Monday, September 28, 2020

වික්ටෝරියානු සිංහල භාෂා පාසල - වෙරබි (VICTORIAN SINHALESE LANGUAGE SCHOOL OF WERRIBEE)


    (Pic 1. වසර 2006 පලමු වරට පාසලට ලමුන් ඇතුලත් වීමේ පරීක්ෂණයට් ලමුන් සුදානම් වෙන ආකාරය)

මේ මාගේ වසර 23ක ඕස්ට්‍රේලියානු ජීවිතයේ මා ලද විශාලම ජයග්‍රහනයකි. යම්කෙනෙකුට දරු දැරියන් වෙනුවෙන් පාසලක් ඇරඹීමට ලැබේ නම් එය මොනතරම් සුන්දර සිහිනයක සැබෑ වීමක්ද. මෙම පාසල ඕස්ට්‍රේලියාවේ බටහිර වික්ටොරියාවේ වින්ඩම් ප්‍රදේශයේ එකම සහ පලමු සිංහල පාසලයි. ලංකාවේ ගුවන් විදුලිය සහ රූපවාහිනියේ සිංහල ඇසෙන  විට අප රටේ සිංහල භාෂාවට වන විනාශය මනාව වටහාගත හැක. මේ විනාශය දකිද්දී මා උරදී ඇත්ත මොනතරම් වටිනා කටයුත්තට දැයි මට දැන් සිතේ. කෙදිනක හො පාලකයින් මෙය වටහාගෙන කටයුතු නොකලොත් සිංහල භාෂාව වලපල්ලට යෑම නැවැත්විය නොහැක. අපට මව්බසත් ඕස්ට්‍රේලියාවේ උපදින අපේ දරුවන්ට දෙවනබසත් වන සිංහල භාෂාව ඉගැන්වීම ලෙහෙසි පහසු කටයුත්තක් නොවේ. භාෂාව සහ සංස්කෘතිය අතර තිබෙන්නේ ඉතා ලග සම්බන්දතාවයක්. සිංහල භාෂාව රැකුනොත් පමණයි අපට සිංහල සංස්කෘතියක් ඉතුරුවන්නේ. සිංහල කතා නොකරන දරුවෙකුට සිංහලකමේ සිංහල සංස්කෘතියේ මූලික් ලක්ෂන පවා ග්‍රහනය කර ගැනීමට නොහැකියි. 1989 දී මියගිය නවසීලන්ත මයෝරි නායක ශ්‍රීමත් ජේම්ස් හෙනාරෙ කියු පරිදි "සමහර උදවිය සිතන පතන ක්‍රියාකරන අන්දමට අපේ භාෂාව මියදුනොත් මොනවද අපට ඉතුරු වන්නේ? එහෙම උනොත් අපි කවුද?" එලෙසම මැකීයන කටහඩවල් නමින් ලෝකයේ භාෂා පිරිහෙමින් යෑම විමර්ශනයක් කරමින් පොතක් ලියු ඩැනියෙල් නෙටල් සහ සුසෑන් රොමේන් යන දෙදෙනාගේ අදහසට අනුව "පසුගිය වසර කිහිපය තුලත් වත්මනයෙත් සිදුවන දෙයින් පෙනීයන්නේ අපගේ විශ්ව ගම්මානය සැබවින්ම බහුසංස්කෘතික බහු භාෂාමය එකක් විය යුතු බවයි. දෙවන්න නම් භාෂාවක මරනය සිදුවන්නේ එම භාෂාවේ සමස්ත කාර්ය පරාසයම අභිබවමින් වෙනත් භාෂාවක් ලෙස තම භාෂාව අනුකරනය කරමින් වෙනත් භාෂාවක් ඉස්මතුවීමයි. දෙමාපියන තවදුරටත් තම මව්භාෂාව දරුවන්ට හුරුකිරීම අත්හල විටයි". ලෙනාඩ් බ්ලූම්ෆීල්ඩ්, ඔහුගේ “භාෂා අධ්‍යයනයට ප්‍රවේශයක්” නම් කෘතියේ දී භාෂාව හඳුන්වා දී ඇත්තේ, “භාෂාව නම් මිනිසාගේ මානසික ක්‍රියාකාරීත්වයට පර්යාප්ත වන ප්‍රකාශනශීලී ගතියෙහි ආකෘතිය යි” යනුවෙනි. මේ අයට අනුව නම් අප සිහල බසට සිදුවන්නේ කුමක්දැයි සහ එය රැකගැනීම කොතරම් අවශ්‍යදැයි ඔබ කිසිවකුට වටහා දිය යුතු යැයි මා නොසිතමි. භාෂාවක සාක්ෂරතාවය සම්පූර්ණ වීමට ලිවීම කියවීම කථනය සවන්දීම යන හතර සමවධානය වියයුතුය. මේ අනුව ගත්කල ලංකාවේ එෆ් එම් නාලිකාවකට සවන් දීමේදි අප ආරම්භ කල පාසල ගැන අප කෙතරම් ආඩම්බර විය යුතුද? මේ වන විට සිංහල භාෂාව මිය යන භාෂාවක් ලෙස යුනෙස්කෝ මගින් සිංහල භාෂාව සංරක්ෂණය කලයුතුයැයි තීරණය කල බව මගේ මිතුරෙකු මාහට පවසා සිටියා. නමුත් මෙම කරුන සම්බන්දයෙන් සොයා බලන්නට මට තවම අවකාශයක් ලැබී නැත.
Certificate of Incorporation   Certificate of Appreciation   Letter of Appreciation
2006 වසරේදී මාගේ සිතුවිල්ලකට අනුව සිංහල පාසල ආරම්භ කලේ පස් දෙනෙකුගේ පුද්ගලික මුදලිනි. සිංහල පාසලක් ආරම්භ කිරීමට අවශ්‍ය පාසල් ලාංඡනයක් නිර්මාණය කිරීමට සහ විෂය නිර්දේෂයන් සකස් කිරීම මා හට පැවරිණි. විෂය නිර්දේශයන් සකස් කිරීම ලෙහෙසි කරුණක් නොවේ. ලංකාවේ විෂය නිර්දේශයන් ගෙන්වා ඉගැන්වීම ප්‍රයෝගික නොවන බව සියලුම කමිටු සාමාජිකයන්ගේ තීරණය විය. වැඩිහිටි අපට සිංහල භාෂාව පළමු බස වුවත් එරට ඉපදුන අපේ දුදරුවන්ට සිංහල භාෂාව දෙවන භාෂාව්ක් වේ. මා විශාල ගැටලුවකට පත්විය. මෙම ගැටලුවෙදි නිතතින් මා සිහියට ආවේ එවකට ජනාධිපති විද්‍යාලයේ විදුහල්පති ධූරන්ධර මඩුවන්වෙල සුගතනන්ද හිමිපාණන්ය. උන් වහන්සේ ඕස්ට්‍රෙලියාවේ පාරමිතා බෞද්ධ විහාරයේ කලක් වැඩ විසුහ. මනොවිද්‍යාව අනුව කුඩා ලමුන්ට අධ්‍යාපනය දීම පිළිබද උන්වහන්සේට විශේෂ උපාධියක්ද ඇත. මා උන්වහන්සේට දුරකථනයෙන් ඇමතීය. ඒ අවස්ථාවෙ උන්වහන්සේ පාසලේ රාජකාරි කරන වෙලාවේ බව මට ඉගියක් දෙමින්ම කාරනාව විමසීය. මා කරණු ඉදිරිපත් කල පමණින්ම පෙරලා මගෙන් විමසුවෙ ලංකාවේ ලමුන් පලමු වසරේ සිට උසස් පෙළ දක්වා ඉංග්‍රිසි බස ඉගෙන ගත්තද පාසල් හැර යනවිට ලමුන් කීදෙනෙකුට ඉංග්‍රිසි බස කතා කිරීමට හැකියාව තිබෙනවාද යන්නයි. එය එසේ නම් ලංකාවේ ලමුන්ට ඉංග්‍රිසි භාෂාව ග්‍රහනය කර ගැනීමට නොහැකි වූ හේතුව සොයා ගත්තොත් ඔබේ ප්‍රශ්නයට පිළිතුරු ලැබෙනවා නේද යන්නැයි. උන් වහන්සේ මට තේරුම් කරන්නට යෙදුනේ ලංකාවේ සිංහල බස පළමුබස වන ලමුන්ට දෙවන බස වන ඉංග්‍රීසි බස ඉගැන්වීමෙ ඇති දුර්වල තාවයද සරදමකට ලක් කරමිනි. විෂය නිර්දේෂයන් සම්බන්ධයෙන් ඇසු පැනයට උන් වහන්සේ කියා සිටියේ තම පාසලේ සිංහල භාෂාව උගන්වන ගුරු මහත්මීන් සමග කතා කොට කමිටුවක් සාදා මට නැවත කථා කරන බවයි. මේ කතා බහ අවසානයේ ගීතාංජලී වීරතුංග, ඩබ්.එච්.ආර්.දමයන්ති, ක්‍රිෂාන්ති හෙට්ටිආරචිචි, තුල්සි සමරසිංහ යන ගුරුමහත්මීන්ගේ සහයෝගයෙන් කමිටුවක් පිහිටුවා ගත්හ. අවසානයේ ස්වාමීන් වහන්සේ සහ ගුරුමහත්මීන්ගේ මාර්ගෝපදේශකත්වයෙන් ඕස්ට්‍රේලියාවේ උපදින දරුවන්ට ගැලපෙන පරිදි සරල සිංහල විෂය නිර්දේශ 4ක් නිර්මාණය කිරීමට මට හැකිවිය. මවිසින් සකස්කල එම නිර්දේශයන් පරීක්ෂා කර බැලීමට වික්ටෝරියානු උතුරු භාෂා පාසලට මා භාර දුන්නේය. එම පාසලේ සිංහල භාෂා සම්බන්ධීකරණ නිලධාරි මහත්මිය එම විෂය නිර්දේශ සම්බන්ධයෙන් මා වෙත එවු ලිපියද ඔබට පහතින් දැකගත හැක.
  
මගේ මීලග කාර්යය වුයේ පාසල් ලාංඡනය සකස් කිරීමයි.ලාංඡනයට ගැලපෙන පාඨයක් පිළිබද සිතමින් සිටින විට මට ධම්මපදය සිහිවිය.එයට හේතුව වුයේ මා අධ්‍යාපනය ලැබු නාලන්දාවේ ලාංඡනය සිහිවීමෙනි.එහි ඇත්තේ අපදාන සොභිනි පඤ්ඤා. (උගත්කම චරිතයෙන් බබළයි.) යන්නයි. මේ අනුව අප පාසලට ගැලපෙන පාඨය සෙවීම සදහා වර්ගයන් විසිහයකින් ඇති ගාථා හාරසිය විසිතුනම කීපවරක් කියවීමට මට සිදුවිය.අවසානයේ බුද්ධඝෝෂ හිමි විසින් අර්ථකථන දක්වා ඇති සූත්‍ර පිටකයේ ඛුද්දක නිකායේ පණ්ඩිත වර්ගයේ එන පස්වන ගාථා රත්නය මා තෝරා ගත්තා. එය මෙසේය.
උදකං හි නයන්ති නෙත්තිකා
උසුකාරා නමයන්ති තේජනං
දාරුං නමයන්ති තච්ඡකා
අත්තානං දමයන්ති පණ්ඩිතා.
පදගත අර්ථයන් මෙසේ වෙයි: 
උදකං  නයන්ති (දියගෙන යෙතී)  
නෙත්තිකා (දියාළුවෝ - එනම් තමන් කැමති පරිදි ඇලවේලි බැද ඒ මගින් තමන්ට අවශ්‍ය තැනට දිය ගෙන යාමට සකස් කරන්නෝ)
උසුකාරා  (හී වඩුවෝ) 
තේජනං නමයන්ති (ඊදඩු තවා ඇද මැඩ තමන් කැමති සේ නමත්)
තච්ඡකා (ලී වඩුවෝ)
දාරුං නමයන්ති(දැව දඩු තමන් කැමති සේ නමත්)
පණ්ඩිතා (නුවණැත්තෝ)
අත්තානං දමයන්ති (තම සිත තමන් විසින්ම දමනය කරත්)
"අත්තානං දමයන්ති පණ්ඩිතා" යන පාඨය යොදා ගනිමින් මවිසින් නිර්මාණය කරන ලද ලාංඡනය කමිටු සාමාජිකයන් සියල්ලන්ගේම පැසසුමට ලක්විය.
   
  

අප පාසලේ දැක්ම සහ මෙහෙවර
(Vision & Mission)
දැක්ම:
වික්ටොරියාවේ බටහිර ප්‍රදේශවල ශ්‍රී ලාංකේය තරුණ තරුණියන්ට සිංහල මව් භාෂාව භාවිතය පිළිබඳ විශ්වාසය ගොඩනැගීම

මෙහෙවර:
අපගේ භාෂාව සහ සංස්කෘතිය ඉහළ මට්ටමක පැවතීමේ වැදගත්කම ඕස්ට්‍රේලියානු ලාංකේය ප්‍රජාවේ තරුණ තරුණියන් වෙත ගෙන ඒම සහ ඕස්ට්‍රේලියාවට වටිනා පුරවැසියෙකු වීම.

පාසල් වටිනාකම:
එකිනෙකාට ගරු කරන්න
කණ්ඩායම් වැඩ
ඉගෙනීම
කැපවීම
අඛණ්ඩතාව

එකිනෙකාට ගරු කරන්න:
මෙයින් අදහස් වන්නේ  ඔබගේ දැක්මේ ඇති විවිධත්වය සහ අගය වෙනස්කම් පිළිගැනීමයි
එකිනෙකා කෙරෙහි විශ්වාසය තැබීම සහ සහාය දීම
සාධාරණ මානුෂීය හා ආචාරශීලී ලෙස කටයුතු කිරීම
කරන කාර්යයන් හොඳින් හඳුනා ගැනීම
ආරක්ෂිත හා සෞඛ්‍ය සම්පන්න පාසලක් ලබා දීමෙන් යහපැවැත්ම සහතික කිරීම

කණ්ඩායම් වැඩ:
මෙයින් අදහස් කරන්නේ පොදු අරමුණක් සඳහා සහයෝගයෙන් වැඩ කිරීමයි.
ධනාත්මක සම්බන්ධතාවය ගොඩනැගීම හා පවත්වාගෙන යාම.
විවෘත හා ඵලදායී සන්නිවේදනයක් පුහුණු කිරීම.
ඒකාබද්ධව ගැටළු විසඳීමට සහාය වන පරිසරයක් නිර්මාණය කිරීම.

ඉගෙනීම:
මෙයින් අදහස් කරන්නේ අපගේ දැනුම, කුසලතා සහ අත්දැකීම් එකිනෙකා සමඟ බෙදා ගැනීමයි.
පුහුණුව හා සංවර්ධනය තුළින් සිසුන්ට ඔවුන්ගේ හැකියාවන් අවබෝධ කර ගැනීමට ඉඩ දීම.
නිර්මාණශීලිත්වය සහ නව්‍යකරණයන් පෝෂණය කිරීම.
දෙමාපියන්ගේ සහාය ඇතිව අඛණ්ඩ පර්යේෂණ තුළින් හැකියාවන් වැඩි දියුණු කිරීම.

කැපවීම:
මෙයින් අදහස් කරන්නේ අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීමට සහ අපගේ වගකීම් ඉටු කිරීමට එක්රැස් වී වැඩ කිරීමයි.
අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීම සහ ප්‍රතිඵල ලබා දීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම.
පාසලේ දෛනික අවශ්‍යතා සහ අවශ්‍යතාවයන් අවබෝධ කර ගැනීම.
කැපවීමට සිසුන් පෙළඹවීම සහ දැනුවත් කිරීම.

අඛණ්ඩතාව:
මෙයින් අදහස් කරන්නේ සදාචාරාත්මක, අවංක සහ වගවීම.
ඉහළම ප්‍රමිතීන් සඳහා උත්සාහ කිරීම.
සදාචාර විරෝධී හෝ අපගේ සාරධර්මවලට පටහැනි අභියෝගාත්මක හැසිරීම්.
සම්පත් වගකීමෙන් හා ඵලදායී ලෙස භාවිතා කිරීම.
සෑම මට්ටමකින්ම සහ වේලාවකම ආදර්ශයෙන් මෙහෙයවීමේ සංස්කෘතියක් ඇති කිරීම.
අපගේ කැපවීම ඉටු කිරීම


අපේ කාර්ය මණ්ඩලය: 
අපගේ ගුරුවරුන් විවිධ අධ්‍යාපන පසුබිම්වලින් මෙන්ම අතිවිශාල ජීවිත අත්දැකීම් වලින් ද පැමිණේ. පාසලේ ආරම්භක අදියර සඳහා ස්වේච්ඡා ගුරුවරුන් කිහිප දෙනෙකු පාසල් කමිටුව විසින් තෝරාගෙන ඇති අතර ඔවුන් වෙනුවට ස්ථිර ගුරුවරුන් පත් කරනු ලැබේ.

විෂය බාහිර ක්රියාකාරකම්:
මෙම පාසල සෑම විටම ඉහළම ප්‍රමිතියෙන් පවත්වාගෙන යාමට පාසල් කමිටුව කැපවී සිටී. තෙවන භාෂාවක් ඉගෙනීමට සිසුන්ට පහසුකම් සැලසීම සඳහා පාසල තෙවන අදියරේදී ඉගැන්වීම පසුකාලීනව සලකා බලනු ඇත. මෙම කමිටුව වරින් වර විවිධ විෂය බාහිර ක්‍රියාකාරකම් සංවිධානය කරනු ඇති අතර මෙම ක්‍රියාකාරකම් පිළිබඳ විස්තර අවශ්‍ය විටෙක දෙමාපියන් සමඟ සාකච්ඡා කරනු ඇත.

දෙමාපියන්ගේ කැපවීම:
සියළුම පාසල් කටයුතුවලට දෙමාපියන් මුළුමනින්ම සම්බන්ධ වනු ඇතැයි පාසල් කමිටුව අපේක්ෂා කරයි. මෙම භාෂා පාසල සාර්ථක කර ගැනීම සඳහා දෙමාපියන්ගේ දායකත්වය බෙහෙවින් අගය කරනු ලැබේ. පාසල් කමිටුව එහි පරිපාලනයට පමණක් සම්බන්ධ වන අතර වරින් වර කමිටුව විසින් පාසලේ හැසිරීම හා සුමට ක්‍රියාකාරිත්වය සඳහා දෙමාපියන් පත් කරනු ඇත.

අවසන් ගමනාන්තය:
මෙම පාසලේ අරමුණ වික්ටොරියා අධ්‍යාපන දෙපාර්තමේන්තුවේ (භාෂා) අනිවාර්ය අංගයක් වීමයි. එය සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා අපගේ මව් භාෂාව සඳහා අපගේ කැපවීම අධ්‍යාපන දෙපාර්තමේන්තුවට ඔප්පු කළ යුතුය. එබැවින් මෙම පාසලට ඇතුළත් වන සිසුන්ට සිංහල භාෂාව ඉගෙන ගැනීමට ඇති කැපවීම ප්‍රදර්ශනය කළ යුතුය. මේ සඳහා මගපෙන්වීමක් ලෙස පාසල සහ සිසුන් අතර ඇති සියලුම සන්නිවේදනයන් සිංහල භාෂාවෙන් පමණක් වනු ඇත. සිංහල භාෂාවෙන් සන්නිවේදනය කිරීමට සිසුන් උනන්දු කරවන ලෙස දෙමාපියන්ට උපදෙස් දෙනු ලැබේ. දෙමව්පියන්ගේ සහ ගුරුවරුන්ගේ අදහස් විමසන කමිටුව මේ සඳහා විවිධ සම්මාන වැඩසටහන් හඳුන්වා දෙනු ඇත.

වසර ගනනක් තිස්සේ බාධක ගල්පර මැදින් ගලා බසින නදියක් සේ වික්ටෝරියානු සිංහල භාෂා පාසල වෙරබි සෙමින් සෙමින් ගලාබසී. අදවන විට ප්‍රජා භාෂා වික්ටෝරියා (CLV) යන රාජ්‍ය ආයතනයේ අධීක්ෂණය යටතේ ගුරුවරුන් වැටුප් ලබමින් දරුවන්ට ආධාර සපයමින් අප පාසල ඉතා හොද මට්ටමකින් පවත්වාගෙන යයි. විශාල පිරිසක් මේ වනවිට පාසල වටා රොක්වී සිටි. 

මා ලංකාවට එනබව අසා පුංචිම පැටව් ටික මට සමු දුන්නේ මා සමග මෙම පින්තූරයට පෙනී සිටීමෙනි. එදිනම සවස මා සදහා සංග්‍රහයක් ගුරු මණ්ඩලය සහ පාසල් කමිටුව විසින් කමිටුවේ සභාපති තුමාගේ නිවසේ පැවැත්විනි. මා ලංකාවට පැමින මේ වනවිට වසර දෙකකට ආසන්න වුවත් මෙම පින්තූර අස්ථාන ගතවී තිබු බැවින් කිසිවෙකුට පෙන්වීමට නොහැකි වුනා. මෙය මාගේ බ්ලොග් පිටුවට එකතු  කලේ මා ආරම්භ කිරීමට උරදුන් පාසලේ දරුවෙකු ඔන්ලයින් පංතියකදී තම නිවසේ සිට කරන ලද ක්‍රියාකරකමක් දැකීම නිසාය. කොරොනා වසංගතය නිසා පාසලට ඒමට නොහැකි දරුවන් නිවසේ සිට හො සිංහල භාෂාව ඉගෙන ගැනීමට වෙහෙසවීම කොතරම් අගනේද. පාසලේ වර්තමාන විදුහල්පති දසුන් වෙත්තසිංහ මහතාත් ගුරු මණ්ඩලයටත් පාසල් කමිටුවේ සභාපති ලයනල් වනසිංහ මහතා සහ සියලු කමිටු සාමාජික මහත්ම මහත්මීනට මගේ ගෞරවනීය උත්තමාචාර්ය මෙසේ පුදකරමි.
"අත්තානං දමයන්ති පණ්ඩිතා" 
ඔබ සියලු දෙනාටම මිහිකතගේ ආශිර්වාදය ලැබේවා!

පිටපත :සුමේධ  රත්නසේකර ශ්‍රී ලංකාවේ සිට







Friday, September 25, 2020

ලොව පුරා මිලියන 820 කට අධික ජනතාවක් කුසගින්නේ සිටිති.

 
නව වාර්තාවකට අනුව, ලොව පුරා කුසගින්නෙන් පෙළෙන පුද්ගලයින්ගේ සංඛ්‍යාව සිඝ්‍රයෙන් වැඩිවෙමින් පවතී. එක්සත් ජාතීන්ගේ කුසගින්න පිළිබඳ වාර්තාවට අනුව, කුසගින්න යනු ජනගහනය දැඩි ආහාර අනාරක්‍ෂිතතාවයකට මුහුණ දී සිටින කාලපරිච්ඡේද නිර්වචනය කිරීම සඳහා භාවිතා කරන වචනයකි. එයින් අදහස් කරන්නේ ඔවුන් මුදල් නොමැතිකම, ආහාර සඳහා ප්‍රවේශය නොමැතිකම හෝ වෙනත් සම්පත් හේතුවෙන් ආහාර නොගෙන මුළු දිනම ගෙවන බවයි.

කුසගින්න සඳහා පුළුල්ව පිළිගත් නිර්වචන කිහිපයක් මෙන්න:
කුසගින්න යනු ආහාර හිඟකම හා බැඳුණු විපතයි. ආහාර හිඟය හෝ මන්දපෝෂණය සඳහා වන සීමාව දිනකට කැලරි 1800 කට වඩා අඩුය. මන්දපෝෂණය කැලරි ඉක්මවා යන්නේ ශක්තිය, ප්‍රෝටීන් සහ / හෝ අත්‍යවශ්‍ය විටමින් සහ ඛනිජවල හීනතාවයන් දැක්වීමට ය. මන්දපෝෂණය බොහෝ විට මන්දපෝෂණය සමඟ එකිනෙකට වෙනස් ලෙස භාවිතා වන අතර එය ඇත්ත වශයෙන්ම මන්දපෝෂණයකි. මන්දපෝෂණය වඩාත් අධික මන්දපෝෂණය හා නිදන්ගත මන්දපෝෂණය යන දෙකටම යොමු වේ (අසමබර ආහාර වේලෙහි ගැටළු). ආහාර සුරක්‍ෂිතතාවය, ආහාර ලබා ගැනීමේ හැකියාව, ප්‍රවේශය සහ උපයෝජනය සම්බන්ධ වේ. ක්‍රියාශීලී හා සෞඛ්‍ය සම්පන්න ජීවිතයක් පවත්වා ගැනීම සඳහා පුද්ගලයෙකුට සෑම විටම ප්‍රමාණවත් තරම් සුරක්ෂිත හා පෝෂ්‍යදායී ආහාර ලබා ගත හැකි වූ විට, ඔවුන් ආහාර සුරක්ෂිත යැයි සැලකේ. මිලියන 820 කට අධික ජනතාවක් කුසගින්නෙන් පෙළෙති. එක්සත් ජාතීන්ගේ නව වාර්තාව මගින් දැවැන්ත ගෝලීය අභියෝගයේ මුරණ්ඩු යථාර්ථයන් හෙළි කරයි. 2019 ලෝක ආහාර සුරක්‍ෂිතතා හා පෝෂණ තත්ත්වයට අනුව 2030 වන විට තිරසාර සංවර්ධන ඉලක්කවල (SDGs :Sustainable Development Goals) ශුන්‍ය සාගින්න ඉලක්කය සපුරා ගැනීමේ දැවැන්ත අභියෝගය මෙම කරුණ අවධාරනය කරයි. වර්තමානයේ නිව්යෝර්ක් හි සිදු වෙමින් පවතින SDGs සම්බන්ධයෙන් රාජ්‍යයන් ගෙන ඇති ක්‍රියාමාර්ග පිළිබඳ එක්සත් ජාතීන්ගේ ප්‍රධාන අධීක්ෂණ - ඉහළ මට්ටමේ දේශපාලන සංසදයේ (HLPF : High-level Political Forum) මායිම් මත දියත් කරන ලද වාර්තාව, කලාප අනුව සංඛ්‍යාලේඛන බිඳ දමමින් සාගින්න ඉහළ ගොස් ඇති බව පෙන්නුම් කරයි. අප්‍රිකාවේ උප කලාපවල සියයට 20 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක්, මන්දපෝෂණයෙන් වැඩිම ප්‍රදේශයක් ඇති ප්‍රදේශ වෙයි. ලතින් ඇමරිකාවේ සහ කැරිබියන් දූපත් වල කුසගින්න තවමත් සියයට හතකට වඩා අඩු වුවද එය සෙමින් වැඩි වෙමින් පවතී. ආසියාවේ, මන්දපෝෂණය ජනගහනයෙන් සියයට 11 කට බලපායි. පසුගිය වසර පහ තුළ දකුණු ආසියාව විශාල ප්‍රගතියක් පෙන්නුම් කළද, සියයට 15 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් වුවද, එය තවමත් වැඩිම මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙන උප කලාපයයි.


කුසගින්න ඇතිවීමට හේතුව කුමක්ද?
කුසගින්න දරිද්‍රතාවය සමඟ දැඩි ලෙස සම්බන්ධ වී ඇති අතර එයට සමාජ, දේශපාලන, ජන විකාශන හා සමාජීය සාධක රාශියක් අතර අන්තර්ක්‍රියා සම්බන්ධ වේ. දරිද්‍රතාවයේ ජීවත්වන ජනතාව නිතරම ගෘහස්ථ ආහාර අනාරක්‍ෂිතභාවයට මුහුණ දෙති, නුසුදුසු සත්කාර පිළිවෙත් භාවිතා කරති, ගුණාත්මක ජලය, සනීපාරක්ෂාව සහ සනීපාරක්ෂාව සඳහා අඩු ප්‍රවේශයක් සහ සෞඛ්‍ය සේවා සහ අධ්‍යාපනයට ප්‍රමාණවත් ප්‍රවේශයක් හෝ ලබා ගත නොහැකි අනාරක්ෂිත පරිසරයක ජීවත් වෙති. . සාගතය ඇතුළු දරුණු ආහාර අර්බුදවල ගැටුම ද ගැටුමකි. මෙය එක්සත් ජාතීන්ගේ ආරක්ෂක මණ්ඩලය විසින් 2018 මැයි මාසයේදී නිල වශයෙන් පිළිගත් කරුණකි. ගැටුම් දීර්ඝ වන විට සහ ආයතන දුර්වල වන විට කුසගින්න හා මන්දපෝෂණය වඩාත් නරක ය. එයින් සංඛ්‍යාව ඉහළ යමින් පවතින අතර සමහර ඒවා දේශගුණික විපර්යාසයන්ගෙන් නරක අතට හැරේ. කුසගින්න මැඩපැවැත්වීම සඳහා වැඩ කරන පුද්ගලයින් සහ සංවිධාන අතීතයට වඩා සංවේදී ප්‍රවේශයන් ගත යුතුය. දේශගුණික විපර්යාස සමඟ සම්බන්ධ වී ඇති කාලගුණය හා සම්බන්ධ සිදුවීම් බොහෝ රටවල ආහාර ලබා ගැනීමේ හැකියාව කෙරෙහි බලපා ඇති අතර එමඟින් ආහාර අනාරක්ෂිත භාවය ඉහළ යාමට හේතු වී තිබේ. තෙල් හා අනෙකුත් ප්‍රාථමික වෙළඳ භාණ්ඩ අපනයන ආදායම මත යැපෙන රටවල ආර්ථික පසුබෑම ද ආහාර ලබා ගැනීමේ හැකියාව කෙරෙහි බලපා ඇති අතර ආහාර ලබා ගැනීමේ හැකියාව අඩු වී ඇත.

වේගවත් කරුණු
පෘථිවියේ සිටින සෑම කෙනෙකුම පෝෂණය කිරීම සඳහා අවශ්‍ය තරම් ආහාර ලෝකයේ නිපදවනවා ඇත. ලොව පුරා මිලියන 820 ක් පමණ ජනතාව සෑම රාත්‍රියකම කුසගින්නෙන් නින්දට යති. කුඩා ගොවීන්, එඪේරුන් සහ ධීවරයින් ගෝලීය ආහාර සැපයුමෙන් සියයට 70 ක් පමණ නිෂ්පාදනය කරන නමුත් ඔවුන් විශේෂයෙන් ආහාර අනාරක්‍ෂිතභාවයට ගොදුරු වේ. ග්‍රාමීය ජනතාව අතර දරිද්‍රතාවය සහ සාගින්න වඩාත් උග්‍ර වේ. ගැටුම් කුසගින්නෙන් පෙළෙන ප්‍රධාන සාධකයක් වේ එක්සත් ජාතීන්ගේ තක්සේරුව අනුව, මිලියන 144 ක් වූ ළමුන් මිලියන 122 ක් ගැටුම්වලින් පීඩාවට පත් රටවල ජීවත් වෙති. ලොව පුරා වයස අවුරුදු පහට අඩු ළමුන් මිලියන 14 ක් දරුණු මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙන අතර එය දැඩි මන්දපෝෂණයක් ලෙසද හැඳින්වේ. එහෙත් මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙන ළමුන්ගෙන් ජීවිතාරක්ෂක ප්‍රතිකාර ලබා ගත හැක්කේ සියයට 25 කට පමණි. ශ්‍රී ලංකාවේ දරුවන්ගෙන් පහෙන් එකක් මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙති. ජාත්‍යන්තර ආහාර ප්‍රතිපත්ති පර්යේෂණ ආයතනයේ (IFPRI : International Food Policy Research Institute) ගෝලීය සාගින්න දර්ශකය (GHI : Global Hunger Index) 2017 ට අනුව, රටේ ළමුන්ගෙන් සියයට 14.7 ක් යෙන් මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙති. වයස අවුරුදු පහට අඩු ළමුන්ගෙන් සියයට 21.4 ක් මන්දපෝෂණය ඇති අතර, ශ්‍රී ලංකාව ලෝකයේ වැඩිම රටවල් හතරක් අතරට පැමිණ තිබේ. සෑම පස්වන දරුවෙකුම මන්දපෝෂණයෙන් පෙළෙති. මන්දපෝෂණය අනුපාතයෙන් සියයට 20 කට වඩා ඇති අනෙක් රටවල් වන්නේ ඉන්දියාව, ජිබුටි (අප්‍රිකාවේ අං මත පිහිටි ජිබුටි බොහෝ දුරට ප්‍රංශ හා අරාබි භාෂාව කතා කරන රටකි.) සහ දකුණු සුඩානයයි. 2016 දී මෙන් 2017 දී ද කුසගින්න මට්ටම සියයට 25.5 ක් ලෙස එකතැන පල්වීම පමණක් නොව, දරුවන් අතර මන්දපෝෂණය පැතිරීමේ සීඝ්‍ර වර්ධනයක් ද දැක තිබේ. 2012–2016 වසර පහක කාලය තුළ, වයස අවුරුදු පහට අඩු ශ්‍රී ලංකා ළමුන් තුළ මන්දපෝෂණය පැතිරීමේ ප්‍රවණතාව සියයට 21.4 දක්වා ඉහළ ගොස් ඇති අතර 2006-2010 වනවිට එය සියයට 13.3 ක් විය.    



මන්දපෝෂණය සමහර විට ‘උග්‍ර මන්දපෝෂණය’ ලෙස හඳුන්වනු ලබන්නේ මන්දපෝෂණය පිළිබඳ කථාංගවලට ‘නිදන්ගත මන්දපෝෂණය’ ලෙස සැලකෙන වඩා වෙනස්ව කෙටි කාලයක් පවතින බව විශ්වාස කරන බැවිනි. කෙසේ වෙතත්, යුනිසෙෆ් සංවිධානයට අනුව, සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල වයස අවුරුදු පහට අඩු දරුවන්ගෙන් තුනෙන් එකක් පමණ මන්දපෝෂණය ඇත. වයස අවුරුදු පහට අඩු ළමයින් අතර මන්දපෝෂණය හෙවත් උස සඳහා අඩු බරකි. එය සාමාන්‍යයෙන් උග්‍ර සැලකිය යුතු ආහාර හිඟයක් හෝ රෝගයක ප්‍රතිඵලයකි. පසුගිය වසර 20 තුළ ලංකාවේ ළමා මන්දපෝෂණය සියයට 15.4 ක් දක්වා ඇති අතර එම ප්‍රතිශතය ඉන්දියාවේ, බංග්ලාදේශයේ සහ නේපාලයේ සාපේක්ෂව ඉහළ මට්ටමක පවතී. කෙසේ වෙතත්, ශ්‍රී ලංකාවේ කිසිදු නිදන්ගත මන්දපෝෂණයක් වාර්තා වී නොමැත. අප රටේ ළමුන් අතර මන්දපෝෂණය භයානක අනුපාතයන් ද GHI විසින් සොයා ගන්නා ලදී. එබැවින් වාර්තාවට අනුව, ශ්‍රී ලංකාව ආහාර සුරක්‍ෂිත වන අතර එකවර ඉහළ මන්දපෝෂණයක් ඇත. GHIට අනුව, ළමුන්ගෙන් සියයට 21.4 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක් ආරක්ෂිත  තල හරහා උග්‍ර මන්දපෝෂණය හා මන්දපෝෂණයට වැටෙන අතර, ශ්‍රී ලංකාවට දැරිය හැකි මිලකට සහ ආහාර ලබා ගැනීමේ හැකියාව පිළිබඳව හොඳින් ක්‍රියා කළ හැකිය. සමස්ත ළමා ජනගහනයෙන් සියයට දෙකක් උග්‍ර  මන්දපෝෂණයක් ඇති බවට හඳුනාගෙන ඇති අතර ඉතිරි සියයට 15.4 ට සුළු මන්දපෝෂණයක් තිබේ. ආන්තික මට්ටමේ සිට සාමාන්‍ය මට්ටම දක්වා ග්‍රෑම් 400 ක වෙනසක් පමණක් ඇති අතර උග්‍ර  මන්දපෝෂණයෙන් සියයට දෙකක් රෝගයක් නිසා විය හැකිය. පවතින දත්ත තවදුරටත් ගැටළුව සංකීර්ණ කරයි. මෙතරම් ඉහළ මන්දපෝෂණයක් හමුවේ ආහාර සුරක්ෂිතතාවයේ විරුද්ධාභාසය රටේ දරිද්‍රතා පැතිකඩ මගින් තවදුරටත් සනාථ වේ. GHI වාර්තා වලට අනුව, දරිද්‍රතා ඇස්තමේන්තු අනුව පවා රට අසල්වැසියන්ට වඩා බොහෝ සෙයින් යහපත් වුවත් බොහෝ දරුවන් හිස් බඩක් සමඟ නිදා සිටින බව පෙනේ. රජය විසින් 2016 දී දුප්පතුන් ලෙස ලැයිස්තුගත කර ඇත්තේ සියයට 4.1 ක් හෙවත් පුද්ගලයන් 843,913 ක් පමණි. මීට හාත්පසින්ම වෙනස්ව, සියයට 20 ට වැඩි ළමුන් අතර මන්දපෝෂණය කලාපයේ එකම රට වන ඉන්දියාව තවමත් එහි මුළු ජනගහනයෙන් සියයට 21.92 ක් නිල වශයෙන් දරිද්‍රතාවයේ ජීවත් වේ. කොළඹ ළමුන් අතර මන්දපෝෂණය තවමත් ඉහළ මට්ටමක පවතින අතර එය 2006 ට වඩා එක් ප්‍රතිශතයක් පමණි.මන්දපෝෂණය බටහිර පළාතේ මෙන්ම විශේෂයෙන් වෙරළබඩ හා මුඩුක්කු ප්‍රදේශවල ඉහළ මට්ටමක පවතී. වැඩිම සංඛ්‍යාවක් වාර්තා වී ඇත්තේ මොණරගල, හම්බන්තොට, ත්‍රිකුණාමලය, අනුරාධපුර සහ නුවර එලිය යන ප්‍රදේශවල ය. එහෙත් බටහිර පළාතට සාපේක්ෂව එක් එක් පළාත ජනගහනය අඩු ය. තව දුරටත් යමෙක් දත්ත සමඟ පොරබදමින් සිටියද, රටේ කුසගින්න පිළිබඳ සංඛ්‍යාලේඛනවලින් පෙනී යන්නේ එය පුළුල්ව පැතිරී ඇති අතර රටේ දුර, නගර සංවර්ධිත ප්‍රදේශවලට පමණක් සීමා නොවන බවයි. සංගණන හා සංඛ්‍යාලේඛන දෙපාර්තමේන්තුවේ 2016 ජනවිකාස හා සෞඛ්‍ය සමීක්ෂණයට අනුව, අවුරුදු පහට අඩු ළමුන්ගෙන් සියයට 17.3 ක් මන්දපෝෂණය ඇති අතර පසුගිය වසර 10 තුළ දත්තවල කිසිදු වෙනසක් සිදුවී නොමැත. එහෙත්, 2006 සංඛ්‍යාලේඛන හා සසඳන විට, බර අඩු දරුවන්ගේ (සියයට 1.5 කින්) සහ මන්දපෝෂණය (සියයට 0.4 කින්) සුළු වශයෙන් වැඩි වී තිබේ. 2006 දී සියයට 13 ක් වූ කොළඹ දිස්ත්‍රික්කයේ මන්දපෝෂණය පැතිරීම සියයට 12 දක්වා අඩු වී තිබේ. පසුගිය වසර දහය තුළ මන්දපෝෂණය බොහෝ දිස්ත්‍රික්කවල ඉහළ මට්ටමක පැවතුන අතර මොණරගල සියයට 25.5 ක වාර්තාගත ඉහළ අගයක් ගනී. පුත්තලම් සහ අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කවල මන්දපෝෂණය සියයට 19.5 කි. පසුගිය වසර 10 තුළ සියයට 6.5 සිට 15 දක්වා සංඛ්‍යාවක් පහත වැටී ඇති අතර, මඩකලපුව, ත්‍රිකුණාමලය සහ අම්පාරා සැලකිය යුතු දියුණුවක් පෙන්නුම් කර ඇත. වැඩිම ප්‍රතිශතයක් (සියයට 28) ඇති ත්‍රිකුණාමලය දිස්ත්‍රික්කයේ එය 2016 දී සියයට 13 දක්වා පහත වැටී ඇත. දරුවන්ගේ පෝෂණ මට්ටම රඳා පවතින්නේ ආහාර ලබා ගැනීමේ හැකියාව, ප්‍රවේශය සහ දැරිය හැකි මිල මත ය. රෝගය සුව කිරීමට වඩා වැළැක්වීම වැදගත් ය.


කළු සල්ලි.
රාජ්‍ය නායකයින්, ඇමතිවරුන්, දේශපාලනඥයන්, ඉහළ පෙළේ රජයේ නිලධරයන්, නිර්දෝශි නොවන ව්‍යාපාර, අපරාධකරුවන්, මත්ද්‍රව්‍ය ජාවාරම්කරුවන්, ජාවාරම්කරුවන් සහ වෙනත් අයුක්ති සහගත පුද්ගලයින් විශාල ප්‍රමාණයක් නීති විරෝධී මුදල් තැන්පත් කරමින් සිටින්නේ ස්විස් බැංකු පමණක් නොව ලොව පුරා බදු නිවාස 70 ක් පමණ ඇත. ඒවා ගොඩගැසීමට භාවිතා කරයි. ඕඊසීඩී (ආර්ථික සහයෝගිතාව හා සංවර්ධනය සඳහා වූ සංවිධානය) (OECD:Organisation for Economic Co-operation and Development)විසින් 2008 දී කරන ලද වාර්තාවකින් ස්විට්සර්ලන්තය, ඔස්ට්‍රියාව, ලක්සම්බර්ග්, ලීච්ටන්ස්ටයින්, පැනමාව, සිංගප්පූරුව සහ වෙනත් අය බැංකු රහස්‍යතා නීති රීති යැයි සිතන රාජ්‍යයන් ලෙස ලැයිස්තුගත කර ඇත. ඇස්තමේන්තු වලට අනුව ඩොලර් ට්‍රිලියන 11 කට වඩා වැඩි කළු සල්ලි බදු ගෙවල්වල ගබඩා කර තැබිය හැකිය. , ඔවුන් ගණනය නොකළ හෝ අයථා ලෙස උපයාගත් ධනය ආපසු ගෙන ඒමට පියවර ගත යුතුය. සංවර්ධනයට අහිතකර ලෙස අවශ්‍ය වන විශාල මුදල් ප්‍රමාණයක් අතුරුදහන් වූ අප්‍රිකාව, ආසියාව ඇතුළු සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් වඩාත් අහිතකර ලෙස බලපායි. ලෝක ජනගහනයෙන් තුනෙන් දෙකකට මූල්‍ය පද්ධතියට ප්‍රවේශය නොමැත. දුප්පතුන්ට ණය සුදුසු යැයි නොසැලකේ. ව්‍යාපාරයේ අදහස වන්නේ ලාභය උපරිම කිරීමයි. එය මිනිසෙකුගේ අර්ථ නිරූපණය ඉතා පටු ය. වර්තමාන මූල්‍ය දියවීම යනු ලොව පුරා මුදල් හා කොටස් වෙලඳපොලවල් විනාශ කරන අතරම රැකියා, ජීවිත සහ ජීවනෝපායන් විනාශ කිරීමයි. ධනය ස්වල්ප දෙනෙකුගේ අවධානයට යොමු කරමින් එය බොහෝ දෙනෙකුගෙන් සම්පත් ලබාගෙන ඇත. අද වන විට, ආණ්ඩු බොහෝ දුරට ප්‍රතිචාර දක්වා ඇත්තේ පෞද්ගලික මූල්‍ය ආයතන සහ සංගතවලට ඇප ලබා දීම සඳහා ඩොලර් ට්‍රිලියනයකට වඩා වියදම් කිරීමෙනි. මේ අතර, ප්‍රජාවන්ගේ, සාමාන්‍ය පුරවැසියන්ගේ හා බිඳෙන සුළු පරිසර පද්ධතිවල තලා දැමීමේ අවශ්‍යතා බොහෝ දුරට නොසලකා හැර තිබේ. සමාජයේ සමාජ ව්‍යාපාරයක් ද තිබිය යුතුය. ගෝලීයකරණයට සිදුවී ඇත්තේ දූෂිත දේශපාලන තන්ත්‍රය යටතේ ධනවත් වූ වරප්‍රසාද ලත් සුළු පිරිසට පමණක් නොව, ලොව පුරා සිටින උපරිම සංඛ්‍යාවට උපරිම යහපත සහතික කිරීමට ය. සෑම සාර්ථක ආර්ථිකයක්ම වෙළඳපල ආර්ථිකයක් බව සත්‍යයකි, ගැටළුව පවතින්නේ ලාභය සහ සමාජීය පාඩු පෞද්ගලීකරණය කළ දූෂිත පාලන තන්ත්‍රය තුළය. එය ධනවාදය නොවේ. වර්තමාන අර්බුදය පෙන්නුම් කළේ වෙනස්වන තත්වයට මුහුණ දීම සඳහා පද්ධතිය ප්‍රමාණවත් නොවන බවයි. ජීවිත, ජීවනෝපායන් සහ පරිසරයට හානි කිරීමෙන් ඔවුන් ලාභ නොලබන බවට වග බලා ගනිමින් සමාජයට තම ව්‍යාපාරය පුරාම සමාජ වගකීම් දැරීමට අවශ්‍ය විය. සෑම මිනිසෙකුටම “ණය ලබා ගැනීමේ අයිතිය” තිබිය යුතුය, මන්ද මිනිසුන්ට මුදල් තිබේ නම් ඔවුන්ට ඔවුන්ගේ ජීවිත වෙනස් කළ හැකිය. 2000 වර්ෂයේදී රටවල් 189 ක නායකයින් දරිද්‍රතාවය තුරන් කිරීම සඳහා තමන්ට හැකි සෑම දෙයක්ම කිරීමට එකඟ වෙමින් සහස්‍ර ප්‍රකාශයට අත්සන් තැබීය. 2015 වන විට අන්ත දරිද්‍රතාවය තුරන් කිරීමේ මාර්ග සිතියමක් වන මිලේනියම් සංවර්ධන අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීමෙන් ඔවුන් මෙය කිරීමට පොරොන්දු විය. සහස්‍ර සංවර්ධන ඉලක්ක අට සපුරා ගැනීමට අප අඩක් පමණ සිටිනවාද? තවමත්, දරිද්‍රතාවයේ ප්‍රතිඵලයක් ලෙස සෑම දිනකම ලෝක ජනගහනයෙන් මිනිසුන් 50,000 ක් මිය යන අතර ධනවතුන් හා දුප්පතුන් අතර පරතරය වැඩි වෙමින් පවතී. ලෝක ජනගහනයෙන් අඩකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් ජීවත් වන්නේ දරිද්‍රතාවයෙන් වන අතර 70% ක් කාන්තාවන් ය. යුද්ධයේ හා ගැටුම්වලදී, සෑම වසරකම දහස් ගණනක් ඝාතනයට, තුවාලවලට හෝ අවතැන්වූවන් අතර ළදරුවන්, කුඩා දරුවන්, පිරිමි ළමයින්, ගැහැනු ළමයින්, ගෘහණියන්, ආච්චි, මව්වරුන්, පියවරුන්, සීයා, සහෝදරියන්, පාසල් ගුරුවරුන්, කර්මාන්තශාලා සේවකයින්, සෞඛ්‍ය සේවකයින්, කෘෂිකාර්මික කම්කරුවන්, විකුණුම් දැරියන් ඇතුළත් වේ. , ග්‍රැෆික් නිර්මාණකරුවන්, මෘදුකාංග ලේඛකයින්, ඇමතුම් මධ්‍යස්ථාන සේවකයින්, නර්තන ශිල්පීන්, දිවා සුරැකුම් සපයන්නන්, ඉදිකිරීම් කම්කරුවන්, ළදරුවන්, සංගීතඥයන්, ගායකයින්, බේකරි, අවන්හල් සේවකයින්, කැබ් රියදුරන්, ගෘහ සේවිකාවන් සහ තවත් බොහෝ අය වෙති. සොල්දාදුවන් දහස් ගණනක් මිය ගොස් ඇති අතර තවත් සිය දහස් ගණනක් දරුණු ශාරීරික හා මානසික තුවාල වලට ලක්ව ඇත. මෙය වෙනස් කිරීමට අපට බලය තිබේ. සාමය, වැඩි වැඩියෙන් ආධාර, ණය අවලංගු කිරීම, සියලුම පිරිමි ළමයින් හා ගැහැණු ළමයින් සඳහා අධ්‍යාපනය, සෞඛ්‍ය සේවා, වෙළඳ යුක්තිය, ස්ත්‍රී පුරුෂ සමානාත්මතාවය, ණය අයිතිය සහ මහජන වගවීම සඳහා ඔබේ රජය තල්ලු කරන්න. දේශපාලන සූදුවේ නියැලෙන්නන්ට ඔවුන්ගේ යුද්ධයට හා විනාශයට අපි වෛර කරන බව කියමු! අපට අවශ්‍ය වන්නේ වැඩ කිරීමට අවශ්‍ය මෙවලම් සහ කුසගින්නෙන් මිදීමයි. අසාධාරණ සමාජ පද්ධතියක් එපා යැයි කියන්න! දේශපාලන තන්ත්‍රය දූෂණය නොකරන ලෙස පවසන්න! අසාධාරණ ලෝක පිළිවෙලක් එපා යැයි කියන්න! අසාධාරණ වෙළඳාම එපා යැයි කියන්න! සාමය සඳහා සටන් කරන්න! කුසගින්නට එරෙහිව සටන් කරන්න! යුද්ධයට, ත්‍රස්තවාදයට, කුසගින්නට එරෙහිව අප විරුද්ධ විය යුතුය, එවිට අපට අපගේ ජීවිත කාලය තුළ ඉතිහාසය වෙනස් කළ හැකිය!

පිටපත: සුමේධ රත්නසේකර

SOURCES
1 State of Food Insecurity and Nutrition in the World 2020 online summary, http://www.fao.org/state-of- food-security-nutrition/en/
2 State of Food Insecurity and Nutrition in the World 2020 online summary, http://www.fao.org/state-of-food-security-nutrition/en/
3 Food security definition from the UN’s World Food Program and hunger, undernutrition, and malnutrition from the International Food Policy Research Institute’s Global Hunger Index.
4 Sustainable Development Goal 2, Zero Hunger: https://sustainabledevelopment.un.org/sdg2
5 Action Against Hunger International Nutrition Security Policy, page 8
6 State of Food Insecurity and Nutrition in the World 2020
7 State of Food Insecurity and Nutrition in the World 2020
8 Action Against Hunger Value Proposition
9 Action Against Hunger International Nutrition Security Policy, page 5; and Sustainable Development Goal 2, Zero Hunger: https://sustainabledevelopment.un.org/sdg2
10 Organisation for Economic Co-operation and Development: www.oecd.org/dataoecd/39/19/40556222.pdf 
11 International Food Policy Research Institute: http://ebrary.ifpri.org/utils/getfile/collection/p15738coll2/id/131422/filename/131628.pdf
12 Sustainable Development Goals
13 High-level Political Forum
14 Global Hunger Index 2017
15 Organisation for Economic Co-operation and Development 2008 Report




Wednesday, September 23, 2020

බිට්කොයින් බ්ලැක්මේල් වංචාව වළක්වා ගන්නේ කෙසේද?

සෙක්ස්ට්‍රේෂන් වංචාකරුවන් සොරකම් කරන ලද ඔබගේ මුරපද සමඟ කරන ඊමේල් කප්පම් ව්‍යාපාරය

“ඔබේ බිරිඳගෙන් සහ අනෙක් සියල්ලන්ගෙන් ඔබ රහසිගතව තබා ඇති බව මම දනිමි. ඔබට මෙම ලිපිය නොසලකා හැරිය හැකිය, නැතහොත් බිට්කොයින් හි මට ඩොලර් 4000 ක රහස්‍යතා ගාස්තුවක් ගෙවන්න.”

ඕනෑම කෙනෙකුගේ කොඳු ඇට පෙළ පහළට යැවීමට මෙම පණිවුඩය ප්‍රමාණවත් ය, නමුත් මෙම සිසිල් වචන ඔබ ඉලක්ක කර ගත් නව වංචාවක කොටසකි. 


මෙන්න එය ක්‍රියාත්මක වන ආකාරය. 

වංචාකරුවන් ඊමෙල් ලිපි යවමින්, වින්දිතයා හෙළිදරව් කිරීමට අකමැති දෙයක් දන්නා බවත් තැපෑල ලබන්නා චෝදනා කරන ලද කටයුතු පිළිබඳව නිහඩව සිටීම සඳහා බිට්කොයින් භාවිතා කරමින් ගෙවීම් කල යුතු බවත් ඉල්ලා ඇත. ගෙවීම සඳහා බිට්කොයින් භාවිතා කරන්නේ කෙසේද යන්න ද ලිපියේ විස්තර කෙරේ.

මෙය මිනිසුන්ගේ මුදල් වලින් සාපරාධී කප්පම් ගැනීමකි.

ඔබට හෝ ඔබ දන්නා කෙනෙකුට මේ වගේ ලිපියක් ලැබුනේ නම්, එය වහාම ඔබේ ප්‍රාදේශීය පොලිසියට සහ එෆ්බීඅයි වෙත වාර්තා කරන්න. (ලංකාවේ පොලීසි වල හෝ වෙනත් ආයතනයක මේ සදහා වැඩ පිළිවෙලක් තිබේදැයි මා නොදනී.)තර්ජන, බිය ගැන්වීම් සහ අධි පීඩන උපක්‍රම වංචාවක සම්භාව්‍ය සංඥා වේ. මෙම ප්‍රායෝගික ඉඟි සමඟ දක්ෂ වංචනිකයින්ට වඩා ඉදිරියෙන් සිටින්නේ කෙසේදැයි ඉගෙන ගන්න සහ ඔබේ පුද්ගලික තොරතුරු සුරක්ෂිතව තබා ගත හැකි ක්‍රම සොයා බලන්න .ඔබත් මෙයට ගොදුරු වුනාද ?වින්දිතයාගේ මුරපදය අනවසරයෙන් ඇතුළුවීමේ සාක්ෂියක් ලෙස ඊ-තැපෑලට ඇතුළත් වේ, නමුත් ඇසට පෙනෙන දේට වඩා වැඩි යමක් ඇත. මෙම වසරේ අපේ‍්‍රල් මාසයේ දී ලොව පුරා නැවත වට රවුමක යෙදෙන නව ලිංගික අපචාර ව්‍යාපාරයක් අනාවරණය විය. ESET හි පර්යේෂණාගාරය විසින් අනාවරණය කරගත් පරිදි නීතිවිරෝධී අයාචිත ඊමේල් තැපැල් මගින් සයිබර් අවකාශයේ සොරකම් කරන ලද පැරණි දත්ත කොටසක් වූ ඔබගේ පැරණි මුරපද යොමු කරමින් නොදැනුවත්ව ගොදුරු වූවන් රැවටීමට උත්සාහ කරමින් සිටි. ESET යනු ප්‍රති-වයිරස සහ ෆයර්වෝල් මෘදුකාංග නිපදවන නිෂ්පාදන සපයන ස්ලොවැක් රාජ්‍යයේ බ්‍රැටිස්ලාවා නගරයේ පිහිටි 1992 ආරම්භ කරන ලද සමාගමකි. 2008, 2009 සහ 2010 දී වඩාත් සාර්ථක ස්ලෝවැක් සමාගම ලෙස ලෝ පුරා පිළිගැනීමට ලක්විය. ඔවුන්ගේ අනාවරණය පරිදි වඩාත්ම අද්දැකීම් අඩු අන්තර්ජාල පරිශීලකයා අයාචිත ඊමේල් මගින් මෙම ගැටලුවට මුහුණ දී තිබේ. ඔවුන් අයාචිත ආක්රමණශීලී වංචාකරුවන්ගේ ආක්රමණශීලී ඊමේල් යැවීම කෙරෙහි අවධානය යොමු නොකරයි. අයාචිත ඊමේල් තැපැල් වලට ගොදුරු වූවන් බොහෝ විට ආක්රමණශීලී වංචාකරුවන්ගේ ක්රියාවන්ගෙන් ආරක්ෂා වන්නේ කෙසේදැයි නොදනී.අහඹු ලෙස විහිළු දුරකථන ඇමතුම් ලබා දෙන යෞවනයන් දෙදෙනෙකු ගැන කියවෙන 1965 තිරගතවූ  ඔබ කළ දේ මම දුටුවෙමි (I Saw What You Did) චිත්‍රපටය කතා තෙමාව මෙම වංචනික ක්‍රියාවට පාදක වුවායැයි මතය වී ඇත.කෙසේ වෙතත් මෙය බැලූ බැල්මට තැතිගන්වන සුලුබව පෙනේ, තොරතුරු සුරක්‍ෂිතතාවයේ සන්දර්භය තුළ , සමාජ ඉංජිනේරු විද්‍යාව යනු ක්‍රියාවන් සිදු කිරීමට හෝ රහස්‍ය තොරතුරු හෙළිදරව් කිරීමට මිනිසුන් මනෝවිද්‍යාත්මකව මෙහෙයවීමයි. තොරතුරු එක්රැස් කිරීම, වංචා කිරීම හෝ පද්ධති ප්‍රවේශය සඳහා වන විශ්වාසනීය උපක්‍රමයක් , එය සාම්ප්‍රදායික එකකට වඩා වෙනස් වන අතර එය බොහෝ විට වඩාත් සංකීර්ණ වංචා යෝජනා ක්‍රමයේ බොහෝ පියවරයන්ගෙන් එකකි. මෙම ඊමේල් ලබන්නන් තුළ භීතියක් ඇති කිරීම සඳහා සයිබර් අපරාධකරුවන් විසින් යොදවනු ලැබේ.එය “ස්කාර්වෙයාර්”(Scareware) ලෙස වර්ගීකරණය කරන ලද පැරණි වංචාවන්ගේ ප්‍රභේදයකි, එහිදී ඊමේල් ලබන්නා වැඩිහිටි අන්තර්ගතයන් සහිත වෙබ් අඩවියකට පිවිස ඇති බවට සාක්ෂි ඇති බවට ප්‍රහාරකයා (ව්‍යාජ ලෙස) ප්‍රකාශ කරයි. සමහර විට පරිගණකය අගුළු දමා නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන්නන් උල්ලංනය කිරීමක් සඳහා දඩ මුදලක් අය කරන බවට පණිවිඩයක් පෙන්වයි. තව සමහර ප්‍රභේදයන් පරිගණකයේ පිහිටීම සඳහා ප්‍රාදේශීය නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ අධිකාරිය ප්‍රදර්ශනය කිරීම සඳහා භූ ස්ථානගත කිරීම භාවිතා කරන ලදී, උදා: එක්සත් ජනපදයේ පරිගණක සඳහා එෆ්බීඅයි, කැනඩාවේ යන්ත්‍ර සඳහා ආර්සීඑම්පී යනාදිය.සතියක් පමණ ESET විසින් හඳුනාගෙන ඇති සහ අවහිර කර ඇති මෙම ප්‍රභේදයේ අළුත් දෙය නම්, එය වඩාත් නීත්‍යානුකූල භාවය තහවුරු කිරීම සඳහා ලබන්නාගේ ගිණුමක මුරපදය යැවීමයි.එනමුත් සරලව කිවහොත්, ඔබේ පරිගණකයට ප්‍රවේශ වීම හෝ සම්මුතියක් ඇතිවීම බොහෝ දුරට ඉඩ නැත, අවම වශයෙන් විද්‍යුත් තැපෑලෙන් යෝජනා කර ඇති ක්‍රමයෙන්  කලබල වීමට අවශ්‍ය නැත.ඇත්ත වශයෙන්ම, එවැනිම තවත් කප්පම් ව්‍යාපාරයක් මෑතකදී ESET පර්යේෂකයන් විසින් හඳුනාගෙන ඇත. එය වර්තමාන වසංගත තත්ත්වය පිළිබිඹු කිරීම සඳහා අන්තර්ගතය නැවත සකස් කර ඇති අතර වින්දිතයාගේ මුළු පවුලටම කිරීටක වෛරස් ආසාදනය කිරීමේ තර්ජනයක් ද ඇතුළත් වේ.නව කප්පම් ව්‍යාපාරය පෙර සංස්කරණ ණයට ගනී, නැතහොත් ගොඩනඟයි. වංචාකරුවන් ආරම්භ වන්නේ වින්දිතයාගේ අවධානය ලබා ගැනීම සඳහා ආරම්භයේ සිටම තැතිගන්වනසුලු පණිවිඩයක් සමඟිනි, සාමාන්‍යයෙන් කලින් දත්ත  කොටසක් ලෙස සොරකම් කර ඇති වින්දිතයාගේ පැරණි මුරපදයක් ඇතුළත් කිරීමෙනි. ඉදිරියට යමින්, වංචනිකයින් කියා සිටින්නේ අසභ්‍ය වෙබ් අඩවියකට පිවිසීමේදී වින්දිතයාගේ පරිගණකය යම් ආකාරයක අනිෂ්ට මෘදුකාංගයකින් ආසාදනය වී ඇති බවත්, එමඟින් වින්දිතයාගේ මුරපදය සහ ඔවුන්ගේ පරිගණකයට ප්‍රවේශය යන දෙකම ලබා ගැනීමට ඔවුන්ට ඉඩ ලබා දුන් බවත්ය. වංචාකරුවන් පසුව වින්දිතයාගේ අසැබි වීඩියෝ පටයක් සහ “වැඩ සඳහා ආරක්ෂිත නොවේ” යන අන්තර්ගතය සෑදීමට අදහස් කරයි. සයිබර් අපරාධකරුවන් ඔවුන්ගේ විභව වින්දිතයින්ට ප්‍රමාණවත් ලෙස බිය වූ පසු, ඔවුන් ඉල්ලා සිටින්නේ පැය 24 ක් ඇතුළත මුදලක් ගෙවන ලෙසත් එසේ නැතිනම් වීඩියෝව මුදා හරිනු ඇති බවයි. ඔවුන්ට සාමාන්‍යයෙන් අවශ්‍ය වන්නේ ගෙවීම බිට්කොයින් වලින් සිදු කිරීමයි.

ඔබේ මුරපදය ප්‍රහාරකයා සතුව තිබේ නම්, ඔබ කළ සියල්ල ඔහු / ඔහු දැන සිටිය යුතුය, නේද? නැවත අවධාරණය කිරීම සඳහා, මුරපදය පැමිණියේ වින්දිතයාගේ සම්මුතිවාදී යන්ත්‍රයෙන් නොවන බව සැලකිල්ලට ගැනීම වැදගත්ය. අවාසනාවකට මෙන් දුර්ලභ සිදුවීමක් නොවන විශාල දත්ත කාන්දුවීම් සහ පැරණි හැකින් මෙවලම් වලින් ලබාගත් අක්තපත්‍ර මෙම සයිබර් අපරාධකරුවන් මගින් උකහා ගන්නා බව සියලුම ලිපි වලින් පෙන්නුම් කරයි. ESET පර්යේෂකයන් වින්දිතයින්ගේ ඊමේල් ලිපිනයන් සමහරක් මා උකස් කර තිබේද?වෙබ් අඩවිය මගින් පරික්ෂා කල හැකි බව පවසයි.ඇත්ත වශයෙන්ම ඔවුන්ගේ මුරපද සහ ඊමේල් එක්රැස් කර ඇත්තේ LinkedIn, Taringa, MyFitnessPal හෝ Canva වැනි දත්ත කාන්දු කිරීම් වලින් පීඩා විඳි සේවාවන්ගෙනි.වසර ගණනාවක් පුරා WeLiveSecurity හි ලේඛනගත කර ඇති පරිදි, දත්ත උල්ලංගනය කිරීම් බහුලව සිදුවන සිදුවීමක් වන අතර ඒවා බොහෝ විට ගිණුම් මිලියන ගණනක් පාවා දෙයි. මෙම උල්ලංගනයන් සමහරක් ඊමේල් ලිපිනය සහ යම් ආකාරයක මුරපදයක් ඇතුළත් වේ. සමහරවිට විද්‍යුත් තැපැල් ලිපිනය සමඟ සම්බන්ධ නොවේ. එනම්, මුරපදය ඔබගේ ජීමේල් ගිණුම සඳහා විය හැකිය නැතහොත් එය ඔබේ පරිගණක පිවිසුම, හෝ බැංකු PIN හෝ වෙනත් ඕනෑම දෙයක් සඳහා විය හැකිය. සාමාන්‍යයෙන්,උල්ලංගනය කිරීම්වල දත්ත එකට එකක් හරියටම සම්බන්ධ වන්නේ කෙසේද යන්න පැහැදිලි නැත.කෙසේ වෙතත් ප්‍රහාරකයා ඉලක්කගත පුද්ගලයා භාවිතා කරන සැබෑ මුරපදයක් දනී, නමුත් එය බොහෝ කලකට පෙර මුරපදය වෙනස් කළ ගිණුමක මුරපදය විය හැකිය, නැතහොත් තවදුරටත් නොපවතින ගිණුමක් සඳහා විය හැකිය. එය අඳුරේ වෙඩි තැබීමක් හෝ, ත්‍රාසජනක චිත්‍රපට රූපකය සමඟ යෑමට ගත් සෙල්ලම් පිහියකි.

ඔබව ආරක්ෂා කර ගැනීමට ඔබට කුමක් කළ හැකිද? 

පසු විපරම් කොටසක සැලකිය යුතු ගැඹුරකින් යුත් කරුණු කිහිපයක් ඉදිරි දින කිහිපය තුළ WeLiveSecurity හි  දිස්වනු ඇත.

මට කල හැක්කේ කුමක්ද?

ඔබ කලබල වීම‍ට පෙර, ඔබ අඩියක් පස්සට තබා සමස්ත වංචාව ගැන සිතා බැලිය යුතුය. ඔබ කවදා හෝ අසභ්‍ය වෙබ් අඩවියකට ගොස් තිබේද? පිළිතුර නැත නම්, හොඳයි, ඔබ දන්නවා විද්‍යුත් තැපෑල ව්‍යාජ එකක් වන අතර ඔබට කරදර වීමට කිසිවක් නැත. ඔබ එසේ කළත් රහස හෙළි වුවහොත් එය ඔබට අපහසුතාවයක් විය හැකිය . එහෙත් නැවත අවධාරණය කිරීම සඳහා, වින්දිතයෙකුගේ අපේක්ෂිත ක්‍රියාකාරකම් පිළිබඳ කිසිදු සාක්ෂියක්, වීඩියෝ හෝ වෙනත් ආකාරයකින් සයිබර් අපරාධකරුවන්ට නොමැත. ඔබට කළ හැකි තවත් දෙයක් නම් ගූගල් හෝ ඔබ කැමති ඕනෑම සෙවුම් යන්ත්‍රයක් භාවිතා කිරීම සහ වංචාව යන වචනය උපුටා දැක්වීම් සමඟ ඇතුළත් කිරීම(fraud with quotes)ය. එවිට ඔබට ප්‍රතිපල අනුචලනය කළ හැකි අතර එයින් දහස් ගණනක් තිබිය හැකි අතර කිසිවක් නොපැහැදිලි ලෙස හුරුපුරුදු දැයි බලන්න. ක්ෂේත්‍රයේ පර්යේෂකයන් සහ විශේෂඥයින් ගණනාවක් විසින් දැනටමත් සෝදිසි කර ඇති හා ඒ හා සමාන වංචාවන් පිළිබඳ උදාහරණ බොහෝ විට ඔබට හමුවනු ඇත.ඔබ ගනුදෙනු කරන්නේ කුමක් දැයි ඔබට තවමත් විශ්වාස නැත්නම්, ඔබට ESET පර්යේෂක Bruce P. Burrell විසින් සම්පාදනය කරන ලද වෙනත් පියවර ලැයිස්තුවක් (list of other steps)පරීක්ෂා කළ හැකිය .

නිගමනය: ඔබට සැක සහිත ඊ-තැපෑලක් ලැබුනේ නම්, එය ඔබ දන්නා සහ විශ්වාස කරන කෙනෙකුගෙන් ලැබුනත්, අඩ සියවසකට පෙර I Saw What You Did චිත්‍රපටයේ  එම උපදෙස් තවමත් සත්‍ය වේ. 

“එයට පිළිතුරු නොදෙන්න!”


පිටපත:සුමේධ රත්නසේකර



Saturday, September 19, 2020

සතුට ඔබෙන් ඈත් වෙලාද? එයට හේතුව ඩොපමයින් ඌනතාවයද?


 ඩොපමයින්  ඌනතාවය

ඩොපමයින් යනු මිනිස් සිරුර තුළ ස්වාභාවිකව සොයා ගන්නා රසායනික ද්‍රව්‍යයකි. එය ස්නායු සම්ප්‍රේෂකයක් වන අතර එයින් අදහස් කරන්නේ එය ශරීරයෙන් මොළයට සංඥා යවන බවයි.මූලික වශයෙන් එය නියුරෝන අතර රසායනික පණිවිඩකරුවෙකු ලෙස ක්‍රියා කරයි. පුද්ගලයෙකුගේ චලනයන් පාලනය කිරීමට මෙන්ම ඔවුන්ගේ චිත්තවේගීය ප්‍රතිචාර පාලනය කිරීමට ඩොපමයින් දායක වේ. ශාරීරික හා මානසික යහපැවැත්ම සඳහා ඩොපමයින් හි නිවැරදි සමබරතාවය අත්‍යවශ්‍ය වේ.ඩොපමයින් සතුට හා විපාකය සමඟ දැඩි ලෙස සම්බන්ධ වේ. ඇත්ත වශයෙන්ම, එය එතරම් සරල නැත. මෙම සංකීර්ණ රසායනිකයට තවත් බොහෝ දේ ඇත. ඩොපමයින් ස්නායු හා කායික ක්‍රියාකාරිත්වයට සම්බන්ධ වේ. එය මෝටර් ක්‍රියාකාරිත්වය, මනෝභාවය සහ අපගේ තීරණ ගැනීමේදී දායක වන සාධකයකි. එය සමහර චලනයන් හා මානසික ආබාධ සමඟ ද සම්බන්ධ වේ.

ඔබේ මොළය විපාකයක් අපේක්ෂා කරන විට ඩොපමයින් මුදා හරිනු ලැබේ.

ඔබ යම් ක්‍රියාකාරකමක් සතුටින් ඇසුරු කිරීමට පැමිණි විට, ඩොපමයින් මට්ටම ඉහළ නැංවීමට හුදු අපේක්ෂාවක් පමණක් ප්‍රමාණවත් වේ. එය කිසියම් ආහාරයක්, ලිංගිකත්වය, සාප්පු සවාරි හෝ ඔබ භුක්ති විඳින වෙනත් ඕනෑම දෙයක් විය හැකිය.ඩොපමයින් එහි “හොඳ හැඟීමක්” ඇති ක්‍රියාකාරිත්වය හැරුණු විට බොහෝ ශරීර ක්‍රියාකාරකම් වලට සම්බන්ධ වේ. මේවාට ඇතුළත් වන්නේ:

රුධිර ප්රවාහය,ජීර්ණය,විධායක ක්‍රියාකාරිත්වය,හෘද හා වකුගඩු ක්‍රියාකාරිත්වය,මතකය සහ අවධානය, මනෝභාවය සහ හැඟීම්,මෝටර් රථ පාලනය,වේදනා සැකසීම, අග්න්‍යාශයේ ක්‍රියාකාරිත්වය සහ ඉන්සියුලින් නියාමනය,හැසිරීම සොයන සතුට සහ විපාකය,,නින්ද,ආතති ප්‍රතිචාර

ඩොපමයින් තනිවම ක්‍රියා නොකරන බව මතක තබා ගන්න. එය සෙරොටොනින් සහ ඇඩ්‍රිනලින් වැනි වෙනත් ස්නායු සම්ප්‍රේෂක හා හෝමෝන සමඟ ක්‍රියා කරයි .ඔබේ ශාරීරික හා මානසික යහපැවැත්මට ද බලපායි.

මනෝභාවය, නින්ද, මතකය, ඉගෙනීම, සාන්ද්‍රණය සහ මෝටර් රථ පාලනය කෙරෙහි බලපාන වැදගත් මොළයේ ක්‍රියාකාරිත්වය පුද්ගලයෙකුගේ ශරීරයේ ඩොපමයින් මට්ටමට බලපායි. ඩොපමයින් ඌනතාවයක් මානසික අවපීඩනය සහ පාකින්සන් රෝගය ඇතුළු ඇතැම් රෝග තත්වයන්ට සම්බන්ධ විය හැකිය .ඩොපමයින් ඌනතාවයට හේතුව ශරීරය විසින් සාදන ලද ඩොපමයින් ප්‍රමාණය අඩුවීම හෝ මොළයේ ප්‍රතිග්‍රාහක සමඟ ඇති ගැටළුවකි.ඩොපමයින් අනෙකුත් ස්නායු සම්ප්‍රේෂක හා හෝමෝන සමඟ ද අන්තර්ක්‍රියා කරයි. නිදසුනක් ලෙස, ස්නායු සම්ප්‍රේෂක ග්ලූටමේට් මොළයේ විනෝදය සහ විපාක චක්‍රයට සම්බන්ධ වේ.

අන්තර් ජාතික සෞඛ්‍ය ආයතන වල අධ්යයන මූලාශ්‍ර වලින්  නව යොවුන් වියේදී මානසික ආතතිය හා ලිංගික හෝමෝන ඩොපමයින් ස්නායු සම්ප්‍රේෂණයට බලපාන්නේ කෙසේදැයි සොයා බැලීය.
ටෙස්ටොස්ටෙරෝන් , ඊස්ට්‍රජන් සහ ග්ලූකෝකෝටිකොයිඩ් එකිනෙකා සමඟ අන්තර්ක්‍රියා කරන අතර ඩොපමයින් මට්ටමට බලපෑම් කරන බව පර්යේෂකයෝ සඳහන් කළහ . මෙය නව යොවුන් වියේදී සහ වැඩිහිටිභාවයට පත්වීමේ මොළයේ මේරීම හා සංජානන ක්‍රියාකාරිත්වයට බලපායි. ස්නායු සම්ප්‍රේෂක බොහෝ දේට බලපාන බව සඳහන් කළේය. පර්යේෂකයන් ලියා ඇත්තේ ලිංගික හෝමෝන “බෙහෙවින් බැඳී ඇති” බවයි:
ඩොපමයින්, සෙරොටොනින්, ගබා, ග්ලූටමේට්
මෙම අන්තර්ක්‍රියා සංකීර්ණ වන අතර එය සම්පූර්ණයෙන්ම වටහාගෙන නොමැත. ඩොපමයින් අනෙකුත් ස්නායු සම්ප්‍රේෂක හා හෝමෝන සමඟ අන්තර්ක්‍රියා කරන්නේ කෙසේද යන්න සම්පූර්ණයෙන් වටහා ගැනීම සඳහා වැඩි පර්යේෂණ අවශ්‍ය වේ.

රෝග ලක්ෂණ

ඩොපමයින් ඌනතාවය මානසික අවපීඩනය සමඟ සම්බන්ධ වී ඇති නමුත් පර්යේෂකයන් තවමත් මෙම සංකීර්ණ සම්බන්ධතාවය පිළිබඳව විමර්ශනය කරමින් සිටී.ඩොපමයින් ඌනතාවයේ රෝග ලක්ෂණ මූලික හේතුව මත රඳා පවතී. නිදසුනක් වශයෙන්, පාකින්සන් රෝගයෙන් පෙළෙන පුද්ගලයෙකුට, අධික මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය, ආතතිය, මානසික අවපීඩනය, අඩු ඩොපමයින් මට්ටම් ඇති අය වීමට ඉඩ ඇත.

ඩොපමයින් ඌනතාවට අදාළ තත්වයන්හි ඇතිවිය හැකි සමහර රෝග ලක්ෂණ 

මාංශ පේශි කැක්කුම හෝ කම්පනය, අවයවවල වේදනාව, මාංශ පේශිවල තද ගතිය, සමබරතාව නැතිවීම,
මලබද්ධය, කෑමට හා ගිලීමට අපහසුය, බර අඩු කර ගැනීම හෝ බර වැඩිවීම,
ආමාශ ආන්ත්රයික රෝග ( GERD ), නියුමෝනියාව, නිදාගැනීම හෝ බාධාකාරී නින්ද, අඩු ශක්තිය,
අවධානය යොමු කිරීමට ඇති නොහැකියාව, වෙනදාට වඩා සෙමින් ගමන් කිරීම හෝ කථා කිරීම, තෙහෙට්ටුව, 
පහත් කොට සලකන බව දැනීම, පැහැදිලි කළ නොහැකි දුකක් දැනීම, මනෝභාවය වෙනස් වේ,
බලාපොරොත්තු රහිත බවක් දැනීම, ආත්ම අභිමානය අඩු බව දැනීම, වරදකාරි හැඟීමක් දැනීම,
කනස්සල්ලක් දැනීම, සියදිවි නසා ගැනීමේ සිතුවිලි හෝ ස්වයං හානියක් පිළිබඳ සිතුවිලි, අඩු ලිංගික ධාවකය
මායාවන්, තීක්ෂ්ණ බුද්ධිය හෝ ස්වයං දැනුවත්භාවය නොමැතිකම

ඩොපමයින් ඌනතාවයට හේතු

ඩොපමයින් ඌනතාවයට සාධක ගණනාවක් බලපායි. පවතින තත්වයන්, මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය සහ සෞඛ්‍යයට අහිතකර ආහාර යන සියල්ලම සාධක විය හැකිය.අඩු ඩොපමයින් බොහෝ මානසික සෞඛ්‍ය ආබාධ සමඟ සම්බන්ධ වී ඇති නමුත් මෙම තත්වයන්ට සෘජුවම හේතු නොවේ.

ඩොපමයින් ඌනතාවයට සම්බන්ධ වඩාත් පොදු කොන්දේසි අතර:

මානසික අවපීඩනය

භින්නෝන්මාදය

මනෝභාවය , මායාවන් හෝ මායාවන් ඇතුළුව පාකින්සන් රෝගය විය හැක.

පාකින්සන් රෝගයේදී මොළයේ නිශ්චිත කොටසක ස්නායු සෛල නැතිවීම හා එම ප්‍රදේශයේම ඩොපමයින් නැතිවීම සිදු වේ. මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය ඩොපමයින් මට්ටමට බලපානු ඇතැයි ද විශ්වාස කෙරේ. අධ්‍යයනවලින් හෙළි වී ඇත්තේ නැවත නැවත මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් ඩොපමයින් සෛල සක්‍රීය කිරීම සහ සංඥා නිකුත් කිරීම සඳහා අවශ්‍ය ක්‍රියාපිලිවෙල වෙනස් කළ හැකි බවයි. මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් සිදුවන හානිය නම් මෙම සීමාවන් ඉහළ මට්ටමක පවතින අතර එම නිසා පුද්ගලයෙකුට ඩොපමයින් වල ධනාත්මක ප්‍රතිපල අත්විඳීම වඩාත් අපහසු වේ. මත්ද්‍රව්‍ය අනිසි ලෙස භාවිතා කරන්නන් ඩොපමයින් ඩී 2 ප්‍රතිග්‍රාහකවල සහ ඩොපමයින් මුදා හැරීමේ සැලකිය යුතු අඩුවීමක් පෙන්නුම් කර ඇත.

සීනි සහ සංතෘප්ත මේද අධික ආහාර වේලට ඩොපමයින් මර්දනය කළ හැකි අතර පුද්ගලයෙකුගේ ආහාර වේලෙහි ප්‍රෝටීන් නොමැතිකම නිසා ශරීරයේ ඩොපමයින් සෑදීමට උපකාරී වන ඇමයිනෝ අම්ලයක් වන එල්-ටයිරොසීන් ප්‍රමාණවත් නොවන බව අදහස් වේ. අධ්‍යයනයකින් හෙළි වූයේ තරබාරු හා යම් ජානයක් ඇති පුද්ගලයින් ද ඩොපමයින් ඌනතාවයට පත්වන බවයි.

රෝග විනිශ්චය

පුද්ගලයෙකුගේ මොළයේ ඩොපමයින් මට්ටම කෙලින්ම මැනීමට විශ්වාසදායක ක්‍රමයක් නොමැත. මොළයේ ඩොපමයින් මට්ටමේ අසමතුලිතතාවය තීරණය කිරීමට වක්‍ර ක්‍රම කිහිපයක් තිබේ. ඩොපමයින් භාවිතා කරන ස්නායු සෛල සමඟ ධනාත්මකව සම්බන්ධ වන ඩොපමයින් ප්‍රවාහකයන්ගේ ඝනත්වය වෛද්‍යවරුන්ට මැනිය හැකිය. මෙම පරීක්ෂණයට ඩොපමයින් ප්‍රවාහකයන්ට බන්ධනය වන විකිරණශීලී ද්‍රව්‍යයක් එන්නත් කිරීම ඇතුළත් වන අතර වෛද්‍යවරුන්ට කැමරාවක් භාවිතයෙන් මැනිය හැකිය.වෛද්‍යවරයෙකු විසින් පුද්ගලයෙකුගේ රෝග ලක්ෂණ, ජීවන රටා සාධක සහ වෛද්‍ය ඉතිහාසය දෙස බලමින් ඔවුන්ට අඩු ඩොපමයින් මට්ටමක් තිබේද යන්න තීරණය කරනු ඇත.



ප්රතිකාර

ඔමේගා -3 මේද අම්ල අතිරේකය ස්වභාවිකවම ඩොපමයින් මට්ටම ඉහළ නැංවීමට උපකාරී වේ.ඩොපමයින් ඌනතාවයට ප්‍රතිකාර කිරීමට මූලික හේතුවක් සොයාගත හැකිද යන්න මත රඳා පවතී.

පුද්ගලයෙකුට මානසික අවපීඩනය හෝ භින්නෝන්මාදය වැනි මානසික සෞඛ්‍ය තත්වයක් ඇති බව හඳුනාගත හොත්, රෝග ලක්ෂණ සඳහා වෛද්‍යවරයකු විසින් ඖෂධ නියම කළ හැකිය. මෙම ඖෂධ වලට ප්‍රති-අවපාත සහ මනෝභාවය ස්ථායීකාරක ඇතුළත් විය හැකිය.

රොපිනිරෝල් සහ ප්‍රමිපෙක්සෝල් මගින් ඩොපමයින් මට්ටම ඉහළ නැංවිය හැකි අතර පාකින්සන් රෝගයට ප්‍රතිකාර කිරීම සඳහා බොහෝ විට නියම කරනු ලැබේ. පාකින්සන් රෝග විනිශ්චය කළ විට ලෙවෝඩෝපා සාමාන්‍යයෙන් නියම කරනු ලැබේ.

ඩොපමයින් ඌනතාවයට වෙනත් ප්‍රතිකාර 

උපදේශනය, ආහාර හා ජීවන රටාවේ වෙනස්කම් ඇතිකර ගැනීම

මාංශ පේශි තද බව සහ චලන ගැටළු සඳහා භෞත චිකිත්සාව,අතිරේක විටමින් D , මැග්නීසියම් , සහ ඔමෙගා-3 අත්යවශ්ය මේද අම්ල උපකාර විය හැක, පුද්ගලයෙකුට සතුට හා සැහැල්ලුව දැනෙන ක්‍රියාකාරකම් ද ඩොපමයින් මට්ටම ඉහළ නංවනු ඇතැයි සැලකේ. මේවාට ව්‍යායාම, චිකිත්සක සම්බාහනය සහ භාවනා ඇතුළත් විය හැකිය.

ඩොපමයින් එදිරිව සෙරොටොනින්

ඩොපමයින් සහ සෙරොටොනින් යන දෙකම ශරීරයේ ස්වාභාවිකව ඇති වන රසායනික ද්‍රව්‍යයන් වන අතර එය පුද්ගලයෙකුගේ මනෝභාවය සහ යහපැවැත්ම සඳහා විශාල භූමිකාවක් කරනු ඇත. සෙරොටොනින් පුද්ගලයෙකුගේ මනෝභාවය සහ හැඟීම් මෙන්ම නින්දේ රටා, ආහාර රුචිය, ශරීර උෂ්ණත්වය සහ ඔසප් චක්‍රය වැනි හෝමෝන ක්‍රියාකාරිත්වයට බලපෑම් කරයි.

සමහර පර්යේෂකයන් විශ්වාස කරන්නේ අඩු සෙරොටොනින් මට්ටම මානසික අවපීඩනයට දායක වන බවයි. සෙරොටොනින් සහ මානසික අවපීඩනය හා අනෙකුත් මනෝ ව්‍යාධි අතර සම්බන්ධතාවය සංකීර්ණ වන අතර එය සෙරොටොනින් අසමතුලිතතාවයකින් පමණක් සිදුවිය නොහැකිය.

මීට අමතරව, ඩොපමයින් පුද්ගලයෙකුගේ චලනය වන ආකාරය කෙරෙහි බලපායි, නමුත් චලනයේ සෙරොටොනින්ගේ භූමිකාවට පැහැදිලි සම්බන්ධයක් නොමැත.

ඩොපමයින් ඌනතාවය පුද්ගලයෙකුගේ ජීවන තත්ත්වය කෙරෙහි සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති කළ හැකි අතර එය ඔවුන්ට ශාරීරිකව හා මානසිකව බලපායි. බොහෝ මානසික සෞඛ්‍ය ආබාධ අඩු ඩොපමයින් සමඟ සම්බන්ධ වේ. පාකින්සන් රෝගය ඇතුළු අනෙකුත් වෛද්‍ය තත්වයන් අඩු ඩොපමයින් සමඟ සම්බන්ධ වී ඇත. පුද්ගලයෙකුගේ ශරීරයේ නිපදවන හා සම්ප්‍රේෂණය වන ඩොපමයින් මට්ටමට ආහාර හා ජීවන රටාව බලපාන බවට සාක්ෂි තිබේ. ඖෂධ සහ සමහර ප්‍රතිකාර ක්‍රම මගින් රෝග ලක්ෂණ සමනය කිරීමට උපකාරී වේ, නමුත් පුද්ගලයෙකු ඔවුන්ගේ ඩොපමයින් මට්ටම ගැන සැලකිලිමත් වන්නේ නම් පළමුව වෛද්‍යවරයකු සමඟ කතා කළ යුතුය.

ඩොපමයින් මට්ටම වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ආහාර

ඩොපමයින් මට්ටම වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ඔබට ගත හැකි පියවර ගණනාවක් තිබේ. පළමුවැන්න ඔබේ ආහාර වේල දෙස බැලීමයි. සැකසූ, සාම්ප්‍රදායික ආහාර ගොඩක් ආහාරයට ගැනීමෙන් ඔබේ ශරීරයට අවශ්‍ය පෝෂ්‍ය පදාර්ථ ලබා නොදේ. ඔබේ අයවැය මඟින් ඉඩ දෙන පරිදි කාබනික, සම්පූර්ණ ආහාර වෙත මාරු වන්න. ස්වාභාවිකවම ඔබේ ඩොපමයින් වැඩි කරන ආහාර එකතු කිරීම සලකා බලන්න.

ආමන්ඩ්, කජු, ඇපල්, අලිගැට පේර, කෙසෙල්, බීට්, චිකන්, චොකලට්, බිත්තර, සැමන් මාළු, කොළ පැහැති එළවළු, නිවිති, කිරි සහ යෝගට්, ඕට් මස්, ඔලිව් තෙල්, ඔරෙගානෝ, වට්ටක්කා බීජ, රෝස්මරී, තල ඇට, කහ 

අතිරේක සමඟ ඩොපමයින් වැඩි කරන්නේ කෙසේද 

ඩොපමයින් වැඩි කිරීමට හොඳම ක්‍රමයක් වන්නේ අතිරේක භාවිතා කිරීමයි. ශරීරයේ නිපදවන ඩොපමයින් මට්ටම ඉහළ නැංවීම සහ නියාමනය කිරීම සඳහා ස්වාභාවික අතිරේක ශරීරය සමඟ එක්ව ක්‍රියා කරයි. ඩොපමයින් සඳහා හොඳම අතිරේක

ටයිරොසීන්,මාළු තෙල්,එල්-තීනීන්,ෆොසැටයිඩයිල්සෙරින්,ජින්සෙන්ග්,ගිංකෝ බිලෝබා,මුකුනා ප්‍රියුරියන්ස් ,ප්‍රෝබියොටික්,විටමින් ඩී කර්කුමින්,මැග්නීසියම්,සිහින්ව කැපූ ඔරිගානෝ  

පිටපත: සුමේධ රත්නසේකර





Tuesday, September 8, 2020

හිමොග්ලොබින් මට්ටම ගැන දැනගත යුත්තේ කුමක්ද?



 හිමොග්ලොබින්

 

හිමොග්ලොබින් යනු රතු රුධිරාණු වල යකඩ බහුල ප්‍රෝටීනයකි. පෙණහලුවලට ඇතුළු වන ඔක්සිජන් රුධිරයේ ඇති හිමොග්ලොබින් සමඟ සම්බන්ධ වන අතර එය ශරීරයේ පටක වලට ගෙන යයි.

 

යමෙකුට ප්‍රමාණවත් තරම් රතු රුධිර සෛල නොමැති විට හෝ ඔවුන් සතුව ඇති ඒවා නිසියාකාරව ක්‍රියා නොකරන විට, ශරීරය ක්‍රියා කිරීමට අවශ්‍ය ඔක්සිජන් හිඟ වේ. මෙම තත්වය රක්තහීනතාවය ලෙස හැඳින්වේ .

 

මෙන්න, අපි හිමොග්ලොබින් වල කාර්යභාරය සහ රුධිරයේ එහි මට්ටම් පරීක්ෂා කරන්නේ කෙසේද යන්න සොයා බලමු. රක්තහීනතාවයේ ප්‍රධාන වර්ග පිළිබඳව අපි වඩාත් විස්තරාත්මකව විමසා බලා තත්වය වළක්වා ගත හැකි ක්‍රම ගවේෂණය කරන්නෙමු .

 

හිමොග්ලොබින් යනු කුමක්ද?

හිමොග්ලොබින් යනු රතු රුධිර සෛල වල ඇති ප්‍රෝටීනයකි.

සෑම හිමොග්ලොබින් ප්‍රෝටීනයකටම ඔක්සිජන් අණු හතරක් රැගෙන යා හැකි අතර ඒවා රතු රුධිර සෛල මගින් ශරීරය පුරා බෙදා හරිනු ලැබේ. ශරීරයේ සෑම බිලියන ගණනක සෛල වලටම අලුත්වැඩියා කර නඩත්තු කිරීමට ඔක්සිජන් අවශ්‍ය වේ.

රතු රුධිර සෛල වලට තැටි වැනි හැඩය ලබා ගැනීමට හිමොග්ලොබින් ද දායක වන අතර එමඟින් රුධිර නාල හරහා පහසුවෙන් ගමන් කිරීමට උපකාරී වේ.

 

කොහොමද හිමොග්ලොබින් මට්ටම පරීක්ෂා?

හිමොග්ලොබින් මට්ටම මනිනු ලබන්නේ රුධිර පරීක්ෂාවෙනි. හිමොග්ලොබින් නොහොත් එච්බී සාමාන්‍යයෙන් රුධිරයේ ඩෙසිලිටරයකට (g / dL ) ග්‍රෑම් වලින් ප්‍රකාශ වේ රුධිරයේ ඇති හීමොග්ලොබින් මට්ටම අඩු මට්ටමකට ඔක්සිජන් අඩු මට්ටමකට කෙලින්ම සම්බන්ධ වේ.

තුළ එක්සත් ජනපදය , රක්තහීනතාවය , රුධිර පරීක්ෂණ සොයාගැනීම් 13.5 ට වඩා අඩු, g / නම් විනිශ්චය dL 12 g / වඩා මිනිසෙකු හෝ ඊට අඩු කාලයක් තුළ dL කාන්තාවක් තුළ. ළමුන් තුළ සාමාන්‍ය මට්ටම වයස අනුව වෙනස් වේ.

 

ඉහළ හිමොග්ලොබින් මට්ටම

ඉහළ හිමොග්ලොබින් මට්ටම දුර්ලභ රුධිර රෝගයක් වන පොලිසිටිමියාව පෙන්නුම් කරයි. එමගින් ශරීරය අධික ලෙස රතු රුධිර සෛල සෑදෙන අතර රුධිරය වෙනදාට වඩා er නකමින් යුක්ත වේ. මෙය කැටි ගැසීම්, හෘදයාබාධ හා ආ ro ාත වලට හේතු විය හැක. එය බරපතල ජීවිත කාලය පුරාම ප්‍රතිකාර නොකළහොත් මාරාන්තික විය හැකිය.

ඉහළ හීමොග්ලොබින් විජලනය, දුම් පානය හෝ ඉහළ උන්නතාංශයක ජීවත් වීම නිසා හෝ පෙනහළු හෝ හෘද රෝග වැනි වෙනත් තත්වයන්ට සම්බන්ධ විය හැකිය.

 

අඩු හිමොග්ලොබින් මට්ටම

අඩු හිමොග්ලොබින් මට්ටම සාමාන්‍යයෙන් පුද්ගලයෙකුට රක්තහීනතාවය ඇති බව පෙන්නුම් කරයි රක්තහීනතාවය වර්ග කිහිපයක් තිබේ :

 

යකඩ defic නතාවයෙන් පෙළෙන රක්තහීනතාවය වඩාත් සුලභ වර්ගයකි. පුද්ගලයෙකුගේ ශරීරයේ ප්‍රමාණවත් තරම් යකඩ නොමැති විට මෙම රක්තහීනතාවය ඇති වන අතර එයට අවශ්‍ය හිමොග්ලොබින් සෑදිය නොහැක රක්තහීනතාවය සාමාන්‍යයෙන් රුධිරය අහිමි වීම නිසා ඇති වන නමුත් යකඩ අවශෝෂණය දුර්වල වීම නිසා ද විය හැකිය. යමෙකු ආමාශයික බයිපාස් සැත්කම් කර ඇති විට මෙය සිදුවිය හැකිය.

ගර්භණීභාවය හා සම්බන්ධ රක්තහීනතාවය යනු යකඩ defic නතාවයෙන් පෙළෙන රක්තහීනතාවයයි . මෙය සිදු වන්නේ ගර්භණීභාවය හා දරු ප්‍රසූතියට සැලකිය යුතු යකඩ ප්‍රමාණයක් අවශ්‍ය වන බැවිනි.

විටමින් B නතාවය රක්තහීනතාවය ඇති වන්නේ ආහාරයේ විටමින් බී 12 හෝ ෆෝලික් අම්ලය ( ෆෝලේට් ලෙසද හැඳින්වේ වැනි පෝෂ්‍ය පදාර්ථ අඩු මට්ටමක පවතින විටය මෙම රක්තහීනතාවය රතු රුධිර සෛල වල හැඩය වෙනස් කරන අතර එමඟින් ඒවා අඩු .ලදායී වේ.

ඇප්ලාස්ටික් රක්තහීනතාවය යනු අස්ථි ඇටමිදුළුවල රුධිරය සෑදෙන ප්‍රාථමික සෛල වලට ප්‍රතිශක්තිකරණ පද්ධතිය විසින් පහර දෙන අතර එහි ප්‍රති red ලයක් ලෙස රතු රුධිර සෛල අඩු වේ.

රක්තහීනතාවය රක්තහීනතාවය වෙනත් තත්වයක ප්‍රති result ලයක් විය හැකිය, නැතහොත් එය උරුම කර ගත හැකිය. එය සිදු වන්නේ රුධිරයේ හෝ ප්ලීහාවේ රතු රුධිර සෛල කැඩී ගිය විටය.

අස්ථි සෛල රක්තහීනතාවය යනු හීමොග්ලොබින් ප්‍රෝටීන් අසාමාන්‍ය වන උරුම තත්වයකි එහි අර්ථය වන්නේ රතු රුධිරාණු දෑකැති හැඩැති සහ දෘඩ වන අතර එමඟින් කුඩා රුධිර නාල හරහා ගලා යාම වළක්වයි.

වකුගඩු රෝග සහ පිළිකා සඳහා රසායනික චිකිත්සාව වැනි වෙනත් තත්වයන් නිසා රක්තහීනතාවය ඇතිවිය හැකි අතර එය රතු රුධිර සෛල සෑදීමට ශරීරයට ඇති හැකියාව කෙරෙහි බලපායි.

 

අලුත උපන් බිළිඳුන්ට සති 6-8ක් වන විට තාවකාලික රක්තහීනතාවය ඇති වේ. මෙය සිදුවන්නේ ඔවුන් ඉපදුණු රතු රුධිර සෛල වලින් ඉවතට ගිය නමුත් ඔවුන්ගේ ශරීර නව රතු රුධිර සෛල නිපදවා නොමැති බැවිනි. වෙනත් හේතුවක් නිසා අසනීප වුවහොත් මෙම තත්වය දරුවාට අහිතකර ලෙස බලපාන්නේ නැත.

ළදරුවන්ට ඉක්මනින් සෛල බිඳීමෙන් රක්තහීනතාවය ඇති විය හැකි අතර එමඟින් සම කහ පැහැයට හැරේ. මෙය සෙංගමාලය ලෙස හැඳින්වේ. මව සහ දරුවා අතර නොගැලපෙන රුධිර වර්ග තිබේ නම් මෙය බොහෝ විට සිදු වේ.

 

රෝග ලක්ෂණ

හුස්ම හිරවීම, අක්‍රමවත් හෘද ස්පන්දනය සහ පපුවේ වේදනාව අඩු හිමොග්ලොබින් වල ලක්ෂණ විය හැකිය .

අඩු හිමොග්ලොබින් වල සාමාන්‍ය රෝග ලක්ෂණ අතර:

 

දුර්වලකම

හුස්ම හිරවීම

කරකැවිල්ල

වේගවත් , අක්‍රමවත් හෘද ස්පන්දනය

කනට පහර දීම

හිසරදය

සීතල අත් සහ පාද

සුදුමැලි හෝ කහ සම

පපුවේ වේදනාව

 

අවදානම් සාධක

වැඩිහිටියන්ට හෝ ආහාර වේලෙහි යකඩ නොමැති පුද්ගලයින් රක්තහීනතාවය වැළඳීමේ අවදානමක් ඇත .

 

දැඩි ව්‍යායාම කරන පුද්ගලයින් ද වැඩි අවදානමක් ඇත, මන්ද වෙහෙස මහන්සි වී රුධිර ප්‍රවාහයේ රතු රුධිර සෛල බිඳවැටීමට හේතු විය හැක. ඔසප් වීමේදී හෝ ගැබිනි කාන්තාවන්ට රක්තහීනතාවය වැළඳීමේ අවදානම වැඩි විය හැකිය .

ස්වයං ප්‍රතිශක්තිකරණ තත්වයන්, අක්මා රෝග, තයිරොයිඩ් රෝග සහ ගිනි අවුලුවන බඩවැල් රෝග ඇතුළු නිදන්ගත සෞඛ්‍ය තත්වයන් ඇති පුද්ගලයින්ට හීමොග්ලොබින් මට්ටම අඩු විය හැකි අතර එය රක්තහීනතාවය වර්ධනය වීමේ සම්භාවිතාව වැඩි කරයි .

 

පුද්ගලයෙකුට තම ශරීරයේ වැඩි ඔක්සිජන් අවශ්‍ය අවස්ථාවන්හිදී හිමොග්ලොබින් මට්ටම ඉහළ යයි. එහි ප්‍රති lung ලයක් වශයෙන් පෙනහළු හෝ වකුගඩු රෝග ඇති, දුම් පානය කරන හෝ විජලනය වූ කෙනෙකුට හිමොග්ලොබින් මට්ටම ඉහළ යාමේ අවදානමක් ඇත.

 

වැළැක්වීම

යකඩ බහුල ආහාර අනුභව කිරීම රක්තහීනතාවය වළක්වා ගත හැකිය .

බොහෝ රක්තහීනතාවය වළක්වා ගත නොහැකි වුවද, යකඩ බහුල ආහාර වන හරක් මස්, තද කොළ පැහැති එළවළු, වියළි පලතුරු සහ ඇට වර්ග ආහාරයට ගැනීමෙන් යකඩ හෝ විටමින් .නතාවයන් නිසා ඇති වන රක්තහීනතාවය වළක්වා ගත හැකිය .

 

මස් සහ කිරි විටමින් බී 12 හි හොඳ ප්‍රභවයක් වන අතර ෆෝලික් අම්ලය පැඟිරි යුෂ, රනිල කුලයට අයත් සහ ශක්තිමත් ධාන්ය වර්ග වල දක්නට ලැබේ.

 

ඇමරිකානු රක්තපාත සංගමය පෝෂණ රක්තහීනතාවය වළක්වා ගැනීම සඳහා දිනපතා මල්ටිවිටමින් ගැනීම නිර්දේශ කරයි කෙසේවෙතත්, වැඩිහිටි වැඩිහිටියන් යකඩ an නතාවයෙන් පෙළෙන රක්තහීනතාවය සඳහා යකඩ අතිරේක නොගත යුතුය .

 

දුම්පානය නැවැත්වීම සහ ජලය ඕනෑ තරම් පානය කිරීම මගින් හිමොග්ලොබින් මට්ටම ඉහළ යාම වළක්වා ගත හැකිය .

 

ප්රතිකාර

රක්තහීනතාවය ප්රතිකාර කිරීම තත්වයේ හේතුව අනුව වෙනස් වේ. යකඩ හෝ විටමින් iency නතාවයෙන් පෙළෙන රක්තහීනතාවය ඇති පුද්ගලයින්ට ආහාර හෝ ආහාරමය අතිරේක වෙනස් කිරීම උපකාරි වේ.

 

රක්තහීනතාවය වෙනත් තත්වයක් නිසා ඇති වුවහොත් , යටින් පවතින රෝගයට ප්‍රතිකාර කිරීමෙන් බොහෝ විට ගැටලුව සමනය වේ.

 

ඖෂධ සහ රුධිරය ශරීරගත aplastic සඳහා ප්රතිකාර ක්රම අතර වේ රක්තහීනතාවය , ප්රතිජීවක පිළිබඳ පැමිණිල්ලේ දී භාවිතා කල හැක කැටි සැදුනෙ නැත්නම් රක්තහීනතාවය .




 

 

යකඩ පොහොසත් ආහාර

එක් සේවයකට මිලිග්‍රෑම් 3.5 ක් හෝ ඊට වැඩි ප්‍රමාණයක් සහිත හේම් යකඩ ඉතා හොඳ ප්‍රභවයන් අතර : හරක් මස් අවුන්ස 3 ක් හෝ කුකුල් මස් අක්මාව

ක්ලාම් හෝ බෙල්ලන් අවුන්ස 3 ක්

බෙල්ලන් අවුන්ස 3 ක්

එක් සේවයකට මිලිග්‍රෑම් 2.1 ක් හෝ ඊට වැඩි ප්‍රමාණයක් සහිත හේම් යකඩවල හොඳ ප්‍රභවයන් ඇතුළත් වේ:

පිසූ හරක් මස් අවුන්ස 3 ක්

තෙල් වලින් ටින් කළ ටින් සාඩින් අවුන්ස 3 ක්

එක් සේවයකට මිලිග්‍රෑම් 0.6 ක් හෝ ඊට වැඩි හේම් යකඩ වෙනත් ප්‍රභවයන් අතර:

කුකුල් මස් අවුන්ස 3 ක්

පිසූ තුර්කිය අවුන්ස 3 ක්

හැම් අවුන්ස 3 ක්

වල් අවුන්ස 3 ක්

එක් සේවයකට මිලිග්‍රෑම් 0.3 ක් හෝ ඊට වැඩි හේම් යකඩ වෙනත් ප්‍රභවයන් අතර:

හැලිබුට්, හැඩ්ඩොක්, පර්චසයක්, සැමන් හෝ ටූනා අවුන්ස 3 ක්

පරිප්පු, බෝංචි සහ නිවිති වැනි ශාක ආහාරවල යකඩ නොබැඳි යකඩ වේ. යකඩ වලින් පොහොසත් සහ යකඩ වලින් ශක්තිමත් කරන ලද ආහාර වලට එකතු කරන යකඩ ස්වරූපය මෙයයි. අපේ ශරීරය නොහීම් යකඩ අවශෝෂණය කර ගැනීමේ කාර්යක්ෂමතාව අඩු නමුත් බොහෝ ආහාර යකඩ නොහීම් යකඩ වේ.

එක් සේවයකට මිලිග්‍රෑම් 3.5 ක් හෝ ඊට වැඩි ප්‍රමාණයක් සහිත ඉතා හොඳ යකඩ ප්‍රභවයන් ඇතුළත් වේ:

යකඩ වලින් පොහොසත් උදෑසන ආහාරය

පිසූ බෝංචි කෝප්පයක්

ටෝෆු කෝප්ප එකහමාරක්

එක් සේවයකට මිලිග්‍රෑම් 2.1 ක් හෝ ඊට වැඩි ප්‍රමාණයක් සහිත යකඩ නොවන හොඳ ප්‍රභවයන් ඇතුළත් වේ:

ටින් ලීමා බෝංචි, රතු වකුගඩු බෝංචි හෝ කඩල කෝප්ප එකහමාරක්

වියළි ඇප්රිකොට් ඇටයේ කෝප්පයක්

එක් මධ්‍යම බේක් කළ අර්තාපල්

පිසින ලද පොහොසත් බිත්තර නූඩ්ල්ස් කෝප්පයක්

තිරිඟු විෂබීජ වලින් හතරෙන් එකක්

වට්ටක්කා, තල හෝ ස්කොෂ් බීජ අවුන්ස 1 ක්

මිලිග්‍රෑම් 0.7 හෝ ඊට වැඩි යකඩ නොවන යකඩ වෙනත් ප්‍රභවයන් අතර:

පිසූ බෙදුණු ඇට කෝප්ප එකහමාරක්

රටකජු, පීකන්ස්, walnuts, පිස්ටා, බැදපු ආමන්ඩ්, බැදපු කජු හෝ සූරියකාන්ත බීජ අවුන්ස 1 යි

වියළි බීජ රහිත මුද්දරප්පලම්, පීච් හෝ කප්පාදු කෝප්ප එකහමාරක්

බ්රොකොලි එක් මධ්යම ගොයම් ගහක්

අමු නිවිති කෝප්පයක්

පැස්ටා කෝප්පයක් (පිසින ලද එය 3-4 කෝප්ප බවට පත්වේ)

පාන් පෙත්තක්, කුඩා පොම්පර්නිකල් බේගල්වලින් අඩක් හෝ නිවුඩ්ඩ මෆින්

දුඹුරු හෝ පොහොසත් සහල් කෝප්පයක්

 

 

පිටපත: සුමේධ රත්නසේකර