.

ශෝකයේ සාමාන්‍ය අවධීන් පිළිබඳ සාහිත්‍යයක් තිබේ.

පළමු, හිරිවැටීම සාමාන්‍යයෙන් පැය කිහිපයක් සිට දින කිහිපයක් දක්වා පවතී. අත්‍යවශ්‍ය දේවල් සිදු වේ, නමුත් බොහෝ ඒවා මතක තබා නොගනී. කාංසාව සහ මානසික අවපීඩන රෝග ලක්ෂණ ආරම්භ විය හැකිය.

දෙවැන්න මානසික අවපීඩනය සති කිහිපයක් සිට අවුරුද්දක් දක්වා, නුරුස්නා බව සහ නොසන්සුන්කම කැපී පෙනේ, නමුත් සියලු අවපාත රෝග ලක්ෂණ බහුලව දක්නට ලැබේ.

තෙවනුව, ප්‍රකෘතිමත් වීම බොහෝ විට ආරම්භ වන්නේ ආදරය කළ කෙනෙකු අහිමි වීමෙන් මාස 4 ක් ඇතුලත ය, වියෝ දුකින් පෙළෙන තැනැත්තා මරණය පිළිගෙන නැවත යම් මට්ටමක ක්‍රියාකාරීත්වයට පැමිණේ.

යථාර්ථය නම්, ශෝකය පිළිබඳ පියවරයන් සිද්ධාන්තයට අනුබල දීමට පුද්ගලයින් එවැනි අවධීන් හරහා පිළිවෙලට ගමන් කරයි යැයි සිතීම වැරදිය.

ශෝකවීම පිළිබද  සමාලෝචනයක දී සොයා ගත් පරිදි, වියෝවෙන් පසු පළමු වසර තුළ, බොහෝ අය කඩාකප්පල්කාරී ක්‍රියාකාරිත්වයන් පෙන්නුම් කරයි. සංජානන අසංවිධානාත්මක බව, ඩිස්ෆෝරියා (Dysphoria) සෞඛ්‍ය ඌනතා සහ සමාජ හා වෘත්තීය ක්‍රියාකාරිත්වයේ බාධා. සංජානන වෙනස්කම් සමූහය තුළ, අලාභය පිළිගැනීමේ දුෂ්කරතාව, තමාගෙන් කොටසක් අහිමි වීමේ හැඟීමක්, අනාගතය පිළිබඳ අවිනිශ්චිතතාව සහ අර්ථය සෙවීම ඇතුළත් වේ. වියෝ දුකින් පෙළෙන බොහෝ පුද්ගලයින් තුළ, මෙම කඩාකප්පල්කාරී ක්‍රියාකාරිත්වයේ පළමු මාස ​​කිහිපය තුළ සුලභ වන අතර සාමාන්‍යයෙන් පළමු වසර තුළ පහත වැටේ.මෑතකදී වියෝ දුකින් පෙළෙන අයගේ දීර්ඝ කාලීන පසු විපරම් අධ්‍යයනයන් වැන්දඹුවන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කර ඇත. කරන ලද අධ්‍යයනයකදී බොහෝ පුද්ගලයින් ශොකාකූල බව, අඩු මනෝභාවය, නින්දේ ගැටලු, ආහාර රුචිය නැතිවීම, නොසන්සුන්කම, තෙහෙට්ටුව, දුර්වල මතකය සහ උනන්දුව අඩු වීම වාර්තා විය. වියෝ දුකින් පෙළෙන පුද්ගලයින් තුළ මනෝචිකිත්සක පසුබෑම දුර්ලභ වන නමුත් නොසන්සුන්කම සහ කාංසාව බහුලව දක්නට ලැබේ. වසර අවසන් වන විට, බොහෝ රෝග ලක්ෂණ වැඩි දියුණු කර තිබිණි, නමුත් නින්ද නොයාම, සිරුර කෙට්ටු වීම, සහ කාලාන්තර අඩු මනෝභාවය දිගටම නැඹුරු වූහ. සමස්තයක් වශයෙන්, බර අඩු කර ගැනීම සහ තෙහෙට්ටුව වැනි සොමාටික් (Somatic) රෝග ලක්ෂණ ක්‍රමයෙන් දියුණු වන අතර මානසික රෝග ලක්ෂණ (බලාපොරොත්තු රහිතබව සහ වැදගැම්මකට නැති හැඟීම් වැනි) දිගටම පැවතුනි. මාස 2 දී, වියෝ දුකින් 24% ක් පමණ ප්‍රධාන මානසික අවපීඩනය සඳහා වන නිර්ණායක සපුරාලන අතර, වියෝදුකින් වසරකට පසු, වියෝදුකින් පෙළෙන අයගෙන් 15% ක් පමණ මානසික අවපීඩනයෙන් (Depression) පෙළෙන අතර, අවුරුදු 2 දී මානසික අවපීඩනයේ වේගය 7% ක් පමණ වේ. නිදන්ගත අවපීඩන සින්ඩ්‍රෝමය (Chronic depressive syndrome) වර්ධනය වීමේ හොඳම පුරෝකථනය වන්නේ වියෝවට පෙර දුර්වල ශාරීරික හෝ මානසික සෞඛ්‍යයයි. වියෝවූ තැනැත්තා සමඟ ඇති සම්බන්ධතාවය, එම සම්බන්ධතාවයේ සමීපභාවය, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය, වයස, ජාතිය, සමාජ සහයෝගය, මනෝ ව්‍යාධියක පවුල් ඉතිහාසය, මූල්‍ය තත්ත්වය සහ ආගමික මැදිහත්වීම වැනි සාධක දිගු කාලීන ප්‍රතිඵල පුරෝකථනය නොකරන බවයි. කෙසේ වෙතත්, දුර්වල ක්ෂණික ප්‍රතිචාරය තරුණ වයස, සමාජ සහයෝගය නොමැතිකම සහ අඩු ආදායම සමඟ සම්බන්ධ වේ. ප්‍රධාන අවපීඩනය මෙන් නොව, වියෝ දුකින් පෙළෙන මානසික අවපීඩනයේ අනුපාතය කාන්තාවන් හා දෙගුණයකින් වැඩි වේ. මානසික අවපීඩනයේ පෞද්ගලික ඉතිහාසයක්, ප්‍රධාන මානසික අවපීඩනයේ පවුල් ඉතිහාසයක් සහ පාඩු ලැබීමෙන් පසු පළමු මාස ​​2 තුළ මත්පැන් පානය කිරීම ද්විතියික මානසික අවපීඩනය සමඟ සම්බන්ධ වී ඇති බව වාර්තා වේ. 

මානසික අවපීඩනය හැරුණු විට, වියෝවීම හා සම්බන්ධ උමතු රෝග ලක්ෂණ පිළිබඳව වරින් වර වාර්තා වී ඇත. විනෝද වැන්දඹුව (Merry Widow) යන යෙදුම අර්ථ කථනය කිරීමට උත්සහ කිරීම. (Frequently humorous. A gay, amorous or scheming widow) උමතුව(Manic syndrome / Mania) හෝ හයිපොමේනියාව (Hypomania) වෙත එවැනි මාරුවක් බයිපෝල-වර්ණාවලී (Bipolar disorder / Manic depression) රෝගයෙන් පෙළෙන පුද්ගලයෙකුට සිදුවිය හැකිය. නින්ද නොලැබීම පිළිබඳ වැඩ කටයුතු නැවත නැවතත් උමතුවට (Manic syndrome / Mania) මාරුවීමේ අවදානම පෙන්නුම් කරයි. නිදි පෙති සඳහා මාරුවීමේ වේගය බයිපෝල අවපාතයේ නින්ද නොලැබීම හා සැසඳිය හැකි බවයි. උමතුවට මාරුවීමේ වේගය 4.85% ක් වූ අතර හයිපොමේනියාවට මාරුවීමේ වේගය 5.83% කි.

අනාගතය දෙස බැලීම

මතක තබා ගන්න, සහයෝගය, ඉවසීම සහ උත්සාහය සමඟ ඔබ ශෝකයෙන් බේරෙනු ඇත. යම් දවසක වේදනාව අඩු වන අතර, ඔබේ ආදරණීයයාගේ ආදරණීය මතකයන් පමණක් ඔබට ඉතිරි වේ. විශාල අලාභයක බලපෑම සම්පූර්ණයෙන්ම අවශෝෂණය කර ගැනීමට කාලය ගතවේ. ඔබේ ආදරණීයයා අතුරුදහන් වීම ඔබ කිසි විටෙකත් නතර නොකරයි, නමුත් වේදනාව කාලයාගේ ඇවෑමෙන් ලිහිල් වන අතර ඔබේ ජීවිතය සමඟ ඉදිරියට යාමට ඔබට ඉඩ සලසයි. මෙම තත්වයන්ගෙන් ඔබ සම්පූර්ණයෙන් මිදෙන තුරු පූර්ව නිගමන වලට එළඹීමෙන් වැලකි සිටීම ඔබට පමණක් නොව ඔබට ආදරය කරන්නගේද සෞඛ්‍යට හිතකර වෙයි. ඔබට මෙම ලිපියේ සදහන් වන යම්කිසි අපහසුතාවයක් ඇත්නම් ඔබ පූර්ව නිගමන නොගෙන ඔබගේ පෞද්ගලික වෛද්‍යවරයා සමග කතා කරන්න.

ප.ලී.:

පසුගිය දිනක මගේ මිතුරෙකු මා ලියන බ්ලොග් එක ගැන කතා කලා. මා විවිධ මාතෘකා යටතේ බ්ලොග් ලිවීම ඔහුට ගැටලුවක් වී තිබුනා. එදින පටන් මා බොහොවිට මාගේ ලිපිවලට හේතුවූ කරුණු කියවන්නාට පහසුවීම සදහා ඉදිරිපත් කරන්නට තිරනය කලා. අද ලියන ලිපියට හේතුවු කරුන වුයේ පහත ඇති ලිපියයි.

Hello... 

පලවෙනි දවසෙ වගෙ අන්තිම දවසේත් Hello... කියනවා. ඔයා ඔය ගමන යන්න. ඔයා  ඔය lady ට කැමති උන දවසෙ මට කිව්වා "තමුන්ට මාව ආශ්‍රය කරන්න ඕනේ නම් මගෙ පෞද්ගලික ජීවිතයට ඇගිලි ගහන්න එපා" කියලා. මම  හිතනවා  ඔයාට  හැමදාම වගෙ මමත් එක ගැහැනියක් විතරයි. ඔයාට  සුදුසු ගැහැනියක්  ඔයා මම දන්න කාලෙ ඉදන් හෙව්වා. අපි දෙන්නා කවදාවත්  විවාහය ගැන කතා  කරලා නැ. එත් ඔය lady  එක්ක ඔයා  ඒ දෙවල් plane කරා. මම පිස්සෙක් වගෙ දගලනකොට ඔයා මට ඔයාගෙ  future  plans කිව්වා. ඔයාට  ගොඩක්  පින් මාත් එක්ක දවසක් හරි honest  උනාට. ඔයා ගැහැනු ගැන දන්නව ගොඩක්. සතුටින් ඉන්න ගොඩක් දුර යන්න හිතන් හිටපු ගමනක්...

ඔයාට කලින් මම  ගුඩ්බායි කියනවා.

පිටපත : සුමේධ  රත්නසේකර ශ්‍රී ලංකාවේ සිට

Signs that you may have a colonial mentality ඔබට යටත් විජිත වහල් මානසිකත්වය තිබිය හැකි බවට ලක්ෂණ

 ඔබට යටත් විජිත වහල් මානසිකත්වය තිබිය හැකි බවට ලක්ෂණ

සිංහල පරිවර්තනයද ඇතුලත්ය

Sinhala translation is also included

1. Hating the color of your skin, especially if you are dark-skinned.
2. Using whitening products to lighten your skin. Glutathione injections, 
bleaching soaps, whitening lotion, etc. Did you know these can be really harmful and can increase the chances of you getting skin cancer? Don’t sacrifice your health just so you can look like your colonizers!
3. Being seriously worried about getting a tan. You avoid the sun. The only times 
you ever considered getting tanner or finally loving your natural morena skin was 
when your favorite celebrities started promoting tan skin.
4. Making fun of others and looking down on them for their dark skin.
5. Laughing at/making fun of/discriminating against indigenous people. If you think native Sri Lankans are disgusting, lower class, thieves, or in any way inferior to you – please check yourself. Yes, making jokes about their culture and physical appearance counts. 
6. Not liking or consuming literally any Local Media. Seriously, you don’t like ONE 
Local song or band? 
7. Talking rudely towards people who you don’t think is acting like a ”True Sri 
Lankan” or badmouthing anybody who says something about Sri Lankans you 
don’t agree with, even when it comes from a constructive place. If you harass or 
gang up on someone online or tell someone they deserve to die or get raped, 
your nationalism is misguided.
8. When you think the Sri Lankan accent is badly (not trendy) or lousy, but think 
any other accent (especially Western accents like French, American, British, 
Australian, Spanish, or Swedish) sounds nice or beautiful. The same goes if you criticize someone for not speaking/writing good English.
9. You judge someone based on how fluent they are in English.
10. You value English more than your own language.
11. Thinking Sinhalese who date/marry non-Sinhalese are traitors and not real 
Sinhalese.
12. Thinking Sri Lankan who date/marry especially Whites are super lucky and 
have won the lottery.
13. Saying you don’t want to date Sri Lankan, Asians, or other minority races 
because you like white people and it’s “just a preference.”
14. Saying you don’t want to date fellow Sri Lankan because you believe in Sri 
Lankan stereotypes that they are overly jealous, possessive, immature, sluggish, 
uneducated, and unfaithful. You claim you ”won’t have a progressive future” if you just marry a Sri Lankan.
15. If you are married to/dating a foreign person, you immediately follow the principles and opinions of your partner and his family without hesitation. (e.g. If 
you are married to a Trump supporter, you 100% support Trump even though you 
just migrated from Sri Lanka and have not followed US politics)
16. If you live abroad and are mostly surrounded by foreign colleagues/friends, 
you often find yourself thinking, ”Do I belong here? I feel so different from them, 
maybe I’m not good enough. They seem so much better than me.”
17. If you live abroad, you’re afraid of coming off to your foreign peers as threatening and too political when it comes to topics such as racism and colonialism. You don’t want to voice out your discomfort if they say something you feel is racist, because maybe they’ll think you’re too sensitive and cast you out of the social group. You don’t want to potentially alienate your foreign friends, 
so you rarely want to discuss serious topics such as race, gender, or religion.
18. You consider European features to be the standard for beauty – long and 
straight nose, almond-shaped eyes, blue/grey/green eyes, light skin, and hair. 
Meanwhile, you believe local features are ugly or boring – flat and wide nose, 
black/brown eyes, dark skin, curly hair.
19. You are under the impression that American, French, Japanese, Korean, etc. 
food, clothes, brands, and other products to be far superior to locals.
20. Favoring First World countries’ superstitions, literature, art, and mythology 
because you assert they’re better than your home country
21. Unconsciously (or consciously?) considering native artists mainly important for what they can give you. If you reacted like ”Why is she sick?! I want to get my 
tattoo from her!” when you heard she was sick, you might want to consider your priorities.
22. Local poor people, and activists “annoying” and “lazy, worthless people who 
don’t know how to work hard like me.”
23. Not wanting to interact with other Sri Lankans if you live in a foreign country 
because you assume they’re just interested in drama and rumors (gossip) and 
you “don’t want any part of that”.
24. You rarely question what you are fed with – whether by the Church, media, celebrities, or politicians.
25. You’d rather own a pedigreed house pet (Golden Retriever, Chihuahua, German Shepherd, Siamese Cat, British Short Hair, etc.) than adopt a dog/cat from the street or the animal shelter.
26. You think if you befriend enough foreigners and act like them, you will be superior to other people in your own race.
27. Bending over backward to accommodate foreign people even when they act rude or take advantage of you/other locals, yet never extending the same amount of courtesy towards your co-citizens. In fact, you do not mind berating or physically assaulting your maids or any house-help because you believe they are of a lower status and are working for you, so you have the right to be abusive towards them.
28. You like to copy Hollywood or Western fashion, especially promiscuous fashion like Kylie Jenner, BUT simultaneously think indigenous people wearing local clothes or being topless are indecent, antiquated, and backward.
29. Believing local clothes are boring or ugly, especially the tribal and traditional styles, and would never be caught dead wearing one. You prefer glamorous suits and gowns.
30. When you’re shopping, you think anything local-made is cheap and trashy, especially items made out of materials and import fabric 
31. Claiming Sri Lankan names are unsophisticated and making fun of those who possess those names. You would rather name your future baby something like foreign names
32. You look down on others who are not able to afford (or prefer not to buy) Western-branded products. 
33. You make fun of the “ugly, monkey-looking” black guy/girl in Hollywood movies and you will never ever consider marrying a black person.
34. You think negro/Negra is a negative word when someone says it to you. You also think it’s a valid way to insult others.
35. You have at least once said to someone, “You’re really pretty/handsome even though you have brown/dark skin. Imagine how beautiful and attractive you would be if only your skin was lighter!”
37. You think people from other dark-skinned races like African, African American, Indian, Sri Lankan, etc. are unattractive.
38. Having no doubt a Sri Lankan baby will grow up to be attractive if it has at least half foreign genes. (Except, maybe, if the other parent is black).
40. You’ve never found it problematic that bookstores only sell very, very few Sri Lankan books, novels, or comics.
41. Colonial mentality is not limited to loving White People. If you like other countries’ cultures more than your own (for example American, Japanese culture), then you may have to check yourself.
42. You’re embarrassed by your parents when they speak broken English with a heavy Sri Lankan accent.
43. You get annoyed at them for not knowing how to operate technology by themselves. You hate teaching them how to use their iPads, cellphones, computers. You are astonished they still can’t figure out how to navigate the internet.
44. You’re hyper-partisan. You firmly trust that one certain political party is the answer to all the country’s many problems, and you get defensive and upset if someone else questions the motives or capabilities of the politicians you support.
45. You are very easily offended by any criticism about the Sinhala, regardless of how valid or harmless.
46. You don’t care at all if people, especially foreigners, say racist jokes or unfair commentary towards the Sri Lankans. You laugh with them and agree by saying how Sri Lankans are stupid, gullible, etc.
47. You teach children/young Sri Lankans that “hospitality” means being accommodating and welcoming, most especially towards foreigners. You can not see your definition of hospitality is in fact synonymous with modern colonial mentality.
48. You are prejudiced towards Buddhists or anyone who is not Buddhists. 
49. You blame the poor for many things. You even blame them for being born poor and remaining poor! You believe it is the homeless and poor people who are the root of the country’s economic problems, especially poor families who raise 5+ children. You also become sad
50. You believe the only way to “save Sri Lanka” from its current impoverished and corrupt state is if the USA or some other “big” country swoops in to help.

1. ඔබේ සමේ වර්ණයට වෛර කිරීම, විශේෂයෙන් ඔබ අඳුරු සමක් ඇත්නම්.
2. ඔබේ සම සැහැල්ලු කර ගැනීම සඳහා සුදු කිරීමේ නිෂ්පාදන භාවිතා කිරීම. ග්ලූටතයෝන් එන්නත්, 
විරංජක සබන්, සුදුමැලි දියර ආදිය මේවා සැබවින්ම හානිකර විය හැකි බවත් සමේ පිළිකා වැළඳීමේ 
අවදානම වැඩි කළ හැකි බවත් ඔබ දැන සිටියාද? ඔබේ සෞඛ්‍යය පරිත්‍යාග නොකරන්න, එවිට ඔබට 
ඔබේ ජනපදිකයන් මෙන් පෙනෙනු ඇත!
3. ටැන් එකක් ලබා ගැනීම ගැන බරපතල ලෙස කනස්සල්ලට පත්වීම. ඔබ හිරුගෙන් වළකින්න. සම් 
පදම් කිරීම හෝ ඔබේ ස්වාභාවික මෝර්නා සමට ආදරය කිරීම ගැන ඔබ කවදා හෝ සලකා බැලූ එකම 
අවස්ථාව ඔබේ ප්‍රියතම කීර්තිමත් පුද්ගලයින් ටැන් සම ප්‍රවර්ධනය කිරීමට පටන් ගත් අවස්ථාවයි.
4. අන් අයට විහිළු කිරීම සහ ඔවුන්ගේ අඳුරු සම ගැන පහත් කොට බැලීම.
5. ආදිවාසීන්ට සිනාසීම / විහිළු කිරීම / වෙනස් කොට සැලකීම. ස්වදේශික ශ්‍රී ලාංකිකයන් පිළිකුල් 
සහගත, පහළ පංතියේ, සොරුන් හෝ ඔබට වඩා පහත් යැයි ඔබ සිතන්නේ නම් - කරුණාකර ඔබම 
පරීක්ෂා කර බලන්න. ඔව්, ඔවුන්ගේ සංස්කෘතිය හා ශාරීරික පෙනුම ගැන විහිළු කිරීම.
6. කිසිදු දේශීය මාධ්‍යයකට වචනාර්ථයෙන් කැමති හෝ පරිභෝජනය නොකිරීම. බරපතල ලෙස, ඔබ 
එක් දේශීය ගීතයකට හෝ සංගීත කණ්ඩායමකට කැමති නැද්ද?
7. “සැබෑ ශ්‍රී ලාංකිකයෙකු” ලෙස ක්‍රියා කිරීම යැයි ඔබ නොසිතන අය සමඟ රළු ලෙස කතා කිරීම හෝ 
ruck ලදායී ස්ථානයක සිට පැමිණි විට පවා ඔබ එකඟ නොවන ශ්‍රී ලාංකිකයන් ගැන යමක් පවසන 
ඕනෑම කෙනෙකුට නරක ලෙස කතා කිරීම. ඔබ අන්තර්ජාලය හරහා යමෙකුට හිරිහැර කිරීම හෝ 
කල්ලියක් ගැසීම හෝ ඔවුන් මියයෑමට හෝ දූෂණයට ලක්වීමට සුදුසු කෙනෙකුට පැවසුවහොත්, ඔබේ 
ජාතිකවාදය නොමඟ යවනු ලැබේ.
8. ශ්‍රී ලාංකික උච්චාරණය නරක යැයි (ප්‍රවණතාවක් නොවේ) හෝ පිළිකුල් සහගත යැයි ඔබ සිතන විට, 
නමුත් වෙනත් ඕනෑම උච්චාරණයක් (විශේෂයෙන් ප්‍රංශ, ඇමරිකානු, බ්‍රිතාන්‍ය, ඕස්ට්‍රේලියානු, ඉතාලි, හෝ ස්වීඩන් වැනි බටහිර උච්චාරණ) ලස්සන හෝ ලස්සන යැයි සිතන්න. හොඳ ඉංග්‍රීසි 
කතා නොකිරීම / ලිවීම ගැන ඔබ යමෙකු විවේචනය කළහොත් එය එසේම වේ.
9. ඔබ යමෙකු විනිශ්චය කරන්නේ ඔවුන් ඉංග්‍රීසියෙන් කෙතරම් චතුර ලෙස ද යන්න මත ය.
10. ඔබ ඔබේ භාෂාවට වඩා ඉංග්‍රීසි අගය කරයි.
11. සිංහල නොවන අය සමඟ විවාහ වන / විවාහ වන සිංහලයන් ද්‍රෝහීන් මිස සැබෑ සිංහලයන් නොවේ.
12. විශේෂයෙන් සුදු ජාතිකයින් සමඟ විවාහ වන / විවාහ වන ශ්‍රී ලාංකිකයන් සුපිරි වාසනාවන්තයින් වන 
අතර ලොතරැයිය දිනා ඇත.
13. ඔබ සුදු ජාතිකයින්ට කැමති නිසාත්, එය “මනාපයක්” නිසාත්, ශ්‍රී ලංකාව, ආසියානුවන් හෝ වෙනත් 
සුළු ජාතීන් සමඟ ආශ්‍රය කිරීමට ඔබට අවශ්‍ය නැති බව පැවසීම.
14. ශ්‍රී ලාංකිකයන් සමඟ අනියම් සම්බන්ධයක් පැවැත්වීමට ඔබට අවශ්‍ය නැති බව පැවසීම, ඔවුන් අධික 
ලෙස ඊර්ෂ්‍යා කරන, සන්තකයේ, නොමේරූ, අලස, නූගත්, ද්‍රෝහී බව ශ්‍රී ලාංකික ඒකාකෘති විශ්වාස කරන 
බැවිනි. ඔබ ශ්‍රී ලාංකිකයෙකු හා විවාහ වුවහොත් ඔබට “ප්‍රගතිශීලී අනාගතයක් නැත” යැයි ඔබ කියනු 
ඇත.
15. ඔබ විදේශීය පුද්ගලයෙකු සමඟ විවාහ වී / ආලය කර ඇත්නම්, ඔබ වහාම ඔබේ සහකරුගේ සහ 
ඔහුගේ පවුලේ අයගේ ප්‍රතිපත්ති සහ මතයන් පැකිලීමකින් තොරව අනුගමනය කරයි. (උදා: ඔබ ට්‍රම්ප්ගේ 
ආධාරකරුවෙකු සමඟ විවාහ වී සිටින්නේ නම්, ඔබ ශ්‍රී ලංකාවෙන් සංක්‍රමණය වී එක්සත් ජනපද 
දේශපාලනය අනුගමනය නොකළද ඔබ 100% ට්‍රම්ප්ට සහාය දක්වයි)
16. ඔබ විදේශයක ජීවත් වන අතර බොහෝ දුරට විදේශීය සගයන් / මිතුරන්ගෙන් වට වී සිටී නම්, ඔබ 
බොහෝ විට සිතන්නේ, ”මම මෙහි අයිතිද? මට ඔවුන්ගෙන් බොහෝ වෙනස් යැයි හැඟේ, සමහර විට මම 
ප්‍රමාණවත් නොවේ. ඔවුන් මට වඩා බොහෝ හොඳ බව පෙනේ. ”
17. ඔබ විදේශයක ජීවත් වන්නේ නම්, ජාතිවාදය සහ යටත් විජිතවාදය වැනි මාතෘකා සම්බන්ධයෙන් 
ඔබේ විදේශීය සම වයසේ මිතුරන් වෙත තර්ජනාත්මක හා දේශපාලනික යැයි සිතීමට ඔබ බිය වේ. ඔවුන් 
ජාතිවාදී යැයි ඔබට හැඟෙන දෙයක් පැවසුවහොත් ඔබේ අසහනය ප්‍රකාශ කිරීමට ඔබට අවශ්‍ය නැත, මන්ද 
ඔවුන් ඔබ ඉතා සංවේදී යැයි සිතමින් ඔබව සමාජ කණ්ඩායමෙන් නෙරපා හරිනු ඇත. ඔබේ විදේශීය 
මිතුරන් en ත් කිරීමට ඔබට අවශ්‍ය නැත, එබැවින් ඔබට ජාතිය, ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය හෝ ආගම වැනි 
බැරෑරුම් මාතෘකා සාකච්ඡා කිරීමට අවශ්‍ය වන්නේ කලාතුරකිනි.
18. යුරෝපීය ලක්ෂණ අලංකාරය සඳහා ප්‍රමිතිය ලෙස ඔබ සලකයි - දිගු හා සෘජු නාසය, ආමන්ඩ් හැඩැති 
ඇස්, නිල් / අළු / කොළ ඇස්, සැහැල්ලු සම සහ හිසකෙස්. මේ අතර, දේශීය ලක්ෂණ කැත හෝ නීරස 
බව ඔබ විශ්වාස කරයි - පැතලි හා පුළුල් නාසය, කළු / දුඹුරු ඇස්, අඳුරු සම, රැලි සහිත හිසකෙස්.
19. ඇමරිකානු, ප්‍රංශ, ජපන්, කොරියානු ආදිය ආහාර, ඇඳුම් පැළඳුම්, වෙළඳ නාම සහ වෙනත් නිෂ්පාදන 
දේශීය ඒවාට වඩා බෙහෙවින් උසස් යැයි ඔබට හැඟේ.
20. පළමු ලෝක රටවල මිථ්‍යා විශ්වාස, සාහිත්‍ය, කලාව සහ මිථ්‍යා කථා වලට අනුග්‍රහය දැක්වීම ඔවුන් 
ඔබේ මව් රටට වඩා හොඳ යැයි ඔබ පවසන නිසා
21. දේශීය කලාකරුවන් ඔබට ලබා දිය හැකි දේ සඳහා ප්‍රධාන වශයෙන් වැදගත් යැයි නොදැන (හෝ 
දැනුවත්ව?). ”ඇය අසනීප වන්නේ ඇයි? මට මගේ පච්චය ඇයගෙන් ලබා ගැනීමට අවශ්‍යයි! ” ඇය 
අසනීපයෙන් සිටින බව ඔබ ඇසූ විට, ඔබේ ප්‍රමුඛතා සලකා බැලීමට ඔබට අවශ්‍ය විය හැකිය.
22. දේශීය දුප්පතුන්, සහ ක්‍රියාකාරීන් “කරදරකාරී” සහ “කම්මැලි, මා වැනි වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ 
කිරීමට නොදන්නා කම්මැලි මිනිසුන්.”
23. ඔබ විදේශ රටක ජීවත් වන්නේ නම් වෙනත් ශ්‍රී ලාංකිකයන් සමඟ සම්බන්ධ වීමට අවශ්‍ය 
නොවන්නේ ඔවුන් නාට්‍ය හා කටකතා (ඕපාදූප) ගැන පමණක් උනන්දු වන නිසා සහ “ඔබට එහි කිසිදු 
කොටසක් අවශ්‍ය නැත” යනුවෙනි.
24. පල්ලිය, මාධ්‍ය, ප්‍රසිද්ධ පුද්ගලයින් හෝ දේශපාලන .යන් විසින් ඔබට පෝෂණය වන්නේ කුමක් දැයි ඔබ ප්‍රශ්න කරන්නේ කලාතුරකිනි.
25. වීථියේ හෝ සත්ව නවාතැන්පලක බල්ලෙකු / බළලෙකු හදා වඩා ගන්නවාට වඩා ඔබට පෙඩ්‍රිජ් ගෘහ සුරතල් සතෙකු (ගෝල්ඩන් රිට්‍රීවර්, චිහුවා, ජර්මානු ෂෙපර්ඩ්, සියම්ස් කැට්, බ්‍රිතාන්‍ය කෙටි කෙස් ආදිය) තිබේ.
26. ඔබ සිතන්නේ ඔබ ප්‍රමාණවත් තරම් විදේශිකයන් සමඟ මිත්‍ර වී ඔවුන් මෙන් ක්‍රියා කළහොත් ඔබ ඔබේම ජාතියේ අනෙක් පුද්ගලයින්ට වඩා උසස් වනු ඇති බවයි.
27. විදේශීය පුද්ගලයින් නපුරු ලෙස හැසිරෙන විට හෝ ඔබ / වෙනත් දේශීයයන්ගෙන් වාසි ලබා ගන්නා විට පවා ඔවුන්ට නවාතැන් දීම සඳහා පසුපසට නැමීම, එහෙත් කිසි විටෙකත් ඔබේ සම-පුරවැසියන් කෙරෙහි සමාන ආචාරශීලීත්වයක් නොපෙන්වයි. ඇත්ත වශයෙන්ම, ඔබේ සේවිකාවන්ට හෝ ගෘහ සේවිකාවන්ට පහර දීමට හෝ ශාරීරිකව පහර දීමට ඔබට අවශ්‍ය නැත, මන්ද ඔවුන් පහත් තත්වයේ සිටින බවත් ඔබ වෙනුවෙන් වැඩ කරන බවත් ඔබ විශ්වාස කරන නිසා ඔවුන් කෙරෙහි අතවර කිරීමට ඔබට අයිතියක් ඇත.
28. ඔබ හොලිවුඩ් හෝ බටහිර විලාසිතා පිටපත් කිරීමට කැමතියි, විශේෂයෙන් කයිලි ජෙනර් වැනි අනර් fashion විලාසිතා, නමුත් එකවරම ආදිවාසීන් දේශීය ඇඳුම් ඇඳීම හෝ අසරණ වීම අශෝභන, පෞරාණික හා පසුගාමී අය යැයි සිතති.
29. දේශීය ඇඳුම් විශ්වාස කිරීම නීරස හෝ කැතයි, විශේෂයෙන් ගෝත්‍රික හා සාම්ප්‍රදායික විලාසිතාවන් වන අතර ඒවා කිසි විටෙකත් ඇඳගෙන මිය යන්නේ නැත. ඔබ කැමති ආකර්ෂණීය ඇඳුම් කට්ටල සහ ගවුම්.
30. ඔබ සාප්පු සවාරියේ යෙදෙන විට, ඔබ සිතන්නේ දේශීයව සාදන ඕනෑම දෙයක් ලාභ හා කුණු කසළ, විශේෂයෙන් ද්‍රව්‍ය වලින් සාදන ලද භාණ්ඩ සහ ආනයන රෙදි
31. ශ්‍රී ලංකාවේ නම් ඉල්ලා සිටීම නවීන නොවන අතර එම නම් ඇති අයට විහිළු කරයි. ඔබ ඔබේ අනාගත දරුවාට විදේශීය නම් වැනි දෙයක් නම් කිරීමට කැමතියි
32. බටහිර වෙළඳනාම සහිත නිෂ්පාදන මිල දී ගැනීමට (හෝ මිලදී ගැනීමට අකමැති) අන් අය දෙස ඔබ පහත් කොට සලකයි.
33. හොලිවුඩ් චිත්‍රපටවල “කැත, වඳුරු පෙනුමැති” කළු පිරිමි ළමයෙකුට / ගැහැණු ළමයෙකුට ඔබ විහිළු කරන අතර ඔබ කිසි විටෙකත් කළු ජාතිකයෙකු හා විවාහ වීම ගැන නොසිතනු ඇත.
34. ඔබ සිතන්නේ නීග්‍රෝ / නෙග්‍රා යමෙකු ඔබට පැවසූ විට එය negative ණාත්මක වචනයක් බවයි. ඔබ සිතන්නේ එය අන් අයට අපහාස කිරීම සඳහා වලංගු ක්‍රමයක් බවයි.
35. ඔබ අවම වශයෙන් වරක් යමෙකුට පවසා ඇත්තේ, “ඔබ දුඹුරු / තද සමක් තිබුණත් ඔබ සැබවින්ම ලස්සන / කඩවසම් ය. ඔබේ සම සැහැල්ලු නම් පමණක් ඔබ කෙතරම් ලස්සන හා ආකර්ශනීය වනු ඇත්දැයි සිතා බලන්න! ”
37. ඔබ සිතන්නේ අප්‍රිකානු, අප්‍රිකානු ඇමරිකානු, ඉන්දියානු, ශ්‍රී ලංකාව වැනි අඳුරු සමක් ඇති ජාතීන් ආකර්ශනීය නොවන බවයි.
38. ශ්‍රී ලාංකික ළදරුවකුට අවම වශයෙන් විදේශීය ජාන අඩක්වත් තිබේ නම් එය ආකර්ශනීය වනු ඇත. (අනෙක් දෙමව්පියන් කළු නම් හැර).
40. ශ්‍රී ලංකා පොත්, නවකතා හෝ විකට පොත් අලෙවිසැල් ඉතා සුළු ප්‍රමාණයක් පමණක් විකිණීම ඔබට කිසි විටෙකත් ගැටලුවක් වී නැත.
41. යටත් විජිත මානසිකත්වය සුදු ජාතිකයන්ට ආදරය කිරීම පමණක් සීමා නොවේ. ඔබ ඔබේ රටවලට වඩා වෙනත් රටවල සංස්කෘතීන්ට කැමති නම් (උදාහරණයක් ලෙස ඇමරිකානු, ජපන් සංස්කෘතිය), එවිට ඔබට ඔබම පරීක්ෂා කර බැලිය යුතුය.
42. ඔබේ දෙමව්පියන් දැඩි ශ්‍රී ලාංකික උච්චාරණයකින් බිඳුණු ඉංග්‍රීසි කතා කරන විට ඔබ ලැජ්ජාවට පත්වේ.
43. තාක්‍ෂණය තනිවම ක්‍රියාත්මක කරන්නේ කෙසේදැයි නොදැන ඔබ ඔවුන් කෙරෙහි කෝපයට පත් වේ. ඔවුන්ගේ අයිපෑඩ්, ජංගම දුරකථන, පරිගණක භාවිතා කරන්නේ කෙසේදැයි ඉගැන්වීමට ඔබ අකමැතියි. ඔබ පුදුමයට පත් වී ඇති අතර ඔවුන්ට තවමත් අන්තර්ජාලය සැරිසරන්නේ කෙසේදැයි සිතාගත නොහැක.
44. ඔබ අතිශයින්ම පක්ෂග්‍රාහී ය. එක්තරා දේශපාලන පක්ෂයක් රටේ සියලු ගැටලුවලට පිළිතුරක් බව ඔබ තරයේ විශ්වාස කරන අතර, ඔබ සහාය දෙන දේශපාලන politicians යන්ගේ අභිප්‍රායයන් හෝ හැකියාවන් වෙනත් අයෙකු ප්‍රශ්න කළහොත් ඔබ ආරක්ෂා සහ කලබලයට පත්වේ.
45. කෙතරම් වලංගු හෝ හානිකර වුවත්, සිංහල පිළිබඳ ඕනෑම විවේචනයකින් ඔබ ඉතා පහසුවෙන් කෝපයට පත් වේ.
46. ​​මිනිසුන්, විශේෂයෙන් විදේශිකයන්, ජාතිවාදී විහිළු හෝ ශ්‍රී ලාංකිකයන් ගැන අසාධාරණ ලෙස අදහස් දැක්වීම ගැන ඔබ කිසිසේත් තැකීමක් නොකරයි. ඔබ ඔවුන් සමඟ සිනාසෙන අතර ශ්‍රී ලාංකිකයන් මෝඩ, රැවටිලිකාර යනාදිය කෙසේ දැයි පවසමින් එකඟ වන්න.
47. “ආගන්තුක සත්කාරය” යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ නවාතැන් හා පිළිගැනීම, විශේෂයෙන් විදේශිකයන් වෙත බව ඔබ දරුවන්ට / තරුණ ශ්‍රී ලාංකිකයන්ට උගන්වයි. ආගන්තුක සත්කාරය පිළිබඳ ඔබේ අර්ථ දැක්වීම ඇත්ත වශයෙන්ම නූතන යටත් විජිත මානසිකත්වයට සමාන බව ඔබට නොපෙනේ.
48. ඔබ බෞද්ධයන් හෝ බෞද්ධයන් නොවන ඕනෑම කෙනෙකුට අගතියක් දක්වයි.
49. ඔබ බොහෝ දේ සඳහා දුප්පතුන්ට දොස් පවරයි. දුප්පතුන් ලෙස ඉපදීම සහ දුප්පතුන් ලෙස සිටීම ගැන ඔබ ඔවුන්ට දොස් පවරයි! රටේ ආර්ථික ගැටලුවල මුල, විශේෂයෙන්ම 5+ දරුවන් ඇති දැඩි කරන දුප්පත් පවුල් යනු නිවාස නොමැති සහ දුප්පතුන් බව ඔබ විශ්වාස කරයි. ඔබත් දුක් වෙනවා
50. ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය හෝ වෙනත් “විශාල” රටක් උදව් කිරීමට ඉක්මන් වුවහොත් “ශ්‍රී ලංකාව වර්තමාන දරිද්‍රතාවයෙන් හා දූෂිත රාජ්‍යයෙන් බේරා ගැනීමට ඇති එකම ක්‍රමය ඔබ විශ්වාස කරයි.

පිටපත :සුමේධ  රත්නසේකර ශ්‍රී ලංකාවේ සිට

රතන සුත්‍රයෙන් සුවකල හැකි කොවිඩ් 19

අප ජාතියක් වශයෙන් සහ බෞද්ධාගමික වශයෙන් විශාල මුලාවකට හසුවී සිටි. නැතිනම් කවුරුන් විසින් හො දැනුවත්වම මුලාවකට තල්ලු කරමින් සිටී. දැනටමත් අප රටෙහි බහුතරය පුහු අන්ධ විශ්වාසයන් පසු පස හඹා යන තත්වයට පත් කරමින් සිටි. ආගමක් තුලින් සිදුවන්නේ වානරයා සහ මිනිසා අතර ඇති වෙනස වටහා ගනිමින් තමා විසින්ම සිත දමනය කරගනිමින් අන් අයට හානියක් නොවන අයුරින් ජීවත් වීමට උගැන්වීමයි. බෞද්ධ ක්‍රිස්තියානි හො මුස්ලිම් හො සෑම ආගමක උගන්වන්නේ මෙම දහමයි. මෙයිනුත් බෞද්ධාගම ආගමකට වඩා දර්ශනයක් යැයි බොහො උගතුන්ගේ අදහසයි. රටක ජනතාව කුමන ආගමක් පිලිගත්තද එය ජනතාවගේ අවශ්‍යතාවකි. අද ලෝකයේ දියුණු යැයි සම්මත රටවල ජනතාව තමුන්ට රිසි ආගමක් අදහති. ආගමක් අදහන්නේ නැතිව හො සිටිය හැකිය. නමුත් සැමට සමානවු නිති පද්ධතියක් ඒ රටවල ක්‍රියාත්මක වෙයි. ආගම්වාදීව කටයුතු කිරීම ඒ රටවල ආණ්ඩුවලට අයත් කරුණක් නොවේ. ප්‍රාන්ත රාජ්‍ය 5ක් තිබෙන ඕස්ට්‍රේලියාවෙ ජාතින් 200ක් පමණ ජීවත් වෙයි. ආගම් 300ක් පමණ ඇත. නමුත් රාජ්‍ය පාලනය කරන්නේ ආගම්වදීව නොවේ. බෞද්ධ රටක් වශයෙන් ප්‍රසිද්ධ අපේ රටෙ තත්වය කුමක්ද? බෞද්ධ ආගම ඉස්සරහට දාගෙන රජයන් කරන්නේ මොනවාද? ආගමකට වඩා දර්ශනයක් යැයි බොහො උගතුන් කතා කරන බෞද්ධ දර්ශනය විකෘති කරමින් මිනිසුන් අන්ධ විශ්වාශයන් වලට ඇදගෙන යාම නොවේද? ඒ සදහා ජනමාධ්‍යයන් යොදාගන්නේ ඉතා නිර්ලජ්ජිතවය. ඔවුනටද කිසිම හිරිකිතියක් නැත. එසේ දැනුනොත් ආණ්ඩුවේ ඇඩ්ස් ටික නොලැබේ. එසේ උනොත් ආයතනය වහන්නට සිදුවෙයි. සෑම උදැසනකම ජනමාධ්‍යයන් පන්සල් වැනිය. ජෞතිෂ්‍යකරුවො සිතූපැතූ සියල්ල සකස් කර දෙන්නේ පාන්දර 5ටය. මේ සියල්ල ඉතාමත් මැනවින් සිදුකරන්නේ රටේ දරු දැරියන්ගේ ඥාණය මොට කරමින් තමුනට අවශ්‍ය මොට්ට තරුණ පිරිසක් බිහිකිරීමට බව වැඩිහිටියන් වන අප තෙරුම් ගන්නේ කවදාද? බහුතර චීවර දාරින්ද මේ සදහා වගකිවයුතුවේ. ජනතාවට නොතේරෙන මගුල් කියමින් ජනතාව ගොනාට අන්දන චීවර දාරින් දසරාජ ධර්මයට අනුකූලව රටපාලනය කරන ලෙස රජයට බලනොකරන්නේ ඇයි? මෙම මුලාවෙන් ගොඩ ඒමට නම් මම හොද ගෙයක් කාර් එකක් ආදි වශයෙන් සිතන්නට පටන් ගෙන මගේ ලමයාට විතරක් හොදට උගන්න ගත්තොත් ඇති කියන සංකල්පයන්ගෙන් අප මිදිය යුතුයි. රතන සුතුර උදේ හවස වරකට  දෙක බැගින් තුන්වරක් දේශනා කිරීමෙන් කොරොනා සුව කල නොහැකි බව වටහා නොගන්නේ ඇයි? අප ඒ තරමටම මුලා වෙලාද? අපව මොනතරම් ගොනාට අන්දවා තිබේදැයි සිතන්නට මෙම දෙවන උදාහරනය ගන්න.

අනිච්චා වත සංඛාරා
උප්පාදවයධම්මිනෝ
උප්පජ්ජිත්වා නිරුජ්ජන්ති
තෙසං වූපසමෝ සුඛෝ

මොකද හිතෙන්නෙ? මේ ගාථාව අසන්නට ලැබෙන්නෙ මළ ගෙවල්වල පාංශකූලය දෙන විටයි. හැම මලගෙදරකම පාංසකූලෙ දෙනකොට මේ ගාථාව කියනව. ඒත් මෙහි ඇත්තේ අමරනීය වීමේ සුවය පිලිබඳවයි. අද ඉන්න ස්වාමින් වහන්සේලා මළ ගෙවල් වලට තල්ලු කරල තියන මේ ගාථාව බුදු දහමේ සාරයයි මට සිතේ. මැරුණ කෙනෙකුට කිසිම අදාලත්වයක් නැහැ. කොහොමටත් බුදු දහමේ නියම දර්ශනය මතු කරන්නෙ අද ඉන්න ඉතාම අතලොස්සක් පමනයි. නාලන්දාවේ අටවෙනි ශ්‍රේණියේ අධ්‍යාපනය ලබන කාලයේ ධම්මාරාම හිමියන්  ඉගැන්වුවා මතකයි. එකල පැහැදිලි වු ගාථාවේ කෙටි තේරුම මෙසේ විය. නමුත් මෙහි අර්ථය එවකට පැහැදිලි වුයේ නැත.

අනිච්චාවත සංඛාරා - හේතුවක් නිසා හටගත් සියළු දේ වෙනස්වන සුළුය.
උප්පාද වය ධම්මිනෝ - ඒ සියල්ල ඉපදෙන මියයන සුළුය.
උප්පජ්ජිත්වා නිරුජ්ජන්ති - ඉපදුන සියල්ල නැසීයයි.
තේසං වූපසමෝ සුඛෝ -  උපදින වෙනස්වන මියයන ස්වභාවය සංසිදී යාම සුවයකි.
දීඝනිකායෙ මහා වග්ගයෙ මහා පරිනිබ්බාන සූත්රය 246 පිටුවෙහි ඇති මෙම ගාථාව බුදුරජානන් වහන්සේ පිරිනිවන් පෑ අවස්ථාවේ ශක්‍ර දෙවිදුන් විසින් එසේ කෙලෙස් වලින් තොරව සැබෑ සැපයෙන් යුක්තව නිර්වාණ සැපය සාක්ෂාත් කර පිරිනිවන් පෑ  උතුම්වූ බුදුරජානන්වහන්සේ වෙනුවෙන් කී උපහාර ගාථාවකි. ඉතින් ඒ උතුම්වූ බුදුරජානන්වහන්සේ ගේ පර්නිර්වාණය නිමිතිකොට බුදුරජානන්වහන්සේ වෙනුවෙන් කී මෙම උපහාර ගාථාව මේ නොයෙකුත් ආකාරයෙ පෘතක්ජන මිනිස්සු මැරුණ වෙලාවට කියන එක හරිද? 

වත සංඛාරා
ජීවත්වන සැමගෙ සංඛාර ජාති තුනක්  ඇතිවෙ එනම් 

කාය සංඛාර 
වචී සංඛාර 
මනෝ සංඛාර 
කාය කියන්නෙ කයට නෙවෙයි  කාය සංඛාර කියන්නෙ 
ඇසින් හැදෙන සංඛාර
කණින් හැදෙන සංඛාර 

නාසයෙන් හැදෙන සංඛාර ආදී වශයෙන් හය ආකාර සංඛාරයන්ටයි  පෘතක්ජන අයගෙ ඒ සංඛාර හැදිල නවතින්නෙ නැහැ සංඛාර පච්චයා විඤ්ඤාණං ,විඤ්ඤාණ පච්චයා නාමරූපං නාමරූප පච්චයා සලායතන ආදී වශයෙන් වතක යනව නොහොත් චක්රයක යනව නොහොත් භව චක්රයෙ යනව භව පච්චයා ජාති වෙනව එතකොට ඉතින් ජරා මරණ ශෝක පරිදේව ලෙස දුක්රැස ඇතිවෙනව  

(සංඛාරා එනම් සංස්කාර යන වචනය විවිධ තැන්වල විවිධ තේරුම් ලබාගැනීම උදෙසා භාවිත කරයි අවිද්‍යාව නිසා ඇතිවන සංස්කාර යනු කුසල් අකුසල් හා ධාන්‍ය ලබාගැනීමට අදාළ ක්‍රියාවලි වලට අදාළ සංස්කාරයි, ඊට අමතරව “සබ්බේ සංඛාරා අනිච්චා ” සියලු සංස්කාරයන් අනිත්‍යයයි පවසන ප්‍රකාශයේදී සංස්කාර ලෙස විග්‍රහ කෙරෙනුයේ හේතු ප්‍රත්‍යයෙන් හටගත් සියල්ල සංඛත හෙවත් සංස්කාර යන අදහසයි, තවද පංච උපාදානස්කන්ධ විග්‍රහයේදී රූප, වේදනා, සංඥඥා , සංඛාර යනුවෙන් හැඳින්වීමේදී මෙහි සංඛාර යනුවෙන් හඳුන්වන්නේ සංස්කාර ස්කන්ධය හෙවත් කාය, වචී , චිත්ත සන්ස්කාරයන්ය, එනම් චේතනාව මුලික වී සිදුවන ක්‍රියාවන් වේ)

අනිච්චා - ඉච්ච කියන්නෙ කැමැත්ත එහෙම නම් අනිච්ච කියන්නෙ කැමත්ත ඉටු නොවන කියන එක

අනිච්චා වත සංඛාරා කියන්නෙ ඉපදුන කිසිකෙනෙක් ඇතිකරගන්නා ඉටුකරගන්නා අයිතිකරගන්නා කිසිම දෙයකින් කිසිම සංඛාරයකින් කිසිම සංඛතයකින් කැමැත්ත ඉටුවන්නේ නැත කියන අර්ථයයි. ඒවා අපි කැමැත්තෙන් හදාගෙන අල්ලගෙන සිටියට ඒවායේ අපේ කැමැත්තට හෝ අකමැත්තට අනුව කැමතිසේ, මනාපසේ, නිච්චසේ, සුඛසේ, සුභසේ  අත්ථසේ පවතින ධර්මතාවයක් නොවන බවයි.

උප්පාද  වය ධම්මිනෝ කියන්නෙ ඇතිවන උප්පාදවන සංඛාරයන් නැතිවයන වය වන  ධර්මතාවයෙන් යුක්තය කියන අර්ථයයි. නැත්නම් එම සංඛාරයන් ඒවා ඇතිවීමට හේතු ඇතිවිට ඇතිවී ඒ හේතු නැතිවූවිට නැතිවයන ධර්මතාවයෙන් යුක්තය කියන අර්ථයයි.

උප්පජ්ජිත්වා නිරුජ්ඣන්ති කියන්නෙ හේතු ඇතිවිට ඇතිවී ඒ හේතු නැතිවූවිට නැතිවයන තමන් ආශා කරන ඇලීම් ගැටීම් කර සාදාගන්නා එම සංඛාරයන් එම සංඛතයන්   කිසියම් කෙනෙකුට හෝ දිගින් දිගටම නොනවත්වාම පවත්වාගෙන යන්නට හෝ ඒවා ඇතිවී නැතිවීයාම නවත්වන්නට නොහැකි බව  ඒවා ඇතිවන්නට හේතු ඇතිවුනහම ඇතිවෙලා  ඉන්පසුව ගෙවිලා,වැහැරිලා, විනාශවෙලා  නිරුද්ධවෙලා යන ධර්මතාවයෙන් යුක්ත ඒවා බව කියන එකනෙ.

තෙසං වුපසමො සුඛො කියල කියන්නෙ මේ ලෝකයේ ඇති සියලුම දේ වලට අදාල ඉහත ධර්මතාවයන් තුන ධර්මයට අනුව ප්රඥ්ඥාවෙන් දැක අවිද්‍යාව සම්පූර්ණයෙන් ප්‍රහාණය කර ඒ අනුව ලෝකයේ ඇති ආශ්වාදයන්ගේ නිස්සාරබව දැක මේ ලෝකයේ විවිධ දේවල් සමග රාග ද්වේශ මෝහ බවින්  ඇලෙන,ගැටෙන,මුලාවන ගති  නවතා සං වීමෙන් හෙවත් බැඳීමෙන්  මිදී සිටින තැනැත්තේ  සුඛ විහරනයෙන් යුතුව වාසය කරන්නේය කියන අර්ථයයි.

දැන් තේරෙනව නේද මේ ගාථාව කොතරම් ගැඹුරු අර්ථයෙන් යුත් ගාථාවක්ද කියන එක. කොතනද මේ ගාථාවෙ මැරිච්ච මිනිහෙක් ගැන තියෙන්නෙ කොහෙවත් නෑනෙ.

සිත තුල නිරන්තරයෙන්ම සිතුවිලි ගග ගලන්නේ සංඛාර නිසාය. මේ සංඛාර රැස් කලේ අවිද්‍යාව හේතුවෙන් ආයතන හය මගිනි. කෙලෙස් කියන්නේත් ආශ්‍රව කියන්නේත් මේ සංඛාර වලටමයි. සංඛාර යන වචනයේ තේරුම කුණු කසල යන්නයි. ඇත්තෙන්ම මේවා කසලය.කිලුටුය. ප්‍රභාෂ්වර වු මුල් සිත කිලුටු කරන්නෙ මේ සංඛාර මගිනි. සසර ගමනට මුලිකම හේතුව රැස්කලාවු මේ සංඛාරයි. පංච උපාදානස්කණ්ධයේ එක ස්කන්ධයක් ලෙස හැදින්වුවද, පංච උපාදානස්කණ්ධයම සකස් කරන්නේ සංඛාර විසිනි. කර්මය කියන්නේද මෙම සංඛාර වලටමයි. සැබවින්ම සංඛාර ඇතිව නැතිව යන්නකි. අවිද්යාව නිසා ක්‍රියාව, කර්මයක් කරගෙන කර්ම හෙවත් සංඛාර රැස් වන්නේ මේ සිතෙන්ම නිපදවු කෙනා පුද්ගලයා හෙවත් මම සිටින තුරු පමණකි. සංඛාර වල නියමම ස්වභාවය වන අනිත්ය දැකීමෙන්මයි සංඛාර සිතෙන් නිරුද්ධ වන්නෙ.

අදවන විට කොරොනා පාලනය කරන්නට යන්නේ පැය 24 ම රතනසුත්‍රය ප්‍රචාරය කරලයි. අපිට ගොඩයන්න පුලුවන් වෙයිද? මා ධර්මය පිළිබද ප්‍රාඥයකු නොවේ. මා මෙම උදාහරනය ලෙස ගත්තේ ධර්මය අවබෝද කර නොගෙන අප කොතරම් මුලාවට පත්කල හැකිදැයි වටහා දීමටයි. ධර්මය ධර්මය ලෙස දකින්න යැයි පැහැදිලි කර දීමටයි. ආගමක් ඇදහීම හො නොකර සිටීම ඔබට අයිති කාරනයකි. නමුත් රජය හො වේවා වෙනත් කෙනෙකු හො වේව මෙවැනි දේ තුලින් ඔබ රැවටෙනවාදැයි සිතීම ඔබට පමණක් නොව ඔබේ අනාගත දරු මුනුපුරන්ටද වටිනා රටක් ඉතිරිකර දීමට ඉවහල් වේ. ආරම්භයක් ලෙස ධම්මපද්යේ ගාථාවක් ලියන්නම් අර්ථය සොයා ගැනීමට උත්සහ කර පිළිපදින්න.

උදකං හි නයන්ති නෙත්තිකා
උසුකාරා නමයන්ති තේජනං
දාරුං නමයන්ති තච්ඡකා
අත්තානං දමයන්ති පණ්ඩිතා.

පිටපත සුමේධ රත්නසේකර